Według różnych danych od 2,5 tysiąca do 5 tysięcy ludzi zebrało się przed budynkiem sądu w mieście Bajmak w Republice Baszkortostan (Baszkirii) na południu Rosji, aby wyrazić poparcie dla miejscowego działacza Faila Ałsynowa. Na żądanie głowy republiki Radija Chabirowa jest sądzony za rzekome rozpalanie waśni między narodami. Dziś miał być ogłoszony wyrok, ale zostało to przeniesione na 17 stycznia.
Jak pisze lokalny kanał na portalu społecznościowym Kusztau Bajram, protestujący protestują siedząc w samochodach lub stoją bezpośrednio przed budynkiem sądu. Skandują w miejscowym języku „Bez kara chałyk, bez kara chałyk!”, co znaczy po baszkirsku i w innych turkijskich językach „Jesteśmy czarnym ludem!”. To właśnie z powodu tego hasła Ałsynow został oskarżony przez władze o ekstremizm i rozpalanie nienawiści. Grozi mu do 4 lat kolonii karnej o lżejszym rygorze. Proces odbywa się za zamkniętymi drzwiami.
Ałsynow to baszkirski działacz, uczestnik protestów w obronie ważnej dla tożsamości i przyrody Baszkirii góry Kusztau przed wykorzystaniem jej przez przemysł dla produkcji sody. Są tam bowiem złoża wapnia. Wcześniej mężczyzna stał na czele organizacji „Baszkort”, która domagała się suwerenności regionu. Została zlikwidowana przez reżim w 2020 roku po uznaniu jej za ekstremistyczną.
W sierpniu 2023 roku szef Republiki Baszkortostan z nadania Kremla zażądał od Komitetu Śledczego Rosji wszczęcia śledztwa wobec Ałsynowa. Mężczyzna został aresztowany. Śledczy twierdzą, że w kwietniu 2023 roku działacz wystąpił na zgromadzeniu mieszkańców używając języka baszkirskiego i „negatywnie oceniał” „mieszkańców Kaukazu”, „Azji Centralnej” i „Ormian”. Rzekomo powiedział, że „Ormianie wyjadą do swojej ojczyzny”, „czarny lud” – do siebie, Rosjanie – do swojego Riazania, a Tatarzy – do swojego Tatarstanu.
Określenie „czarny lud”, jak wskazuje rosyjskojęzyczna redakcja Biełsatu, Wot-Tak, odnosi się jednak do historii i określa stosunki feudalnej zależności ludności w imperium Złotej Ordy i innych tatarskich państwach w okresie XIII-XVI wiek, a także używa się go na określenie „prostego ludu”. Jednak w uzasadnieniu oskarżenie powołuje się na ekspertyzę lingwistyczną niejakiego Ajnura Chużachmetowa, eksperta uniwersytetu w Ufie, który twierdzi, że oznacza to „chaczi”, „czurki” „cziornomazy”, a są to pogardliwe rosyjskie określenia (które nie mają odpowiednika w języku polskim) na określenie mieszkańców Kaukazu i Azji Centralnej.
W 2020 roku przeżywająca kłopoty finansowe Baszkirska Kompania Sodowa otrzymała koncesję na badania i wydobycie na złożach Kusztau. Eksploatacja miałaby się rozpocząć w ciągu kilku lat.
Wzbudziło to protesty tysięcy mieszkańców. Na początku 2020 roku miał nawet miejsce protest z miasteczkiem namiotowym przed siedzibą lokalnych władz. Uczestnicy zarzucali urzędnikom nieliczenie się z interesami republiki. Po dwóch tygodniach szef administracji Baszkirii zgodził się na wstrzymanie prac. Wcześniej na miasteczko namiotowe kilka razy próbowano rozgonić, a uczestnicy protestów byli brutalnie zatrzymywani.
Mark Walberg, MaH/belsat.eu wg vot-tak.tv
