Ісці ў войска ці шукаць спосаб пазбегнуць прызыву? Што будзе за брамай вайсковай часткі – навучаць Радзіму абараняць ці мыць шкарпэткі «дзядам»? Такое пытанне задаваў сабе кожны поўнагадовы беларус, атрымаўшы позву ў ваенкамат.
Пра смерць Аляксандра Коржыча ведае большасць беларусаў
Жаўнера вучэбнага цэнтру ў Печах знайшлі павешаным, са звязанымі нагамі і майкаю на галаве. Мінабароны і Следчы камітэт казалі толькі пра версію суіцыду. Але ў выніку журналісцкіх расследаванняў і грамадскага рэзанансу справу замяць не выйшла, цяпер у Печах ідзе расследаванне фактаў дзедаўшчыны і пабораў, арыштаваныя некалькі жаўнераў, сяржантаў і афіцэраў. Адкрыліся і іншыя выпадкі падазроных смерцяў і суіцыдаў як пад Барысавам, гэтак і ў іншых вайсковых частках. Праўда, поўную інфармацыю атрымалі не ўсе прызыўнікі.
«Калі гэта дзесьці ёсць, служылі і служаць, значыць, так і трэба».
«Як мне сказалі знаёмыя, гэты выпадак у Печах хутчэй выключэнне, чым правіла».
«Сам дзедаўшчынай калісьці стану. Баяцца няма чаго. Трэба ўсё паспрабаваць».
– выказваюцца сёлетнія прызыўнікі.
У войска, дзе могуць скалечыць ці забіць, хочуць не ўсе
За пераход на кантрактавае войска выступае і гомельскі грамадскі актывіст Васіль Палякоў. У сумна вядомай «вучэбцы» ў Печах служыць ягоны сын.
«Тое, што цяпер адбываецца мусіць паўплываць на стан войска. Будуць больш жорстка адсочваць усё, звязанае з нестатутнымі адносінамі. Ёсць спадзяванне, што сітуацыя палепшыцца», – з надзеяй зазначыў актывіст.
Маніторынг сітуацыі ў войску распачалі праваабаронцы
Грамадскае аб’яднанне «Прававая ініцыятыва» прапаноўвае былым і дзейным жаўнерам запаўняць анкеты пра канкрэтныя выпадкі дзедаўшчыны – збіццё, вымаганне грошай, псіхалагічны ціск і здзекі. Каб пачалося правяранне, у анкеце мусяць быць асабістыя звесткі жаўнера і нумар часткі. Але значная доля анкетаў прыходзіць ананімная, бо людзі баяцца.
Спасылкі на анкету ўжо блакуюць у сацыяльных сетках. Раней Міністэрства абароны называла расследаванні фактаў дзедаўшчыны «антыармейскаю кампаніяй» і спрабавала заблакаваць збор подпісаў за адстаўку міністра Андрэя Раўкова і рэформу ўзброеных сілаў.
Яраслаў Сцешык, «Белсат», фота: Vasily Fedosenko / Reuters / Forum
