Rosja chce badać dno morskie w pobliżu norweskich instalacji naftowych i gazowych. Po co?
Ambasada Rosji w Norwegii wystąpiła do rządu w Oslo o zgodę na badanie dna morskiego w pobliżu norweskich instalacji naftowych i gazowych. Według ekspertów norweskich rosyjskie statki naukowe należy traktować jako obiekty wojskowe.
Jak podaje norweski nadawca publiczny NRK, Rosjanie planują odbyć latem dwie wyprawy naukowe. Statek „Akademik Mścisław Kiełdysz” zamierza badać dno morskie u wybrzeży Finnmarku (północna Norwegia), natomiast „Profesor Mołczanow” – mapować obszar na wschód od archipelagu Svalbard.
W miejscach, którymi zainteresowani są Rosjanie, znajdują się norweskie instalacje naftowe oraz gazowe, w tym pole Snøhvit, z którego rurociągiem doprowadzany jest gaz do zakładu na wyspie Melkøya , gdzie produkowany jest skroplony gaz ziemny LNG na potrzeby Niemiec. Surowiec ten zastąpił rosyjski gaz. W pobliżu znajdują się też dwa inne pola wydobywcze.
Obszary, które chcą badać Rosjanie, są również blisko centralnego kabla komunikacyjnego Svalbardem a lądem. Svalbard to terytorium zależne Norwegii w obszarze arktycznym, które według prawa międzynarodowego mogą użytkować w celach badawczych i gospodarczych także inne kraje, w tym Rosja.
Niedawno telewizje państwowe krajów nordyckich w serialu dokumentalnym „Wojna cieni” o rosyjskiej działalności szpiegowskiej wobec Norwegii, Danii, Szwecji i Finlandii ujawniły, że rosyjskie statki badawcze i rybackie trudnią się tak naprawdę działalnością szpiegowską i prawdopodobnie również dywersyjną.
Według NRK statek „Akademik Mścisław Kiełdysz” podlega objętemu od grudnia 2022 roku sankcjami USA i Ukrainy rosyjskiemu Instytutowi Szirszowa. „Profesor Mołczanow” należy do innego ośrodka badawczego, ale również jest wymieniany na stronie internetowej Instytutu Szirszowa jako jego flota.
Zdaniem ekspertki Norweskiej Akademii Wojskowej Åse Gilje Østensen władze Norwegii powinny odmówić Rosjanom wydania zgody na ekspedycję.
– Rosyjskie statki naukowe prowadzą badania wspierające marynarkę wojenną. Ich działalność jest problematyczna zwłaszcza w obecnej sytuacji bezpieczeństw” – ocenia ekspertka.
Podobnie uważa Ina Holst-Pedersen Kvam, również z tej samej uczelni.
– Instytut Szirszowa należy uznać za część rosyjskiej marynarki wojennej. Ośrodek zajmuje się wykonywaniem map oceanograficznych, misji monitoringowych oraz rozpoznawczych, wspiera zwłaszcza rosyjskie atomowe okręty podwodne. Jest to cywilno-wojskowa współpraca, która sięga czasów zimnej wojny — podkreśla Kvam.
Norweskie MSZ „jest w trakcie rozpatrywania” rosyjskiego wniosku. Według Magne Frostad, eksperta prawa morskiego Norweskiego Uniwersytetu Arktycznego w Tromsø, dostęp do badań na obszarach morskich reguluje traktat ONZ o prawie morza.
– Jednym z powodów odmowy może być wykorzystywanie badań do celów wojskowych. W praktyce może być to trudne do udowodnienia”- zauważa Frostad.
Przedstawiciel biura prasowego ambasady rosyjskiej w Oslo Timur Czekanow w przesłanym e-mailu przekonywał, że wszystko odbywa się zgodnie ze standardową procedurą i w ten sam sposób ambasada Norwegii w Rosji występuje o pozwolenia na badania dla rosyjskich naukowców na terytorium Rosji.
– Odbywa się to niezależnie od sytuacji geopolitycznej i dotyczy nie tylko ochrony środowiska i badań morskich, ale także rybołówstwa – podsumował.
MaH, ur/belsat.eu wg PAP, nrk.no
