Кармленне галубоў – гэта берасцейскі брэнд. Топ-10 фактаў пра барацьбу супраць акумулятарнага заводу


Ужо больш за год берасцейцы змагаюцца супраць акумулятарнага заводу, пабудаванага недалёка ад гораду. Завод павінен быў запрацаваць у канцы мінулага года, пазней «АйПаўэр» абяцаў выпусціць першы акумулятар у сакавіку, але ўжо вядома, што гэтага найбліжэйшым часам не будзе. Гэта значыць, праціўнікі заводу пратэстуюць недарма. У нашым матэрыяле – 10 фактаў, якія варта ведаць пра берасцейскі пратэст.

***

Кармленне галубоў – такую форму пратэсту ў канцы лютага 2018 года абралі берасцейцы. Кожную нядзелю а 12:00 людзі збіраюцца на галоўнай плошчы Берасця, проста размаўляюць і кормяць птушак. Улады спрабавалі розныя захады, каб не даць людзям прыходзіць на плошчу, але гэта не спрацавала: мінімум 150 берасцейцаў штонядзелю прыходзяць карміць галубоў. Берасцейская плошча стала за год вельмі папулярнай у беларускіх апазіцыйных палітыкаў: тут былі і Лябедзька, і Рымашэўскі, і Губарэвічам з Казловым, і дэпутатка Канапацкая. А для Міколы Статкевіча кармленне галубоў скончылася затрыманнем і пяццю соднямі арышту.

Падтрымаць пратэстоўцаў прыехалі палітыкі Мікалай Казлоў і Юрый Губарэвіч

***

За час пратэсту ў органы ўлады былі пададзеныя 103 заяўкі на правядзенне розных акцыяў – 75 мітынгаў, 12 пікетаў і 16 дэманстрацыяў. Дазволілі толькі 1 мітынг. Афіцыйна забаранілі 96 акцыяў. Да адміністратыўнай адказнасці былі прыцягнутыя 27 удзельнікаў. Агульны штраф склаў 798 базавых велічыняў, або 16 482 рублі. Тры чалавекі атрымалі па 5 содняў арышту. Таксама міліцыя актыўна практыкавала затрыманне актывістаў увечары пятніцы, а затым размяшчэнне іх у ІЧУ да суда, пасля чаго людзі атрымлівалі штрафы. Яшчэ некалькі пратэстоўцаў страцілі працу, а ўладальнікі прыватнага бізнесу, якія бяруць удзел у пратэсце, прызнаюцца: такога ціску і такой колькасці правяранняў яны не зазнавалі ніколі.

Дазволены мітынг «Берасцейскі супраць свінцу» сабраў каля 2000 чалавек.

Адзначым, што міліцыя цягам усяго пратэсту выклікала актывістаў і журналістаў да сябе позвамі ў нядзелю а 12:00, менавіта ў час, калі адбывалася кармленне галубоў. Відавочна, гэта рабілі, каб людзі не здолелі трапіць на плошчу.

***

Аншлаг на адзінай дазволенай акцыі. Аднойчы ўлады дазволілі праціўнікам заводу зладзіць мітынг «Берасцейкі супраць свінцу», ён сабраў амаль 2000 чалавек. Больш улады пратэстоўцам нічога афіцыйна праводзіць не дазвалялі.

***

Супраць будоўлі заводу берасцейцы сабралі амаль 40 тысяч подпісаў на імя кіраўніка краіны, але так і засталіся непачутыя. Тады людзі пачалі збіраць подпісы за адстаўку мясцовага кіраўніцтва, але гэтая акцыя не мела такога поспеху і пасля шэрагу рэпрэсіяў была спыненая. Таксама актывісты падавалі пазовы супраць заводу ў суд, але, вядома, прайгралі. Аднойчы праціўнікі заводу прыйшлі ў суд з копіяй карціны галандскага мастака Хэрарда Давіда «Суд Камбіза» або «Здзіранне скуры з прадажнага суддзі». Пасля гэтага выпадку пачалі больш пільна ставіцца да пропускаў у берасцейскі суд.

***

Прайшоўшы ўсе інстанцыі ў Беларусі, пратэстоўцы пастанавілі ўпершыню ў гісторыі Беларусі правесці мясцовы рэферэндум. Дазволу на гэта ўлады не далі.

Налепка супраць будаўніцтва акумулятарнага заводу на шкле аўтамабіля ў Берасці.

***

У часе пратэстаў актывісты высветлілі, што ў паселішча Зялёны Бор звозяць небяспечныя адкіды з вытворчасці акумулятараў у Белаазёрску. У выніку актывісты, блогеры, журналісты і мясцовыя жыхары дамагліся, каб свінцовы попел з Зялёнага Бору сталі вывозіць. І некаторых вінаватых пакаралі.

***

Падчас акцыяў пратэсту берасцейская міліцыя адзначылася абсурднымі затрыманнямі і пратаколамі. Маладая берасцейская маці атрымала штраф адну базавую велічыню за тое, што ейныя дзеці зляпілі снежную бабу, а кабета ўпрыгожыла яе ўлёткаю «Прэч атруту, не – заводу! Гаспадарыць тут народу!»

А 11 лістапада берасцейскі АМАП на вачах у дзяцей затрымаў чалавека ў касцюме ліса. Гэтым чалавекам аказаўся актывіст Канстанцін Астапук, выходныя ён правёў у ІЧУ, а праз два з паловаю месяцы міліцыя не знайшла складу злачынства ў дзеяннях Астапука і вярнула касцюм гаспадарам, вось толькі за незаконнае затрыманне Канстанціна міліцыя пакуль не адказала.

Перад самым Новым годам міліцыя затрымала Віталя Казака, які быў у касцюме Дзеда Мароза, у тую нядзелю актывіст да плошчы так і не дабраўся.

***

Больш за актывістаў улады білі па незалежных журналістах і блогерах. Пад асаблівай увагаю міліцыі – журналісты нашага тэлеканалу і радыё «Рацыя». Іх затрымлівалі, судзілі, сачылі ды аказвалі іншы ціск. Але, не зважаючы на ўсе пагрозы, мы працягваем асвятляць пратэст.

***

Два кліпы знялі актывісты кампаніі супраць заводу. Першы, «Жыць», які стаўся неафіцыйным гімнам пратэсту, актывісты выпусцілі 17 сакавіка мінулага года, а 15 лютага быў выпушчаны яшчэ адзін ролік – кавэр на песню «Плакала» вядомага ўкраінскага гурта «Kazka».

***

Больш за 700 лістоў у розныя дзяржаўныя арганізацыі ды ўстановы за апошні год адправілі праціўнікі будоўлі заводу. Іх адпраўленне каштавала больш за 1600 рублёў.

Алесь Ляўчук, фота Міланы Харытонавай belsat.eu

Стужка навінаў