Wsparcie biznesu, wolnych mediów i tożsamości. O czym rozmawiają siły demokratyczne Białorusi i USA
W Waszyngtonie trwa strategiczny dialog sił demokratycznych Białorusi i USA na temat pomocy prześladowanym białoruskim przedsiębiorcom, wsparcia niezależnych mediów, walki z dezinformacją, wzmocnienia białoruskiej tożsamości narodowej. Jak dokładnie ma wyglądać amerykańska pomoc powiedziała Biełsatowi przedstawicielka opozycyjnego Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego ds. odrodzenia narodowego Alina Kouszyk, starszy doradca Swiatłany Cichanouskiej Franak Wiaczorka i Mark Simakovski Biura ds. Europy i Eurazji Agencji Rozwoju Międzynarodowego USA (USAID).
Współpraca kulturalna i stypendia na studia w USA
Alina Kouszyk podniosła w Waszyngtonie kilka kwestii. Jedną z nich było przeciwdziałanie propagandzie. Przedstawicielka (minister) Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego ds. odrodzenia narodowego mówiła o tym, jak białoruskie siły demokratyczne mogą walczyć i zwyciężać w wojnie informacyjnej z reżimem.
– Bardzo liczę na wsparcie amerykańskich specjalistów, którzy mogą nie tylko podzielić się z nami swoją wiedzą, ale także technologiami i współpracą. W celu efektywnego przeciwdziałania propagandzie bardzo ważne jest patrzenie na Białoruś w kontekście regionu. Bardzo ważne jest też zrozumienie, że pokonanie propagandy możliwe jest tylko dzięki systematycznej i strategicznej pracy. I do tego będziemy dążyć.
Podczas spotkań z amerykańskimi partnerami Kouszyk mówiła także o białoruskiej kulturze narodowej i tożsamości. Uważa ona, że to podstawa białoruskiej walki z reżimem Alaksandra Łukaszenki i informacyjnej stabilności.
– Będziemy mówić o tym, co możemy zrobić i co należy zrobić dla tego, by wzmacniać naszą odporność nie tylko na propagandę, ale także w celu uczynienia naszej tożsamości bardziej atrakcyjną.
Opozycjonistka przekonuje, że rozwijając kulturę narodową Białorusini mogą zrobić więcej dla ojczyzny. “Bo jeśli stracimy naszą historię, nasze korzenie, będzie nam bardzo trudno zbudować swoją przyszłość atrakcyjną dla wszystkich”.
Zdaniem Aliny Kouszyk Amerykanie bardzo dobrze rozumieją znaczenie wzmacniania tożsamości jako środka przeciwdziałania wojnie informacyjnej.
– Dlatego to, co proponujemy, to między innymi wzmocnienie współpracy kulturalnej, wsparcie projektów edukacyjnych, w tym stypendiów dla Białorusinów, wsparcie kształcenia Białorusinów w Ameryce. Nie tylko studentów, ale także specjalistów, którzy będą budować Nową Białoruś, którzy zostaną jej elitą administracyjną – podkreśliła.
Białoruska nauka w USA
Przedstawicielka ds. odrodzenia narodowego powiedziała, że jednym z trudnych zadań, nad jakim pracują białoruskie siły demokratyczne, jest otwarcie filologii białoruskiej na jednym z amerykańskich uniwersytetów.
– Bardzo ważne jest też dla nas wsparcie takiego projektu jak Białoruski Uniwersytet Narodowy. Czyli białoruskojęzyczny uniwersytet, instytucja oświatowo-badawcza, która zgromadzi prześladowanych białoruskich naukowców. To także projekt zakrojony na szeroką skalę, do realizacji którego szukamy teraz różnych partnerów, nie tylko w Ameryce.
Opozycjonistka zapowiedziała też, że wkrótce Zjednoczony Gabinet Przejściowy przedstawi Strategię okresu przejściowego, nad którą pracowało liczne grono eksperckie.
– Naszą główną ideą jest uczynienie naszego strategicznego dialogu maksymalnie praktycznym, to znaczy, zaplanować konkretne kroki, które zostaną wykonane w najbliższym czasie. Przekaz od strony amerykańskiej pozwala nam patrzeć na ten proces dość optymistycznie – podkreśliła.
Tożsamość narodowa głównym antidotum na russkij mir
Franak Wiaczorka, starszy doradca Swiatłany Cichanouskiej, wyraził nadzieję, że w wyniku dialogu zostaną opracowane konkretne plany współpracy na rzecz wsparcia białoruskiego sektora biznesowego i niezależnych dziennikarzy.
– Amerykańskie firmy technologiczne mogą pomóc w rozwiązaniu praktycznych problemów białoruskich dziennikarzy – zauważa Wiaczorka. – Być może w wyniku tego dialogu zostaną osiągnięte praktyczne porozumienia w sprawie organizacji wydarzeń społecznych, szkoleń, staży dla białoruskich dziennikarzy i blogerów. I myślę, że możemy nie tylko nauczyć się czegoś od Amerykanów, ale też możemy ich wiele nauczyć, podzielić się doświadczeniem naszej walki z propagandą Łukaszenki i rosyjską.
Dość nowy trop, który po raz pierwszy pojawia się w dialogu z USA i jest omawiany na tak wysokim szczeblu to wspieranie tożsamości, młodzieży, wzmacnianie białoruskiej kultury – mówi doradca Cichanowskiej.
– Będziemy szukać możliwości wspierania inicjatyw zarówno wewnątrz kraju, jak i na emigracji, mających na celu w szczególności wzmacnianie tożsamości narodowej. Bo tożsamość narodowa jest naszym głównym antidotum na „russkij mir”, który stopniowo napływa na Białoruś – mówi Franak Wiaczorka. – Generalnie dialog strategiczny przebiega pozytywnie i na wysokim poziomie. Dialog rozpoczęła Victoria Nuland, zastępca sekretarza stanu USA. A jest już kilka praktycznych porozumień, planów w kierunku wzmocnienia niepodległości Białorusi, a także w kwestiach uwolnienia więźniów politycznych i wsparcia represjonowanych.
