Ці лічыцца адміністратыўны арышт прагулам, і ці можна на працы размаўляць пра палітыку – каментуе юрыст
Звальненні з палітычных матываў працягваюцца і набіраюць абароты. Наколькі сітуацыя адпавядае беларускаму заканадаўству, як змагацца за свае правы «Белсату» адказаў Мікалай Шарах, прадстаўнік Свабоднага прафсаюзу Беларускага.
Ці лічыцца арышт па адміністратыўным артыкуле прагулам на працы?
Гэта незаконна! Бо, гэта не ёсць свядомы ўчынак чалавека, які зрабіў гэта з уласнага жадання. Таму гэта нельга лічыць праступкам. А дысцыплінарнае пакаранне толькі за праступак, які чалавек свядома зрабіў у парушэнне працоўных нормаў.
Ці магчымае звальненне без папярэдніх вымоваў ды зафіксаваных парушэнняў з боку работніка?
Гэта парушэнне кантракту! Калі кантракт заканчваецца і наймальнік вырашае, што працягваць кантракт не будзе. Калі ў калектыўнай дамове няма канкрэтных пунктаў аб тым, што наймальнік абавязаны заключаць кантракт, напрыклад, з тым работнікам, які працуе 20 гадоў на прадпрыемстве, або які мае траіх дзяцей, то ён можа яго не перазаключаць.
Ці ёсць прафесіі, якім забаронены ўдзел у грамадскім ды палітычным жыцці краіны?
Канстытуцыя гарантуе, што кожны мае права ўдзельнічаць у палітычным жыцці. Тут абмежаванні могуць быць толькі кшталту, што ў працоўны час ты не маеш права гэтага рабіць, бо этычны кодэкс, або правілы ўнутранага распарадку – абмежаванні, якія не датычацца наагул усіх правоў чалавека.
Ці дазволена адкрытае выказванне палітычных поглядаў на працоўным месцы?
Калі забараніць палітычныя выказванні на прадпрыемстве, то трэба забараніць і вылучэнне кандыдатаў ад прадпрыемстваў. У тым ліку і арганізацыі, якія ўдзельнічаюць у палітычным жыцці, тыя ж «Белая Русь», БРСМ, Саюз жанчын і г.д. То бок, усе тыя структуры, на якія сёння абапіраецца рэжым, і Федэрацыі прафсаюзаў Беларусі (ФПБ) у першую чаргу.
Ці можа каментар у сацыяльных сетках стаць прычынаю звальнення?
Калі чалавек асуджаны за крымінальнае злачынства, вынесены судовы вырак, тады чалавек можа быць звольнены. Да гэтага моманту – не!
Як можна аспрэчыць вымовы ды звальненне?
Супрацьдзеянне працаўніка можа быць такое: звярнуцца ў камісію па працоўных спрэчках, якая ёсць на прадпрыемстве, абскардзіць гэта там. Звычайна гэта складана, бо камісіі гэтыя ствараюцца такім чынам, каб усе рашэнні наймальніка праходзілі. І наступны крок – гэта звяртацца ў суд.
Дзе аспрэчваць палітычна матываванае звальненне?
З прававога пункту гледжання гэта парушэнне. Асоба, якая звярнулася ў суд, мусіць праз суд быць адноўленая на працы. Толькі ці здольны гэты наш суд прыняць такое рашэнне – гэта іншае пытанне. Але ўсё ж такі звяртацца трэба, бо гэта доказ таго, што ёсць парушэнні, і што ты не прызнаеш сябе вінаватым.
Паводле звестак Белстату, сёлета ў студзені са сферы аховы здароўя звольнілі на 754 асобы болей, чым прынялі на працу.
Агулам жа ў айчыннай медыцыне застаюцца вакантнымі каля шасці тысячаў працоўных месцаў:
медычная сястра – 2,4 тыс. месцаў;
доктар-спецыяліст – 2,3 тыс. месцаў;
санітар – 1,2 тыс. месцаў;
фельчар-лабарант – 364 месцы;
фельчар – 260 месцаў.
Такім чынам, падсумуем:
- Адміністратыўны арышт не можа быць прычынаю вымовы на працы.
- Канстытуцыя дазваляе браць удзел у палітычным жыцці ўсім грамадзянам.
- Звольніць за каментар, пакінуты ў сацыяльных сетках, могуць толькі калі ён прызнаны крымінальным злачынствам.
- Палітычныя вымовы і звальненні трэба аспрэчваць у судзе.
Праваабарончую праграму «Маю права» глядзіце кожную пятніцу а 19:05 на тэлеканале «Белсат» праз спадарожнік «Астра 4A» (ранейшая назва «Sirius 4»), онлайн, на YouTube-канале «Белсат Life» або ў закладцы «Праграмы» на нашай старонцы.
