Rosyjski parlament przyjął ustawę zrównująca wstążkę św. Jerzego, symbol „rosyjskiego patriotyzmu” i separatyzmu w Donbasie, z „symbolami wojskowej chwały ”. Za publiczne „zbezczeszczenie” wstęgi grozi teraz kara grzywny w wysokości blisko 400 tys. zł lub pozbawienia wolności do lat pięciu.
Odpowiedzialność za „bezczeszczenie” symboli rosyjskiej chwały wojskowej została ustanowiona w 2021 roku. Zgodnie z prawem, za zbezczeszczenie symboli chwały wojskowej grozi kara grzywny do 3 mln rubli (prawie 200 tys. zł) i pozbawienia wolności do lat trzech. Za grupę osób lub przestępstwo popełnione z wykorzystaniem mediów i internetu – grzywna od 3 do 5 mln rubli (200 tys. do prawie 400 tys. zł) i do pięciu lat więzienia.
W nowej ustawie podkreślono, że wszelkie działania wykorzystujące symbole wstęgi św. Jerzego w celach innych niż określone w ustawie „będą tępione”.
Projekt ustawy o statusie wstążki złożył w Dumie Państwowej w kwietniu Sekretarz Rady Generalnej partii władzy Jedna Rosja Andriej Turczak.
– Legalizacja statusu wstęgi św. Jerzego zwiększy poziom ochrony prawnej naszego symbolu wojskowej chwały. Wyraźnie regulujemy, że wstęga może być wykorzystywana tylko do celów pamięci historycznej – mówił wówczas.
W ustawie czytamy, że wstążka może być używana podczas organizowanych przez władze publiczne imprez mających na celu „patriotyczne, w tym wojskowo-patriotyczne, i duchowo-moralne wychowanie obywateli Rosji”, a także podczas „innych imprez”, które nie zostały bliżej określone.
Obywatele i organizacje mają również prawo do używania wstęgi „w zakresie niezbędnym do zapewnienia jej statusu jako symbolu rosyjskiej chwały wojskowej”.
Według Turczaka ustawa jest odpowiedzią na zakaz używania wstęgi św. Jerzego w krajach byłego Związku Radzieckiego.
– Wstęga Świętego Jerzego znajduje się pod coraz większą presją. Została zakazana w Gruzji i na Ukrainie. Na Łotwie jest utożsamiana z symbolami SS i nazistowskich Niemiec – tłumaczył deputowany własną inicjatywę w kwietniu.
W kwietniu 2022 roku litewski Sejm uchwalił poprawki zakazujące publicznego eksponowania wstęgi św. Jerzego. Osoby naruszające przepisy będą karane grzywną w wysokości do 700 euro. Wcześniej wstążka św. Jerzego oraz znaki „V” i „Z” zostały zakazane w Mołdawii – prezydent republiki Maja Sandu podpisała ustawę zrównującą wstążkę z zakazanymi znakami propagandy wojennej.
Rada Najwyższa Ukrainy zakazała publicznego używania lub noszenia wstążki św. Jerzego jeszcze w 2017 roku. Były prezydent Petro Poroszenko powiedział wówczas, że wstęga jest symbolem rosyjskiej agresji na Ukrainę.
Gieorgijewskaja czy gwardyjska?
Wstążka świętego Jerzego nawiązuje do wstążki orderu świętego Jerzego nadawanego w armii rosyjskiej od czasów Katarzyny II. Medal został zlikwidowany w czasach sowieckich. Jednak w czasie II wojny światowej nagradzani nim byli żołnierze kolaborującej z Niemcami Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej (ROA). Kolorystyka wstążki składała się z naprzemiennych czarnych i żółtych pasów.
Dopiero w czasie II wojny światowej w Armii Czerwonej pojawiła się jej następczyni – tzw. wstążka gwardyjska towarzysząca medalowi „Za zwycięstwo”, na którym umieszczono profil Józefa Stalina.
Symbol separatystów
Przed długi czas wstążka była elementem ozdobnym używanym przy okazji świętowanego 9 maja Dnia Zwycięstwa. Wstążka św. Jerzego stała się symbolem wykorzystywanym do identyfikacji najpierw przez aktywistów antymajdanu, a następnie przez prorosyjskie grupy separatystyczne w Donbasie. W czasie aneksji Krymu przez Rosję była wykorzystywana przez miejscowych separatystów i tzw. zielonych ludzików jako element wyróżniający.
Poprzez podobieństwo pasiastego wzoru na wstążce do wzoru, jaki występuje na pancerzykach stonki ziemniaczanej – separatyści na Ukrainie nazywani są „koloradami” – co nawiązuje do stosowanej w krajach b. ZSRR nazwy tego owada: „żuk Colorado”.
jb, lp/ belsat.eu wg Vot-Tak.tv, inf. wł.
