Dziennikarskie śledztwo: jak działają rosyjskie służby po wyrzuceniu większości rosyjskich dyplomatów z Europy
Praca rosyjskich służb specjalnych zmieniła się od czasu rozpoczęcia wojny przeciwko Ukrainie. Wydalenie wielu szpiegów akredytowanych jako dyplomaci w innych krajach zadało Moskwie dotkliwy cios. Według niemieckich ekspertów rosyjski wywiad stawia obecnie na tzw. „podróżujących agentów”. Takie są wspólne ustalenia kilku niemieckich redakcji.
Niemcy w 2022 roku wydaliły łącznie 40 rosyjskich dyplomatów. W następnym roku kolejnych 30. Rosja musiała zamknąć swoje przedstawicielstwa w Monachium, Frankfurcie, Hamburgu i Lipsku. Reżim Władimira Putina postanowił obsługiwać tylko ambasadę w Berlinie i konsulat generalny w Bonn. Do podobnych redukcji personelu rosyjskich placówek doszło też w innych krajach europejskich, w tym w Polsce.
Według informacji stacji WDR, NDR oraz dziennika Sueddeutsche Zeitung, około 20 szpiegów jest nadal akredytowanych jako dyplomaci w Niemczech. Przed wojną na Ukrainie było ich około 100.
– Niemiecki kontrwywiad szacuje, że aż jedna trzecia rosyjskiego personelu dyplomatycznego to tak naprawdę agenci – podsumowuje zebrane informacje portal tagesschau, programu telewizji państwowej ARD.
W niektórych przypadkach Rosja, podobno, próbuje zastąpić dyplomatów wydalonych z krajów europejskich, na przykład, szpiegami, którzy wcześniej byli ulokowani w ambasadach krajów afrykańskich. Jak podkreśla tagesschau, holenderskie służby wywiadowcze ostrzegły niedawno, że agenci ze sfałszowanymi biografiami są wysyłani jako biznesmeni.
Według informacji niemieckich mediów rosyjscy szpiedzy są również bardziej aktywni w Turcji, Zjednoczonych Emiratach Arabskich i Afryce Północnej.
– Reżim Putina jest również podejrzewany o współpracę z przestępczością zorganizowaną – czytamy.
Jak podkreślono, konsulat generalny Rosji w Bonn może odgrywać szczególną rolę w rosyjskim szpiegostwie. Duża część ministerstwa obrony nadal znajduje się w tym mieście, które przed zjednoczeniem Niemiec było stolicą RFN. Stolicę umiejscowiono tam, bo w czasach Zimnej Wojny Berlin Zachodni był eksklawą zachodnioniemiecką, otoczoną wojskami ZSRR i NRD. Natomiast Bonn położone było na zachodnim krańcu Niemiec Zachodnich, a więc daleko od granic NRD. Miało to znaczenie wobec zagrożenia atakiem sowieckim. W Bonn do dziś są główne siedziby ministerstw edukacji, zdrowia, obrony, środowiska, rolnictwa oraz współpracy gospodarczej, a inne ministerstwa mają, jak ministerstwo obrony, swoją drugą siedzibę. Ulokowane są tam też niektóre agendy rządowe.
W byłej stolicy Niemiec znajdują się również agendy ONZ, których praca jest interesująca dla Moskwy, oraz różne organizacje pozarządowe. Na przykład jeden z ośrodków rosyjskiej antyputinowskiej emigracji.
– Jednocześnie personel może szybko podróżować z Bonn do sąsiednich krajów, takich jak Francja, Holandia, Luksemburg czy Belgia, aby tam działać – podkreśla portal.
Bruksela, jako siedziba instytucji Unii Europejskiej i NATO, jest szczególnie ważna dla Rosji ze względu na możliwości pozyskiwania informacji. Jednak, jak zauważa tagesschau, Belgia staje się dla szpiegów trudnym terenem
– Tutaj do gry wkracza Bonn, ponieważ rezydujący tam rosyjscy agenci niekoniecznie byliby na radarze władz innych krajów – pisze portal.
Jak zaznacza, ich działania za granicą, w przypadku ujawnienia, nie doprowadziłyby od razu do zawirowań dyplomatycznych, ponieważ nie byliby oni aktywni tam, gdzie są akredytowani jako personel dyplomatyczny. Jak wynika z artykułu, „podróżujący agenci” mogliby zatem korzystać z pewnego rodzaju międzynarodowej luki.
Jak czytamy, środowiska bezpieczeństwa uważają, że w rosyjskich operacjach szpiegowskich w RFN ważną rolę może odgrywać przede wszystkim personel dyplomatyczny akredytowany w Austrii. Jak dotąd tylko ośmiu szpiegów musiało opuścić Austrię – choć szacuje się, że w Wiedniu rezyduje do 100 rosyjskich agentów akredytowanych jako dyplomaci.
MaH/belsat.eu wg PAP
