Ukraińska armia rozwija swoje ostatnie sukcesy na południe od Bachmutu w Donbasie i w kierunku Tokmaku na Zaporożu. To właśnie te miasta ukraińskie siły zbrojne będą najprawdopodobniej starały się wyzwolić w pierwszej kolejności. Jednocześnie rośnie intensywność ataków na okupowany Krym, która nieuchronnie wzrośnie po otrzymaniu przez Kijów amerykańskich rakiet balistycznych ATACMS. Ponadto, według doniesień zachodnich mediów, wojna rosyjsko-ukraińska może przenieść się do Afryki – ukraińskie siły specjalne rzekomo działają w rozdartym wojną Sudanie, gdzie rosyjscy najemnicy wspierają rebeliantów.
Siły Zbrojne Ukrainy kontynuują ofensywę na południu
Ukraińska armia niemal codziennie dokonuje niewielkich postępów w kierunku strategicznie ważnego miasta Tokmak w obwodzie zaporoskim. Na mapie projektu analitycznego DeepState wyzwolone terytorium zwiększa się z każdą codzienną aktualizacją. Jednak tempo postępów jest nadal powolne – Siły Zbrojne Ukrainy nadal przełamują główną rosyjską linię obrony, wbijając klin pomiędzy wioski Nowoprokopiwka i Werbowe. Walki toczą się już na obrzeżach tych miejscowości.
23 września w wywiadzie dla amerykańskiej stacji CNN dowódca ukraińskiego zgrupowania operacyjno-strategicznego „Tawrija” Ołeksandr Tarnawski powiedział, że ukraińscy żołnierze przełamali rosyjską obronę w pobliżu wsi Werbowe w obwodzie zaporoskim. Jednocześnie przyznał, że wojska posuwają się naprzód wolniej niż pierwotnie planowano.
– Na lewej flance [pod Werbowem] przełamaliśmy obronę i posuwamy się naprzód. Nie tak szybko, jak się spodziewano, nie tak jak w filmach o II wojnie światowej (…) Najważniejszą rzeczą jest nie stracić tej inicjatywy. Nie stracić jej w praktyce, w działaniach – oświadczył Tarnawski.
Dzień wcześniej, przemawiając do amerykańskich dziennikarzy w Waszyngtonie, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski powiedział, że wraz z Bachmutem ukraińskie siły zbrojne planują wyzwolić jeszcze dwa miasta (prawdopodobnie przed końcem tego roku). Zełenski nie wymienił ich nazw, ale sądząc po kierunku ukraińskiej kontrofensywy i charakterze walk, jednym z nich jest Tokmak.
Na tym odcinku frontu toczą się obecnie ciężkie walki. Rosyjskie dowództwo przerzuciło tu znaczne rezerwy, które spowalniają, ale nie mogą całkowicie powstrzymać natarcia sił ukraińskich.
W opinii eksperta wojskowego Ołeksandra Musijenki, po przełamaniu rosyjskiej linii obrony w pobliżu wsi Werbowe, Ukraińcy mogą skierować się w stronę wsi Oczeretuwate, położonej osiem kilometrów na południe. W tym miejscu rosyjskie siły zbrojne zbudowały potężne fortyfikacje, które mają osłaniać ewentualne podejście do Tokmaku od wschodu.
Pisząc o problemach rosyjskich wojsk w obronie, obserwator wojskowy Kyryło Danylczenko podkreśla, że Rosjanom brakowało zmotywowanej piechoty zdolnej do skutecznego utrzymania obrony. Z powodu ciężkich strat na niektórych odcinkach frontu zostali zmuszeni do odwrotu.
– Kluczowe wzniesienia pozostały w tyle, [przed nami] – płaski, przypominający stół step z nielicznymi wąwozami widocznymi aż do Tokmaku. (…) Ale to nie pójdzie szybko. Miny przeciwczołgowe jedna pod drugą, miny lądowe, wąskie przejścia w polach minowych, gdzie koncentruje się artyleria i drony wroga. Jest już jasne, że obrona się nie załamuje, a Rosjanie wycofują się na kolejną linię, gdzie zajmują przygotowane pozycje i rozmieszczają nowe rezerwy – napisał Danilczenko w komentarzu dla portalu LB.ua.
Kliszczijiwka to jeszcze nie koniec
Tydzień temu ukraińskie wojska wyzwoliły dwie kluczowe miejscowości na południe od Bachmutu – Kliszczijiwkę i Andrijiwkę, o które walki toczyły się od kilku miesięcy. Jednak ukraińskie wojsko nie poprzestało na tym i kontynuowało wypieranie Rosjan poza linię kolejową północ-południe i z ostatnich strategicznie ważnych wzgórz na południe od okupowanego miasta. Wszystko to poważnie zmienia sytuację w sektorze Bachmutu.
Jak zauważa ukraiński bloger wojskowy Bohdan Mirosznikow, fortyfikacje Rosjan są rozmieszczone chaotycznie, a pierwszą naprawdę poważną przeszkodą, z jaką mogą się zmierzyć SZU, jest autostrada T0513 łącząca Bachmut z Gorłówką. To jeden z kluczowych (ale nie jedyny) szlaków logistycznych dla Rosjan.
