Bliski niegdyś Łukaszence biznesmen w areszcie domowym czeka na wysłanie do szpitala psychiatrycznego
Juryj Czyż niegdyś był nazywany „portfelem Łukaszenki”. Gdy wypadł z łask dyktatora, trafił w tryby maszyny represji, w której ważną rolę pełni psychiatria represyjna.
Wczoraj sąd w Mińsku za rozpatrzył wniosek biznesmena, który poskarżył się na zatrzymanie, ograniczenie wolności, zamknięcie go w areszcie domowym oraz skierowanie na ekspertyzę do zamkniętego szpitala psychiatrycznego. Sąd w swoim komunikacie odniósł się jedynie do faktu aresztu domowego i uchylił skargę. W ten sposób jednak potwierdził po raz pierwszy, że Czyż został zatrzymany.
Juryj Czyż przez długie lata był uważany za jednego z najbardziej wpływowych biznesmenów w kraju. Oligarcha był członkiem najbliższego kręgu Alaksandra Łukaszenki. Nazywano go nawet „portfelem” dyktatora, gdyż w zamian za preferencje gospodarcze, dostarczał mu funduszy. Łukaszenko publicznie stawiał Czyża jako przykład dla innych przedstawicieli biznesu. W 2012 roku przyznał mu dyplom honorowy, a w 2013 – Order Ojczyzny III stopnia.
Jego holding Triple miał aktywa w różnych dziedzinach białoruskiej gospodarki: od handlu hurtowego produktami naftowymi i budownictwa po produkcję napojów bezalkoholowych, hotelarstwo, import napojów alkoholowych i hodowlę owczarków środkowoazjatyckich.
W marcu 2016 roku Czyż został aresztowany i oskarżony o uchylanie się od płacenia podatków na dużą skalę. We wrześniu tego samego roku wyszedł z aresztu po spłaceniu należności wobec państwa, ale po tym jego imperium biznesowe zaczęło się rozpadać.
W marcu 2021 biznesmen został ponownie zatrzymany, a w lipcu jego firma Triple ogłosiła bankructwo. Dług firmy jest oceniany na prawie 170 milionów rubli – ponad 270 mln zł.
Wysyłanie na badania do szpitali psychiatrycznych jest metodą sporadycznie stosowaną wobec białoruskich opozycjonistów. Termin psychiatria represyjna odnosi się do sytuacji, gdy diagnoza psychiatryczna, leczenie i izolacja stosowane są w celu ograniczenia podstawowych praw człowieka. Osobie, która przeszkadza władzy lub wpływowej grupie politycznej, można postawić fałszywą diagnozę i w ten sposób skazać ją na cierpienie moralne czy też fizyczne, odizolować od społeczeństwa i zastosować środki medyczne w celu złamania psychiki. Była ona stosowana na masową skalę szczególnie w ZSRR, gdzie tamtejsi psychiatrzy ukuli nawet termin “schizofrenia bezobjawowa”, na jaką mieli cierpieć sowieccy dysydenci.
