Album poświęcony Czesławowi Niemenowi zaprezentowano w czwartek na Międzynarodowych Targach Książki w Mińsku. „To hołd dla artysty, ale też próba zachowania jego pamięci” – mówili autorzy. 16 lutego przypada 80. rocznica urodzin muzyka.
– W 1976 roku, gdy dawał koncert w Mińsku, przeprowadzałam z nim wywiad. Wtedy się w nim nie zakochałam, ale gdy w 2009 roku kręciłam pierwszy poświęcony mu film dokumentalny – zakochałam się na zabój – mówiła PAP Wiera Sawina.
Sawina jest współautorką albumu, reżyserką i współinicjatorką utworzenia Klubu-Muzeum Czesława Niemena w Starych Wasiliszkach, gdzie młody Niemen, wówczas jeszcze Czesław Wydrzycki, spędził młodość.
– To był niezwykły artysta, wielkiego, światowego formatu, a do tego piękny mężczyzna – powiedziała Sawina.
– Mogę z całą pewnością stwierdzić, że Wierę łączy z Niemenem jakaś niezwykła, kosmiczna więź, dzięki temu nasza książka to taki film na papierze – dodał z kolei Wital Rakowicz, autor zdjęć i również popularyzator pamięci o artyście na Białorusi.
– To pewnie brzmi zbyt szumnie, ale czasem jako fotografa porównują mnie do Napoleona Ordy, czyli kogoś, kto zachowuje odchodzący świat. Chcemy w naszej książce właśnie zachować to, co zostało, i przekazać potomkom – powiedział artysta. – W tej książce zebraliśmy w jednym miejscu praktycznie wszystko, co dotyczy życia Niemena na Białorusi – wyjaśnił.
– U nas imię Niemena jest praktycznie nieznane, chociaż przecież on urodził się na terenie dzisiejszej Białorusi. Dlatego możemy nazywać go krajanem, choć oczywiście to wielki Polak – uważa Rakowicz.
Słynny muzyk przyszedł na świat 16 lutego 1939 roku jako Czesław Juliusz Wydrzycki w Starych Wasiliszkach, niedaleko Szczuczyna w dzisiejszym obwodzie grodzieńskim. Po 1945 r. tereny te znalazły się w granicach Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Ludowej. Rodzina artysty przeniosła się do Polski w 1958 roku, w ramach ostatniej fali powojennej repatriacji Polaków z tych terenów.
Jak podkreślali autorzy albumu, Niemen fascynuje ich na wielu płaszczyznach, zarówno jako muzyk i artysta, który nie bał się eksperymentów, ale także jako człowiek, którego losy były bardzo trudne i w dużej mierze tragiczne. Swoją działalność na rzecz upamiętniania Niemena artyści traktują jako „dług wdzięczności”.
– Za filmem w 2009 r. poszło otwarcie muzeum w Starych Wasiliszkach, restauracja organów, na których grał jako młody chłopak. Zbieraliśmy eksponaty, fotografie, dokumenty archiwalne, kupiliśmy pianino do muzeum. Trzeba przyznać, że pomysł domu-muzeum bardzo chętnie podchwyciły władze rejonu szczuczyńskiego – opowiadała Sawina.
Muzeum znajduje się w Starych Wasiliszkach, w dawnym domu rodzinnym Niemena.
– Zanim wyjechał, przeżył tu 19 lat. To wystarczyło, by zapisać się w pamięci mieszkańców. Dzięki niemu o Wasiliszkach wiedzą dzisiaj ludzie na wszystkich kontynentach – mówił PAP latem kierujący placówką Uładzimir Sieniuta.
– Zapamiętałam, że świetnie mówił po rosyjsku, z czarującym akcentem. Dużo mówił o poezji Norwida. Pamiętam, że w ZSRR wydano wtedy jeden mały tomik tego poety. Właśnie tę szarą książeczkę wspomniał niegdyś Josif Brodski – opowiadała Sawina.
Prezentację albumu „Czesław Niemen” zorganizował Instytut Polski w Mińsku, a odbyła się ona na polskim stoisku Międzynarodowych Targów Książki w Mińsku. Wydanie książeczki wsparły władze rejonu szczuczyńskiego. 16 lutego w Starych Wasiliszkach odbędą się uroczystości z okazji 80. rocznicy urodzin Czesława Niemena.
pj/belsat.eu wg PAP
