Pierwszy białoruski komiks o bohaterze powstania styczniowego


Komiks opowiada o losach przywódcy powstania 1863 r. na terytorium b. Wielkiego Księstwa Litewskiego Konstantego (Kastusia) Kalinouskiego. Jego autorami są białoruski poeta Anatol Iwaszczenka i malarz Uładzimir Dryndrożyk. Pomysł narodził się na spotkaniu Związku Pisarzy Białoruskich jako inicjatywa upamiętniająca 150 rocznicę wybuchy powstania.

Bez klęski

Fabuła komiksu „Pra Kastusia” (O Konstantym – red. ) oparta jest tekście sztuki znanego białoruskiego pisarza i dramaturga Uładzimira Karatkiewcza: „Kastuś Kalinouski: śmierć i nieśmiertelność”. Autorem grafik jest białoruski malarz, poeta i designer Uładzimir Dryndrożyk, który swoje rysunki tworzył ręcznie bez pomocy komputera, stosując tylko dwa kolory czerwony i czarny. Iwaszczenka podkreśla, że w zamyśle opowiadana w komiksie historia nie kończy się jednoznacznie i wymaga kontynuacji. Autorzy chcieli uniknąć, by ich dzieło kończyło się klęską i powieszeniem głównego bohatera w Wilnie.

Autorzy podkreślają, że jest to pierwszy wielkoformatowy komiks wydany na Białorusi od wielu lat. Ostatnie komiksy po białorusku wydawano na Białorusi na początku lat 90. Przygotowano tysiąc egzemplarzy komiksu, którego pierwsze wydanie będzie dystrybuowane bezpłatnie, a część egzemplarzy zostanie wysłana do bibliotek.

Z historii do popkultury

Tematy związane z powstaniem styczniowym przebijają się do niezależnej białoruskiej kultury młodzieżowej. Z okazji rocznicy wybuchu antycarskiego zrywu, nazywanego na Białorusi powstaniem Kalinouskiego, zostanie wydany album “Pieśni kosynierów” poświęcony powstańcom. O Kalinouskim śpiewa punkowa grupa z Grodna “Dzieciuki”. Również niewielka firma odzieżowa z Mińska LSTR Adziennie wypuściła serię koszulek i bluz z motywami powstańczymi. Firma LSTR Adzieńnie zaprojektowała ubrania z motywem 1863Firma LSTR Adzieńnie zaprojektowała ubrania z motywem 1863

Bohater wielu narodów

2 lutego 1838 roku w Mostowlanach na Białostocczyźnie urodził się przyszły przywódca powstania 1863 r. na terytorium b. Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Pierwsza białoruska gazeta

Kastuś Kalinouski (pol. Wincenty Konstanty Kalinowski) pochodził z ubogiej rodziny szlacheckiej – młodość spędził w Świsłoczy. Po zakończeniu szkoły średniej przeniósł się do Moskwy a potem do Petersburga, gdzie studiował prawo i zaangażował się w mieszaną polsko-rosyjską konspirację antycarską. Po powrocie w 1860 roku rozpoczął wydawanie pisma skierowanego do białoruskich chłopów – pierwszej białoruskiej gazety “Mużyckaja Prauda”, w której głosił idee wyzwolenia społecznego, sprzeciwu wobec panów i walki z caratem. W swych pismach Kalinouski wypowiadał się za uniezależnieniem się Litwy od Rosji, powrotem do federacji polsko-litewskiej, ochroną języka białoruskiego.

Kalinouski w czasie powstania styczniowego był komisarzem Prowincjonalnego Komitetu Litewskiego (powstańczego rządu) w województwie grodzieńskim. W sierpniu 1863 r. przejął władze nad powstaniem, nazywanym na Białorusi postaniem Kalinouskiego. Został pojmany i stracony w marcu 1864 r. w Wilnie. Jest uznawany za bohatera narodowego Białorusi i Litwy.

„Zapiski spod szubienicy”

Przed śmiercią napisał słynne „Zapiski spod szubienicy” będące testamentem politycznym i formą pożegnania z białoruskim ludem. W swych pismach po białorusku podpisywał się jako “Jaśka haspadar s-pad Vilni”(pol. Jaśko gospodarz spod Wilna), do swoich czytelników zwracał się “Dzieciuki”(pol. dzieciaki).

Jb/Biełsat

www.belsat.eu/pl