Po sfałszowanych wyborach prezydenckich w 2020 roku Rada Koordynacyjna postawiła sobie za cel bezkrwawe przejęcie władzy od reżimu Łukaszenki. Teraz członkowie jej prezydium będą zaocznie sądzeni na podstawie 12 artykułów kodeksu karnego.
Państwowa agencja informacyjna BiełTA podkreśliła w swojej relacji z Mińskiego Sądu Miejskiego, że “żaden z oskarżonych nie pojawił się na posiedzeniu, mimo tego, że we właściwy sposób zostali oni poinformowani o dacie, miejscu i godzinie rozpoczęcia”.
Swiatłana Cichanouskaja, Maryja Maroz, Paweł Łatuszka, Wolha Kawalkowa i Siarhiej Dyleuski są oskarżeni m.in. o spisek w celu przejęcia władzy państwowej w sposób niekonstytucyjny, założenie ugrupowania ekstremistycznego i kierowanie nim, publiczne wezwania do nałożenia na Białoruś sankcji oraz rozniecanie wrogości.
Liderce białoruskich sił demokratycznych osobno zarzucono także przygotowania do udziału w masowych zamieszkach i działaniach grupowych poważnie naruszających porządek społeczny, utrudnianie pracy Centralnej Komisji Wyborczej i zdradę stanu. Sprawę prowadzi sędzia Piotr Arłou, znany z drakońskich kar wymierzanych przeciwnikom reżimu Alaksandra Łukaszenki.
Adwokat z przymusu
Jednym z oskarżonych jest Paweł Łatuszka, były białoruski minister kultury, ambasador i dyrektor teatru narodowego Po sfałszowanych przez reżim wyborach przewodniczący opozycyjnego Narodowego Zarządu Antykryzysowego, a obecnie także wiceprzewodniczący i przedstawiciel emigracyjnego Gabinetu Przejściowego ds. przekazania władzy.
Sąd rozpatrzył jego wniosek o odsunięcie od sprawy adwokata z urzędu. Polityk podkreślił, że nie podpisał on z obrońcą żadnej umowy i chce reprezentować się samodzielnie. Adwokat poparł ten wniosek podkreślając, że jest zobowiązany do trzymania stanowiska osoby, której ma bronić. Prokurator był jednak przeciw i ostatecznie sąd odrzucił wniosek Łatuszki.
Sąd zaoczny
Obrońcy Swiatłany Cichanouskiej i Pawła Łatuszki złożyli wnioski o umorzenie postępowania w sprawie karnej. Z kolei obrońcy Maryi Maroz i Sierhieja Dyleuskiego pozostawili tą kwestię decyzji sądu. Oskarżyciel był jednak ponownie przeciwny, a sąd przychylił się ku jego pozycji.
Proces prowadzony jest zgodnie z nową specjalną procedurą, która pozwala białoruskim sądom skazywać zaocznie osoby przebywające za granicą. To narzędzie prawne jest wykorzystywane do represjonowania przeciwników reżimu zmuszonych do uchodźstwa politycznego. Wcześniej Cichanouskaja nazwała zaoczne sądy “kolejną zbrodnią przeciwko narodowi” i ogłosiła, że wszyscy skazani w ten sposób Białorusini zostaną rehabilitowani.
Swiatłana Cichanouskaja skomentowała też początek procesu w swoim Telegramie:
– Mnie i mojej drużynie udało się dowiedzieć o procesie niewiele. O rozprawie dowiedziałam się z mediów, a nie z oficjalnego wezwania. Odmówiono mi prawa udziału w posiedzeniu [przez łącze wideo – przyp. red.], a także otrzymania kopii aktu oskarżenia i protokołów. Nazwisko wyznaczonego mi przez sąd “obrońcy” zostało mi podane dopiero w ubiegły piątek. W związku z weekendem pozbawiono mnie więc możliwości omówienia z adwokatem strategii obrony. Właśnie tak wygląda ich “sprawiedliwość”.
Liderka białoruskiej opozycji podkreśliła przy tym, że obrońca z urzędu unika kontaktu z nią.
– Jak więc planuje mnie bronić? Jestem przekonana, że nie ma tego w swoich planach – dodała białoruska liderka.
Zwróciła się przy tym do wszystkich uczestników procesu ze strony reżimu: zleceniodawców, sędziów, prokuratorów, śledczych i samego obrońcy:
– Wiem, że swoimi działaniami usiłujecie mnie zastraszyć i zdyskredytować. Ale w ten sposób dajecie jedynie jawne dowody swoich przestępstw przeciwko narodowi Białorusi.
Siarhiej Krot, pj/belsat.eu
