Pierwsza wizyta sekretarza generalnego NATO w Kijowie od początku pełnowymiarowej wojny Rosji z Ukrainą miała pokazać gotowość Sojuszu do niestandardowych rozwiązań w drugim roku inwazji. Oczywiście Jens Stoltenberg, jako doświadczony dyplomata, wypowiedział oczekiwane słowa, że Ukraina na pewno będzie w NATO „kiedy przyjdzie na to czas” i że kwestia przystąpienia Ukrainy będzie omawiana na szczycie Sojuszu w Wilnie.
Pytanie tylko, jakie mogą być wyniki tej dyskusji. Formuła „Ukraina na pewno wejdzie do NATO po zakończeniu działań wojennych” istotnie wygląda wyczerpująco z dyplomatycznego punktu widzenia. Ale sensowność tej formuły jest oczywista nie tylko dla Zachodu, ale także dla Kremla. A jeśli zaś naturalną konsekwencją zakończenia wojny Rosji z Ukrainą jest wejście Ukrainy do NATO, to czy Rosja w ogóle będzie chciała tej wojny zaprzestać? W końcu to jej kontynuacja jest gwarancją, że euroatlantycka integracja Ukrainy utknie w martwym punkcie.
Najpewniejszy sposób na zakończenie wojny
Dlatego nie obędzie się bez niestandardowych decyzji – tylko powinny one być niestandardowymi decyzjami nie na szczeblu Sekretarza Generalnego, ale na szczeblu przywódców najważniejszych państw Sojuszu. Mówiąc najprościej, Rosja musi być przekonana, że niezależnie od kontynuacji działań wojennych nie będzie w stanie powstrzymać euroatlantyckiej integracji Ukrainy. A tak przy okazji, to najpewniejszy sposób na zakończenie wojny.
Wielu politycznych fantastów wciąż jest przekonanych, że jeśli uda się przekonać Ukrainę do zgody na terytorialne „nabytki” Rosji, to wojna natychmiast się skończy, a Kreml zgodzi się na wejście Ukrainy do NATO i nie będzie już nalegał na jej neutralność. To jeśli wierzyć, że Putin naprawdę potrzebował Krymu i Donbasu… Ale przecież terytoria okupowane były tylko przyczółkiem – do okupacji całej Ukrainy.
Putin musi zrozumieć, że przyczółek nie może być dłużej używany – to po pierwsze. I że Ukrainy nie da się okupować – to po drugie. I po trzecie – priorytet prawa międzynarodowego pozostanie decydującą zasadą w stosunkach Rosji z cywilizowanym światem.
Zatwierdzony wniosek – gwarancją bezpieczeństwa
Właśnie dlatego nie tylko Ukrainie potrzebne jest członkostwo w NATO ze względu na gwarancje bezpieczeństwa i pewność, że rosyjski atak się nie powtórzy. NATO też potrzebuje członkostwa Ukrainy – aby zademonstrować, że Sojusz rzetelnie broni samych zasad prawa międzynarodowego i bezpieczeństwa i nie jest gotowy do godzenia się na ich łamanie. To jednak ogólne interpretacje i o nich może mówić także sekretarz generalny NATO.
Jeśli chodzi zaś o konkretne rozwiązania, powinni uzgodnić je przywódcy państw członkowskich Sojuszu. Czy Ukraina nie może zostać członkiem NATO przed zakończeniem wojny? Czy jej wniosek może zostać zatwierdzony w Wilnie, jak przekonywał Stoltenberga Wołodymyr Zełenski? Czy Ukrainie można zapewnić gwarancje bezpieczeństwa na wzór tych gwarancji, które otrzymała Szwecja i Finlandia po złożeniu wniosków do NATO? Czy gwarancje te można rozszerzyć na całe terytorium kraju, czy tylko na terytorium, na którym nie ma działań wojennych i nieuzasadnionych roszczeń Rosji?
Od odpowiedzi na te pytania tak naprawdę zależą losy Ukrainy i losy Europy. Można oczywiście sądzić, że odpowiedzi na nie mogą poczekać do końca wojny, a teraz trzeba przede wszystkim uzbroić Ukrainę. Tylko tym przypadku na koniec wojny trzeba będzie czekać bardzo, bardzo długo.
Witalij Portnikow dla vot-tak.tv, belsat.eu
Więcej tekstów autora – w dziale Opinie
Redakcja może nie podzielać opinii autora.