21 września rzecznik Wschodniego Ugrupowania Wojsk Ilja Jewłasz powiedział, że autostrada jest już pod kontrolą ogniową ukraińskiego wojska. Znajduje się ona niecałe trzy kilometry od ukraińskich pozycji. Sprzęt rosyjskich sił zbrojnych jest teraz zagrożony m.in. ostrzałem moździerzowym prowadzonym przez wysunięte jednostki Ukraińców.
Jednym z ważnych czynników sukcesu ukraińskiej armii na froncie bachmuckim jest wykorzystanie artylerii dostarczonej przez sojuszników. Żołnierze walczących tam ukraińskich sił zbrojnych powiedzieli o tym w rozmowie z korespondentem Reutersa. Szczególnie chwalą polskie haubice Krab i amerykańskie M109.
– Nawet jedna haubica może całkowicie zmienić sytuację. Może wystarczyć do powstrzymania ataku wroga. (…) Najważniejsze to celować tam, gdzie trzeba. Rosjanie nienawidzą naszego sprzętu. Słyszymy to z przechwytywanych komunikatów radiowych. Słyszymy, że urządzamy im piekło, a oni zastanawiają się, ile amunicji nam zostało – powiedział Ołeksandr, dowódca jednej z jednostek SZU.
Komentując postępy operacji mającej na celu wyzwolenie Bachmutu, szef Głównego Zarządu Wywiadowczego (HUR) Ministerstwa Obrony Ukrainy generał Kyryło Budanow powiedział 24 września, że siły zbrojne nie będą szturmować miasta, aby uniknąć ciężkich strat. Zamiast tego będą dążyć do okrążenia okupowanego miasta.
Dzień bez ostrzału Krymu to dzień stracony
Na okupowanym Krymie nie ma już bezpiecznych przystani dla rosyjskiego wojska. W ubiegłym tygodniu ukraińskie rakiety i drony niemal codziennie atakowały cele na terytorium półwyspu.
Jednym z głośnych ataków było uderzenie na 744. Centrum Łączności Dowództwa Floty Czarnomorskiej w pobliżu miejscowości Werchniosadowe niedaleko Sewastopola. Dzień później pojawiły się zdjęcia satelitarne, wyraźnie pokazujące, że część budynku została całkowicie zniszczona.
Jednak zaledwie dwa dni później ten sukces Sił Zbrojnych Ukrainy został przyćmiony przez zniszczenie kwatery rosyjskiej Floty Czarnomorskiej w centrum Sewastopola przez dwie rakiety Storm Shadow. W wyniku eksplozji budynek został poważnie uszkodzony.
Wideo: ukraińska rakieta Storm Shadow przelatuje nad Krymem, by za kilka minut zniszczyć siedzibę rosyjskiej Floty Czarnomorskiej
Według ukraińskiego dowództwa w momencie uderzenia w kwaterze głównej odbywało się spotkanie z udziałem najwyższych rangą oficerów rosyjskich sił zbrojnych. Według ukraińskich Sił Operacji Specjalnych w ataku zginęło 34 oficerów, a 105 zostało rannych. Poinformowano również, że dowódca Floty Czarnomorskiej, admirał Wiktor Sokołow, zginął na miejscu. Rosyjskie władze z kolei poinformowały o zaginięciu jednego oficera. Jednocześnie przedstawiciele ukraińskich sił zbrojnych obiecali nowe „niespodzianki” dla rosyjskich sił okupacyjnych na Krymie.
Ukraiński ekspert wojskowy Roman Switan uważa, że intensyfikacja ataków SZU na Krym świadczy o szansach na przeniesienie działań zbrojnych na terytorium półwyspu jeszcze w tym roku.
Wideo: „zabłąkany” pocisk manewrujący osiągnął swój cel
– Są szanse na wejście na Krym pod koniec tego roku. Nie uda się go jednak zająć przed styczniem. Szczególnie trudno będzie to zrobić w górzystej części południowej. Ale na północy tymczasowo okupowanego półwyspu nasze wojska mogą pojawić się już w tym roku – podzielił się swoimi przypuszczeniami Switan w ukraińskiej telewizji.
Rosyjskie systemy obrony powietrznej nie radzą sobie z odpieraniem ataków rakietowych nawet na kluczowe obiekty w Sewastopolu, jednym z najlepiej bronionych miejsc na okupowanym terytorium Ukrainy, które propaganda od lat nazywa „twierdzą”. Jednocześnie Ukraina spodziewa się w najbliższej przyszłości dostaw amerykańskich rakiet balistycznych ATACMS, które również mogą zostać wykorzystane do ataków na półwysep.
ATACMS już niebawem
Od ponad roku Kijów naciska na Stany Zjednoczone w sprawie przekazania taktycznych pocisków balistycznych ATACMS, które są wystrzeliwane z wyrzutni HIMARS i M270 będących już w służbie SZU. Mają one zasięg do 300 kilometrów – większy niż Storm Shadow i SCALP-EG.
