Мы працягваем запісваць гісторыі пацярпелых, якія зазналі катаванні ў першыя дні пратэстаў пасля прэзідэнцкіх выбараў. Вольга Н. распавяла гісторыю мужа, лекара з Менску Аляксея Н. Яго затрымалі 10 жніўня і катавалі ў Кастрычніцкім РАУСе.
Далей прыводзім аповед Вольгі.
«Шматлікія ЧМТ, страсенне мазгоў, выцятыя месцы, выбітыя зубы», – так пачынае свой аповед Вольга, якая дапамагала мужу браць даведку аб пабоях.
Аляксей ехаў з працы дамоў на ровары, прыкладна а палове на шостую яго затрымаў АМАП. Ён вяртаўся з працы, у пратэстах не ўдзельнічаў, сказаў, што ён загадчык аддзялення больніцы, што ў яго дома – трое маленькіх дзетак. Яны гэта спраўдзілі ў тэлефоне, усе асабістыя фота, але гэтыя звесткі не дапамаглі.
Як толькі закінулі ў аўтазак, адразу ўдарылі гумовай дубінкай па галаве, па спіне. У аўтазаку ўжо былі чатыры чалавекі, раварысты, якіх затрымалі раней. Муж адразу заўважыў, што на сценах была кроў. АМАПаўцы пачалі скакаць па роварах, некаторыя ператварылі ў груду металу. Па дарозе ў РАУС затрымалі яшчэ некалькі чалавек: адзін мужчына выходзіў з крамы з пачкам тварагу ў руках, яго затрымалі. Іншага затрымалі, калі ён выкідаў смецце. То бок затрымлівалі звычайных людзей, якія ішлі паасобку. Ніякага супраціву ад іх не было.
Пасля кропкавых затрыманняў паехалі на паркоўку за Музеем Вялікай Айчыннай вайны. Там стаяў яшчэ адзін аўтазак. І АМАПаўцы, іх было вельмі шмат, сталі ў два шэрагі паміж аўтазакамі, зрабілі калідор. З аднога аўтазака пераганялі людзей у іншы. Рукі звязалі ззаду будаўнічаю сцяжкай, і людзі ў сагнутым стане, з апушчанай галавою павінныя былі перабягаць з аднога аўтазака ў іншы. Яны праходзілі паўз шэрагі АМАПаўцаў, а ў міліцыянты, можна сказаць, разагравалі сябе, крычалі на затрыманых і білі дубінкамі людзей, не гледзячы, куды трапляюць удары.
У другім аўтазаку было чалавек шэсцьдзесят. Паветра не было, людзі былі мокрыя наскрозь, піць, натуральна, ніхто не даваў. Усе звароты з боку супрацоўнікаў АМАПу былі толькі мацерныя, ніякай павагі. Толькі маты і пагрозы.
Аўтазак паехаў у Кастрычнікі РАУС, прыехалі прыкладна а 20-й. Там людзей выкінулі на асфальтаваную пляцоўку і паставілі ў позу ластаўкі: на каленях, рукі счэпленыя ззаду, галавою ўніз. У такой позе яны былі гадзіны чатыры. Было неверагодна холадна. Дзьмуў вецер, а ад поту уся адзежа была мокраю. Натуральна, гэта нікога не цікавіла. Калі нехта рабіў нейкі рух, адразу атрымліваў удары дубінкаю або кулаком ці нагою.
Па чарзе запрашалі затрыманых і на тэлефон яны давалі інфармацыю: імя і прозвішча, дата нараджэння і адрас. Пасля вярталіся да іншых затрыманых і станавіліся ў тую ж позу.
Цяжка сказаць, хто гэта быў, супрацоўнікі РАУСу ці АМАПу, але калі ім было нудна, яны на фоне ўсяго гэтага крывавага месіва рабілі сэлфі.