USAID otworzy biuro na Litwie, aby pomóc Białorusinom
Mark Simakovsky, zastępca doradcy administratora Biura Europy i Eurazji amerykańskiej Agencji Rozwoju Międzynarodowego, powiedział, że wsparcie Białorusinów za pośrednictwem USAID nie ustało nawet po zamknięciu biura tej organizacji na Białorusi w 2021 roku.
– Zapewniamy pomoc techniczną niezależnym mediom i społeczeństwu obywatelskiemu. Pomagamy białoruskim siłom demokratycznym, aby mogły utrzymywać kontakt z narodem białoruskim na Białorusi i poza nią. Powiedziałbym, że pod wieloma względami nasza praca się rozwija, przywiązujemy dużą wagę do wzmacniania naszej obecności – mówi Simakovsky.
W najbliższej przyszłości na Litwie zostanie otwarte specjalne biuro USAID – powiedział przedstawiciel organizacji.
– Będziemy współpracować z Białorusinami na Litwie, a także wspierać Białorusinów w całym regionie, dając im szansę na zachowanie władzy, społeczeństwa obywatelskiego i niezależnych mediów. Współpracujemy także z białoruskimi organizacjami sektora prywatnego zlokalizowanymi poza granicami Białorusi. I, jak już mówiłem, zapewniamy pomoc techniczną tym, którzy pragną zmian na Białorusi – mówi Mark Simakovsky.
Przedstawiciel USAID brał udział w dyskusjach podczas dialogu poświęconych utworzeniu grup roboczych w celu wzmocnienia interakcji z białoruskimi siłami demokratycznymi, z niezależnymi mediami, z sektorem prywatnym, ze społeczeństwem obywatelskim.
– Tak, zasoby zawsze stanowią problem, ale bardzo się ucieszyłem, widząc, że pomimo tego Stany Zjednoczone wykazują chęć zwiększenia swojej pomocy dla sił demokratycznych Białorusi. Będziemy nadal szukać zasobów we współpracy z Kongresem, aby rozszerzyć naszą pracę – zauważa Simakovsky. – Koncentrujemy nasze wysiłki na zapewnieniu komunikacji pomiędzy Białorusinami spoza Białorusi a tymi, którzy stanowią większość społeczeństwa, pozostają w kraju i chcą zrozumieć, co się dzieje, chcą mieć dostęp do wolnych mediów. Absolutnie wszystkie nasze wysiłki mają na celu utrzymanie tego połączenia i wspieranie partnerów, którzy mają takie możliwości, zwłaszcza niezależnych mediów i grup społeczeństwa obywatelskiego, których celem jest praca na Białorusi.
„Naród białoruski musi współpracować z tymi, którzy będą wspierać Białoruś na drodze do niepodległości”
Przedstawiciel USAID zauważył, że ważne jest uznanie, że Białoruś jest niepodległym państwem, posiadającym własny język i tożsamość, różniącą się od Rosji. Dlatego organizacja wspiera język białoruski i białoruskie programy kulturalne.
O możliwej współpracy białoruskich sił opozycyjnych i mediów oraz rosyjskich, także o charakterze demokratycznym, Mark Simakovsky mówił:
– Ostatecznie sami Białorusini, sami białoruscy dziennikarze muszą zdecydować, czy chcą współpracować z kolegami z Rosji, czy z kolegami z Ukrainy. Naprawdę uważam, że zagrożeniem i elementem jednoczącym w tym wszystkim jest rosyjska agresja, która w rzeczywistości zjednoczyła narody Ukrainy, Białorusi i wielu ludzi w Rosji. Surowy reżim, który wykorzystał Białoruś jako platformę do inwazji na suwerenny i niepodległy kraj, stara się zasadniczo podważyć niezależność i integralność terytorialną Białorusi oraz przekonać Białorusinów do wsparcia tej wojny. I wiem, że większość Białorusinów tego nie popiera. Uważam, że należy to wykorzystać, a naród białoruski i białoruskie media powinny współpracować z tymi, którzy ich zdaniem mogą wspierać białoruską tożsamość i Białoruś na drodze do niepodległości.
Według przedstawiciela USAID żyjemy w niesamowitym czasie historycznym. Rosyjska agresja militarna na Ukrainę spowodowała niesamowite okrucieństwo i zniszczenia nie tylko na Ukrainie, ale także w całym regionie. Ale jednocześnie pojawiły się możliwości.
– Stany Zjednoczone, nasi europejscy sojusznicy, nasi ponad 50 partnerów, którzy wspierają Ukrainę w jej walce o wolność, bardzo wyraźnie demonstrują swoje zainteresowanie i zaangażowanie we wspieranie wolności i demokracji w Europie Wschodniej. A Białoruś jest tutaj kluczowym elementem. Stany Zjednoczone bardzo wspierają białoruskie siły demokratyczne i naród białoruski w ich postępie na drodze do osiągnięcia wolności i demokracji. Kiedy odwiedzam Litwę czy Polskę, zawsze spotykam Białorusinów, którzy są bardzo pewni przyszłości swojego kraju. Potrzebują partnerstwa i wsparcia ze strony Stanów Zjednoczonych i naszych europejskich partnerów. I to jest nasza odpowiedzialność i nasza praca, bo w naszym interesie leży wspieranie narodu białoruskiego w jego dążeniu do wolności i niepodległości swojego kraju – podsumował Simakowski.
Maria Michalewicz, pj/belsat.eu
