Działająca z emigracji Białoruska Pracownia Socjologiczna przedstawiła w Warszawie rezultaty swoich badań opinii publicznej na Białorusi. Należy jednak zastrzec, że badania socjologiczne inne niż prowadzone przez reżim są na Białorusi zakazane, odpowiedzi w niezależnym sondażu uzyskiwano drogą telefoniczną i prawdopodobnie nie wszyscy się zgodzili odpowiadać i nie wszyscy byli szczerzy w związku z panującym na Białorusi terrorem.
Koordynator ośrodka Andrej Wardamacki zaznaczył, że wśród Białorusinów obecny jest obecnie „dyskomfort opinii społecznej” i nie ma zbyt pozytywnego nastawienia do działalności sił demokratycznych. Jak dodał, orientacja geopolityczna Białorusinów rozwija się „nie tak jak zakładano”, ale jeszcze nie wróciła na poziom, jaki był do wyborów prezydenckich w 2020 roku.
Jak przykład podał odpowiedzi respondentów na pytanie: „W jakim sojuszu, według Pani/Pana było najlepiej narodowi białoruskiemu: europejskim czy w sojuszu z Rosją?”. W 2018 roku w odpowiedzi na to pytanie za związkami z Rosją opowiedziało się 60 proc. respondentów, a za UE – 20-25 proc. W 2019 roku odpowiednio 40 proc. i 32 proc. W 2020 roku 40 proc. było zwolennikami związków z UE, a 33 proc. z Rosją
W sondażu z września 2022 roku i najnowszym, z maja tego roku, poparcie dla sojuszu z Rosją wynosi 53 proc. a z UE niecałe 30 proc.
Oprócz tego, przynajmniej deklaratywnie, nie zmienia się poparcie dla Moskwy w kwestii rozmieszczenia wojsk rosyjskich na Białorusi. W 2022 roku od 41,2 do 45 proc. respondentów, w zależności od momentu przeprowadzenia sondażu, powiedziało, że jest to korzystne, a sprzeciwiło się od 38,5 proc. do 47 proc. respondentów. Zwiększyła się natomiast liczba tych, którzy nie chcieli odpowiedzieć na pytanie albo stwierdzili, że nie mają zdania.
Wardamacki prezentując te wyniki zastanawiał się, czy to przypadek, czy efekt rosyjskiej propagandy. Podkreślił, że mimo iż dane pochodzą z badań telefonicznych, są reprezentatywne, bo wzięli w nim udział także mieszkańcy prowincji. Niezależni socjologowie przyznają jednocześnie, że istnieje efekt „społecznego zapotrzebowania” i ludzie mogli odpowiadać tak, jak uważają, że „trzeba” i jest bezpiecznie.
Tylko 5 proc. respondentów odpowiedziało w poprzednim sondażu, że jest za włączeniem Białorusi do Rosji, choć około 30 proc. jest za większą integracją z Rosją, 30 proc. za obecnym stanem związków z Rosją, 19 proc. jest przeciw zbliżaniu z Rosją. W najnowszym, majowym, 8,7 proc. opowiedziało się za wejściem Białorusi w skład Rosji.
Na pytanie, jakie problemy obecnie ma Białoruś, 33.7 proc. respondentów odpowiedziało, że wzrost cen, 28,7 proc., że zagrożenie bezpośrednim wciągnięciem Białorusi w wojnę, 24 proc. – niski poziom dochodów. Około 11 proc., respondentów wskazuje na niski poziom usług publicznych i wysoki poziom emigracji, 11 proc. nie widzi na Białorusi żadnych problemów. Około 10 proc. wskazuje na wysokie bezrobocie i także 10 proc. na „szkodliwą działalność Zachodu”. Po 5 proc. respondentów wskazało problemy z praworządności, naruszenia praw człowieka, korupcję, „szkodliwą działalność” opozycji albo niekompetencję władz.
W tej części respondenci mogli wskazywać różne odpowiedzi przedstawione do wyboru przez badaczy.
Na podstawie tych badań socjologowie z ośrodka sporządzili dodatkową analizę, z której wynika, że około 21 proc. Białorusinów mieszkających na Białorusi ma poglądy proeuropejskie, 31 proc. prorosyjskie lub bliskie władzy, 48 proc. jest obojętna.
MaH/belsat.eu wg inf. własna
