Norweskie media podają, że na Morzu Norweskim, na północ od Lofotów, doszło w połowie maja do awarii podmorskiego kabla służącego do zbierania danych przez obserwatorium oceaniczne LoVe. Trzy lata temu zaginęły ponad 4 km tej samej infrastruktury.
Norweski Instytut Badań Morskich od 2013 roku wykorzystuje sieć z czujnikami i kamerami do dokumentacji życia w morzu, w tym populacji ryb i skorupiaków, ale też do śledzenia ruchu okrętów, w tym podwodnych.
– W (obserwatorium) LoVe brakuje prądu, ale nie wiemy dlaczego – twierdzi cytowana przez agencję NTB Marie Hauge z instytutu.
Trwają poszukiwania źródła usterki, a o awarii zostały poinformowane służby specjalne Norwegii PST.
Według norweskiego nadawcy publicznego NRK sytuacja przypomina incydent z 2021 roku, gdy również najpierw stwierdzono brak napięcia w kablu. W wyniku śledztwa policja potwierdziła zaginięcie 4,2 km kabla z sieci o długości 66 km. Wówczas postawiono hipotezę, że doszło prawdopodobnie do przerwania podmorskiej infrastruktury przez statek rybacki. Nie zdołano jednak dowieść, czy był to sabotaż. Niemniej jednak norweskie media i władze od dawna alarmują o dziwnej aktywności morskiej Rosji na wodach północnej Europy.
Śledztwo dziennikarskie reporterów NRK wykazało, że tuż przed awarią kabla w 2021 roku w tej okolicy pojawił się rosyjski statek rybacki Saami. Jeszcze ciekawsze okazały się analizy danych z AIS innych statków, które przepływały w momencie awarii w pobliżu położonego niedaleko Lofotów archipelagu Vesterålen oraz w styczniu 2022 roku w okolicach Svalbardu. Sevryba, Yagry oraz Vitus Bering pojawiły się bardzo blisko miejsca awarii, niedługo przed Saami. Dokładnie te same statki pływały w pobliżu Svalbardu w styczniu 2022 roku. 7 stycznia zerwany został strategiczny dla NATO kabel łączący bazę satelitarną na Svalbardzie z kontynentem. Wówczas w okolicy, znów dokładnie nad miejscem awarii, ryby łowił rosyjski trawler Melkart-5, wielokrotnie przepływając nad kablem. Niedługo później, tego samego dnia, z nieznanych powodów do Melkarta podpłynęła rosyjska jednostka Yagry. Co tam robiła? Nie wiadomo do dziś.
Tom Rødseth, profesor zajmujący się wywiadem w Wyższej Szkole Obrony, skomentował sprawę dla norweskich mediów, skupiając się na wątku rosyjskim:
– Trudno powiedzieć, co się za tym kryje, być może jest to trawler, który zerwał kabel, albo statek z kotwicą. Biorąc pod uwagę sytuację, w której się znajdujemy oraz fakt, że kabel został zniszczony w przeszłości, ważne jest podjęcie dalszych działań. Wiadomo, że jest to kabel śledzący działalność rosyjskich łodzi podwodnych. Ważne jest, aby nie wykluczać celowego działania Rosjan.
W 2022 roku rząd Norwegii przekazał 58,3 mln koron (ok. 21 mln złotych) na naprawę kabla, który został oddany do użytku i miał być już lepiej chroniony.
MaH, UR/belsat.eu wg PAP, NRK
