Pomimo podniesienia wieku dopuszczalności zawierania małżeństwa do 18 lat w Tadżykistanie gwałtownie rośnie liczba małżeństw zawieranych przez osoby młodsze, choć oficjalnie potrzebna jest na to zgoda sądu. Przyczyną jest prawdopodobnie presja wywierana na młode kobiety przez ich rodziny – poinformował portal Radia Wolna Europa.
W 2010 r. zamieszkany w większości przez muzułmanów Tadżykistan podniósł minimalny wiek zawierania małżeństw z 17 do 18 lat. Miało na celu ochronę praw kobiet. Obywatele tego środkowoazjatyckiego kraju mogą jednak nadal zawierać małżeństwa w wieku 17 lat za zgodą sądu. Statystyki wskazują, że liczba małżeństw zawieranych przez nieletnich w ostatnich latach stale rośnie. W 2018 roku było takich przypadków ok. 2,5 tys., w 2022 już ponad 4 tys.
Tadżykistański rzecznik praw człowieka Suhaili Kodiri powiedział, że te liczby są zdecydowanie za wysokie.
– Małżeństwo nie powinno być dozwolone przed ukończeniem 18 roku życia. Musimy ostatecznie zmienić prawo – mówił.
Podkreślił, że obowiązujące regulacje prawne nie określają, w jakich okolicznościach sąd może przyznać prawo do zawarcia małżeństwa w wieku 17 lat.
Działacze na rzecz praw kobiet twierdzą, że niektórzy rodzice wykorzystują lukę w prawie, aby zmusić swoje córki do małżeństwa. Zdecydowana większość osób, które zawarły małżeństwo w wieku 17 lat, to kobiety. Dzieje się tak dlatego, że w konserwatywnym społeczeństwie Tadżykistanu rodzice wywierają nacisk na córki, by te wcześnie wychodziły za mąż. Formalnie wniosek o zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa musi złożyć potencjalny przyszły mąż lub żona, powszechnie uważa się jednak, że takie wnioski są składane pod presją rodziny.
W jednym z badań opinii publicznej w Tadżykistanie 53 proc. z 1500 ankietowanych mężczyzn będących głowami rodzin stwierdziło, że najlepszy wiek dla kobiet do zawarcia małżeństwa to 19-20 lat, a dla mężczyzn – 24 lata. Respondenci uważali, że mężczyźni powinni najpierw zdobyć wykształcenie.
Eksperci i grupy działające na rzecz praw kobiet twierdzą, że kobiety, które wcześnie wychodzą za mąż, często mają problemy psychiczne i zdrowotne. W ich opinii 17-letnie dziewczęta nie są gotowe na rozpoczęcie życia małżeńskiego, w którym muszą opiekować się mężem i dziećmi oraz wykonywać – zgodnie z tadżycką tradycją – prace domowe w domu teściów. W tadżyckich rodzinach teściowie często ingerują w życie małżeńskie syna.
– Pewna kobieta zwróciła się kiedyś do naszej organizacji o radę w sprawie wydania za mąż swojej 17-letniej córki. Wyjaśniłam jej, że jej córka jest jeszcze dzieckiem i nie jest gotowa na małżeństwo – że to się nie uda – powiedziała Szohsanam Karabojewa z jednej z organizacji walczących o prawa kobiet. Młoda dziewczyna jednak wyszła za mąż.
Małżeństwo zakończyło się jednak po półtora roku, a 19-letnia obecnie dziewczyna jest teraz samotną matką.
– Kobieta wróciła do naszego biura i przyznała, że mieliśmy rację – powiedziała Karabojewa. – Teściowie młodej panny skarżyli się, że dziewczyna nie była „przygotowana do życia w małżeństwie” i że „wstawała zbyt późno, by wykonywać prace domowe.
Tadżykistan był jedną z najbiedniejszych republik wchodzących w skład ZSRR; po uzyskaniu niepodległości stan ten się nie zmienił – kraj jest jednym z najbiedniejszych na świecie, a jednocześnie najbardziej skorumpowanych. Szacuje się, że około 1 mln obywateli Tadżykistanu (jedna ósma populacji) przebywa na emigracji zarobkowej, często nielegalnej – głównie w Rosji. Przekazy pieniężne od emigrantów zarobkowych stanowią nawet 40 proc. PKB kraju. Od 1994 r. krajem rządzi w sposób dyktatorski prezydent Emomali Rahmon.
Oficjalnie państwo jest świeckie, a przejawy nadmiernego demonstrowania religijności w przestrzeni publicznej są zwalczane. W ostatnich miesiącach pojawiły się doniesienia o przymusowym goleniu bród mężczyznom z uwagi na obawę władz przed potencjalnym zagrożeniem ze strony ekstremistów islamskich. Jest to pokłosie wojny domowej z 1992 roku, gdy opozycyjne wobec władz partie muzułmańskie próbowały zaprowadzić w Tadżykistanie rządy oparte na islamie. Jednak w życiu codziennym konserwatywne tradycje islamskie odgrywają wciąż ważną rolę.
jb/belsat.eu wg PAP
