Sondaż: Polacy chcą polityki zagranicznej opartej na wartościach oraz wsparcia dla Białorusi i Ukrainy
Według badania przeprowadzonego na zlecenie Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, 80 proc. Polaków uważa, że polityka zagraniczna powinna łączyć dbanie o własne interesy z obroną zasad i wartości. Przeciwnego zdania jest 15 proc. badanych.
We wstępie do opracowania badań, dyrektor i wicedyrektor Centrum dr Ernest Wyciszkiewicz i dr Łukasz Adamski zwracają uwagę, że takie wyniki napawają umiarkowanym optymizmem.
– Większość Polaków uważa, że obrona praw człowieka czy takich wartości jak wolność jest tak samo nieodzowną częścią polityki zagranicznej, jak dbałość o wąsko zdefiniowane interesy własnego państwa – piszą.
Ich zdaniem, oznacza to, że Polacy nie dali się przekonać tym politykom, którzy nawołują do realizmu i porzucenia idealizmu.
– Prowadzona od lat przez polskie władze polityka wspierania niepodległości Ukrainy i Białorusi okazuje się zbieżna z ogólnymi przekonaniami większości Polaków co do pożądanego charakteru polityki zagranicznej – czytamy.
Zdecydowana większość respondentów biorących udział w badaniu jest zdania, że polskie elity polityczne powinny przyjąć zgodne stanowisko co do tego, że w interesie Polski leży wspieranie niepodległości Ukrainy i Białorusi oraz zbliżenie tych państw z Unią Europejską.
Polacy stawiają na współpracę z państwami występującymi przeciwko Rosji
Blisko połowa badanych pozytywnie przyjmuje fakt, że panuje w Polsce powszechne poparcie dla integralności terytorialnej państw Europy Wschodniej, to znaczy, że nie należy odbierać Ukrainie, Białorusi i Litwie ziem, które w 1939 roku w wyniku radzieckiej agresji znalazły się w granicach tych państw. Warto jednak odnotować, iż 17 proc. badanych ma do tego społecznego konsensusu stosunek negatywny.
Badanym dano także do wyboru, czy ważniejsza jest współpraca z Ukrainą i Litwą oraz innymi krajami, które mają problemy z Rosją, czy z samą Rosją. Pierwszy wariant wybrało 56 proc. osób, drugi 30 proc.
Dlaczego Polacy chcą aktywnej polityki wobec Białorusi
Dla największej grupy badanych (jednej czwartej) celem prowadzonej przez Polskę aktywnej polityki wobec Białorusi powinno być wspieranie jej niepodległości. Dla jednej piątej badanych najważniejsza jest pomoc polskiemu biznesowi w inwestowaniu w tym kraju.
Polacy są także bardzo zainteresowani sytuacją na Białorusi. Tym, co dzieje się u naszych wschodnich sąsiadów, interesuje się dwie trzecie badanych: 23 proc regularnie, a 43 proc. od czasu do czasu.
Niemal 2/3 badanych jest przekonanych, że mimo ewentualnego pogorszenia sytuacji gospodarczej w związku z pandemią, Polska i tak powinna pomagać finansowo ofiarom prześladowań na Białorusi.
Do Ukrainy podejście pragmatyczne
Główne postulowane cele polityki wobec Ukrainy nie są bezpośrednio związane z interesem politycznym lub gospodarczym Polski. Badani najczęściej wskazywali bowiem, że celem tym powinna być pomoc Ukraińcom w budowie sprawnego, praworządnego, demokratycznego państwa oraz pomoc Polakom mieszkającym na Ukrainie. Dopiero na trzecim miejscu znalazła się pomoc polskiemu biznesowi w inwestowaniu i zarabianiu na Ukrainie.
Wsparcie dla polskich instytucji, solidarność i kontakty z sąsiadami ze Wschodu
Ważna jest też przychylność większości Polaków wobec obecnego w polskiej polityce postulatu prowadzenia aktywnej polityki wschodniej.
– Owo przekonanie znajduje praktyczny wyraz np. w wysokim (75 proc.) poziomie poparcia dla finansowania wyspecjalizowanych instytucji prowadzących działania z zakresu dyplomacji publicznej w stosunku do państw Europy Wschodniej – zaznaczają Wyciszkiewicz i Adamski.
Polacy chętnie też deklarują postawy solidarnościowe z sąsiadami na Wschodzie. Na przykład 62 proc. wyraża gotowość wsparcia prześladowanych Białorusinów. Duża jest też chęć otwarcia kraju na emigrację z Ukrainy i Białorusi.
Na szczególną uwagę zasługuje niezwykle wysoki poziom pozytywnych doświadczeń w kontaktach z Ukraińcami, z którymi zetknęła się przytłaczająca większość Polaków, a także z Białorusinami czy Rosjanami. Jedynie kilka procent miało negatywne doświadczenia.
Ernest Wyciszkiewicz i Łukasz Adamski zwracają uwagę, że w corocznych badaniach CBOS-u deklarowanej przez Polaków sympatii bądź niechęci wobec innych narodów odsetek osób pozytywnie nastawionych wobec Ukraińców, Białorusinów i Rosjan nie przekracza zazwyczaj jednej trzeciej.
– Wyniki naszego sondażu ujawniają pewien rozdźwięk między deklarowaną sympatią/antypatią wobec całego narodu a osobistymi doświadczeniami kontaktów z jego przedstawicielami – dodają.
Niemal 3/4 badanych miało osobiste kontakty z Ukraińcami (74 proc.). Przede wszystkim ze względu na licznych w Polsce imigrantów zarobkowych. Częstotliwość kontaktów Polaków z Białorusinami i Rosjanami jest na podobnym poziomie – odpowiednio 30 proc. i 27 proc. Wrażenia są najczęściej pozytywne.
Zdecydowana większość Polaków popiera imigrację do Polski Ukraińców i Białorusinów, z tym że bardziej przychylny stosunek mają Polacy do przyjmowania Ukraińców (71 proc.), przyjazdy Białorusinów popiera 62 proc. badanych. Większość badanych twierdzi, że mają oni korzystny wpływ na polską gospodarkę. W przypadku Białorusinów częściej niż w odniesieniu do Ukraińców pojawiają się natomiast głosy biorące pod uwagę niekorzystną sytuację polityczną w tym kraju.
Państwa leżące na wschód od Polski, takie jak Ukraina, Litwa, Białoruś oraz Rosja rzadko były celem podróży Polaków na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat. Najczęściej odwiedzanym państwem tego regionu była Ukraina, którą od 2000 r. odwiedziło 16% badanych. Tuż za nią plasuje się Litwa (15 proc.). Po 4 proc. odwiedziło Rosję i Białoruś, co może być związane z koniecznością posiadania wiz.
Badanie przeprowadzono na próbie 1002 dorosłych Polaków, reprezentatywnej dla struktury Polski pod względem: płci, wieku, wielkości miejsca zamieszkania i województwa w dniach 26 listopada – 3 grudnia 2020 r.
pp/belsat.eu wg CPRDiP