Пасля людзей перавялі ў сутарэнне Кастрычніцкага РАУСу. Здаецца, у канферэнц-залу ці нешта такое: вялікі пакой з крэсламі. Пасадзілі ў крэслы, рукі звязаныя ззаду, галава павінная быць ніжэй за калені. Натуральна, не ўсе маглі сядзець у такой позе, і за гэта людзей білі.
Шмат хто прасіўся ў прыбіральню, ім казалі: «Сцы ў штаны». Большасць, на жаль, так і рабіла. Першы раз развязалі рукі, каб узяць адбіткі пальцаў. Некаторым нават дазволілі схадзіць у прыбіральню і пасля зноў звязалі рукі.
Пасля пачаліся катаванні. Да кожнага падыходзілі, білі і пыталі: «На каго вы працуеце?», «Колькі вам плоцяць?», «Пераменаў вам захацелася?»… Пасля рабілі вобшук асабістых рэчаў, ніякага падпісання пратаколаў не было. Нехта пачаў пытаць пра ровары, атрымаў адказ: «Забудзьце пра ровары». У пратаколах ровараў не было. У мужа былі ў кішэні ключы ад кватэры, яны іх проста выкінулі.
Пасля прывезлі новых затрыманых, якіх узялі ўжо на акцыі, і іх білі яшчэ мацней. На што звярталі ўвагу: калі ў цябе доўгія валасы, ты атрымліваў у разы больш удараў, калі была татуіроўка на целе, то па ёй білі да тога моманту, пакуль татуіроўка проста не злівалася з гематомай. Кагосьці на камеру, хорам прымушалі казаць, што менскі АМАП – найлепшы, калі ў затрыманых сінхронна не атрымоўвалася, іх зноўку білі. Ні піць, ні есці нікому не давалі.
Недзе а 5-й раніцы людзей павезлі ў дэпартамент аховы міліцыі на Каржанеўскага, там вывелі ў спартовую залу, зашпілілі рукі ўжо наперадзе, паклалі на спіну і нават крыху дазволілі паспаць.
Сярод тых, хто афармляў затрыманых, быў Аляксандр Кобрынец. На сайце Кастрычніцкага РАУСу сапраўды пазначаны такі ўчастковы. Муж даведаўся ягонае прозвішча, бо ў пэўны момант нехта гучна спытаў, каго пісаць у графе «хто затрымліваў». А пратакол з рэчамі затрыманых складаў міліцыянт з прозвішчам [Ягор] Севярын, ён таксама ўчастковы з Кастрычніцкага РАУСу. Не вядома, ці яны білі людзей, але яны дакладна ведаюць тых, хто браў удзел у катаваннях.
Пасля спартовай залы іх зноўку пачалі «ўпакоўваць у аўтазакі», прычым гэта было настолькі груба, што муж стукнуўся аб сцяну аўтазака і ад болю так сціснуў зубы, што ў яго адкалоўся кавалак пярэдняга зуба.
Павезлі невядома куды. Везлі гадзіны паўтары, дыхаць было немагчыма, людзі гублялі прытомнасць, шмат каго ванітавала. Прывезлі ў Жодзінскую турму. Трэба сказаць, што там ужо не білі. Умовы былі наступныя: у камеры – 10 ложкаў, на іх – 30 асобаў. Адпаведна, спалі па чарзе. 10 лыжак – елі таксама па чарзе.
На трэція содні быў суд. Большасці з тых, хто быў у Жодзіне, давалі 12–15 содняў ці вялікі штраф. У нашым выпадку суддзя доўга раілася, прыняла рашэнне абмежаваць пакаранне трыма соднямі. І ў выніку праз гадзіну мужа вызвалілі.
МУС паведамляе, што падчас пратэстаў пасля прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі сілавікі затрымалі каля 7000 чалавек. Шмат хто з іх заяўляе пра збіццё і катаванні. Ёсць і загінулыя, але афіцыйнага расследавання смерці ўдзельнікаў пратэсту сілавікі не распачынаюць.