– Kiedy Su-24 [ukraiński myśliwiec zdolny do wystrzeliwania pocisków manewrujących przekazanych przez Londyn i Paryż] startuje, Rosjanie już o tym wiedzą. Bardzo trudno jest przeprowadzić niewidzialny atak, jak niewidzialny może być atak, gdy ma się namiar na samolot. (…) Podczas korzystania z ATACMS wystrzeliwanych z M142 HIMARS i M270 MLRS nie będzie stałego przywiązania do lokalizacji i nie będzie możliwości śledzenia kierunku zagrożenia. Wzdłuż całej linii kontaktu znajdują się dziesiątki M142 i M270, które będą w stanie użyć ATACMS w dowolnym momencie – opisał zalety, jakie pociski ATACMS przyniosą SZU, obserwator wojskowy Ołeksandr Kowalenko.
Decyzja o przekazaniu Ukrainie „niewielkiej liczby” rakiet balistycznych została podana przez amerykańskie media 22 września. Dzień wcześniej różne źródła donosiły, że ATACMS nie zostaną przekazane Ukrainie w najbliższej przyszłości.
Według The Washington Post ukraińska armia otrzyma pociski z głowicami kasetowymi. W arsenale USA znajduje się znacznie więcej takich pocisków niż pocisków z pojedynczą głowicą. Waszyngton rozważa możliwość przekazania Ukrainie kolejnych partii rakiet w przyszłości.
Ze strony ukraińskich wojskowych można usłyszeć komentarze, że priorytetowymi celami dla amerykańskich rakiet balistycznych będą rosyjskie centra logistyczne i komunikacyjne, a także miejsca wystrzeliwania rakiet i dronów na okupowanych terytoriach.
Po decyzji Waszyngtonu w sprawie ATACMS, również Berlin może zatwierdzić transfer pocisków manewrujących Taurus. Wcześniej władze niemieckie wyartykuowały już podobne stanowisko w kontekście transferu czołgów – najpierw Waszyngton ogłosił decyzję o przekazaniu czołgów Abrams Ukrainie (które notabene dotarły na Ukrainę w sobotę), po czym pełna mocą ruszyła europejska „koalicja czołgów” na początku 2023 roku.
„Ukraiński Mossad” namierza Rosjan w Sudanie?
20 września CNN opublikowała sensacyjny materiał o tym, że ukraińskie siły specjalne mogą inicjować operacje bojowe na terytorium Sudanu. W kraju tym od połowy kwietnia 2023 roku trwa wojna domowa między rządem a rebelianckimi Siłami Szybkiego Wsparcia (RSF). Przywódca tych ostatnich, Mohamed Hamdan Dagalo, ściśle współpracował z nieżyjącym szefem Grupy Wagnera Jewgienijem Prigożynem, który dostarczał mu broń, a rosyjscy najemnicy wielokrotnie pojawiali się w nagraniach wideo ze strefy działań wojennych.
W swoim śledztwie amerykańscy dziennikarze przeanalizowali filmy z ataków dronów kamikadze na sprzęt i personel RSF. Jakość nagrań uniemożliwia jednak ustalenie, czy byli wśród nich rosyjscy najemnicy.
Wśród argumentów przemawiających za „ukraińskim śladem” jest słowo „zupynyty” (ukr. zatrzymać) na interfejsie jednego z dronów, a także styl sterowania dronem charakterystyczny dla ukraińskich operatorów, znany z masowych nagrań z linii frontu na ukrainie. Ponadto dziennikarze powołali się na anonimowe źródło wśród ukraińskich wojskowych, które potwierdziło „prawdopodobny udział służb specjalnych”.
Intrygi dodał fakt, że trzy dni po publikacji CNN Wołodymyr Zełenski odbył nieplanowane spotkanie z sudańskim przywódcą Abd al-Fattahem Abd ar-Rahmanem al-Burhanem na lotnisku w Irlandii. Ukraiński prezydent podziękował swojemu odpowiednikowi za konsekwentne wspieranie przez Sudan suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy oraz omówił z nim wspólne wyzwania, w szczególności działalność nielegalnych grup zbrojnych finansowanych przez Rosję. W spotkaniu wziął również udział nowy minister obrony Ukrainy Rustem Umerow, którego nominację analitycy przypisują w szczególności polityce budowania lepszych relacji z krajami arabskimi ze względu na jego pochodzenie.
W niedzielę 24 września szef ukraińskiego wywiadu wojskowego Kyryło Budanow skomentował informacje CNN. Odmówił potwierdzenia lub zaprzeczenia zaangażowania ukraińskich służb specjalnych, ale zauważył, że wszyscy rosyjscy zbrodniarze wojenni zostaną ukarani w dowolnym miejscu na świecie. Kijów już wcześniej głosił, że utworzył własny „Mossad” do ścigania rosyjskich zbrodniarzy na całym świecie.
Jewgienij Czernuchin/ vot-tak.tv, lp/ belsat.eu
