Pod Awdijiwką Rosjanie największą uwagę skupiają na północnej flance, gdzie jak dotąd odnieśli największe sukcesy w walkach o to ukraińskie miasto. Pomimo ogromnych strat, regularnie osiągają niewielkie zyski. Rosyjska armia przejęła również inicjatywę w pobliżu Bachmutu. Ukraińskie siły zbrojne kontynuują natomiast operację na lewym brzegu Dniepru w obwodzie chersońskim – strefa walk stale się tam powiększa. Na Krymie ukraińskie drony niszczą rosyjskie okręty wojskowe drugi tydzień z rzędu, a Rosjanie zrzucili rekordową liczbę kierowanych bomb lotniczych (KAB) w pierwszych dwóch tygodniach listopada.
Miesiąc walk pod Awdijiwką
Ofensywa na Awdijiwkę, która rozpoczęła się 10 października, trwa już ponad miesiąc. W tym czasie siłom rosyjskim nie udało się ani okrążyć miasta, ani odwrócić sytuacji na swoją korzyść. Wojska rosyjskie poczyniły największe postępy na północ od miasta, gdzie prawie dotarły do jego granic i rozpoczęły szturm na koksownię, a także przekroczyły linię kolejową i walczyły na obrzeżach wsi Stepowe.
Głównym celem nacierających wojsk rosyjskich jest wieś Orliwka, przez którą prowadzi główny szlak zaopatrzeniowy dla garnizonu broniącego Awdijiwki. Linia frontu przebiega cztery kilometry od niej.
Rosjanie kontynuują ofensywę dużymi siłami, coraz bardziej polegając na piechocie. W przeciwieństwie do pierwszych tygodni walk, duże kolumny rosyjskich pojazdów opancerzonych są praktycznie niewidoczne. We frontalnych atakach na otwartym i gęsto zaminowanym terenie rosyjskie wojska straciły kilkaset pojazdów opancerzonych.
10 listopada głównodowodzący Sił Zbrojnych Ukrainy generał Wałerij Załużny poinformował na swoim kanale na Telegramie, że Rosjanie stracili już ponad 100 czołgów, 250 pojazdów opancerzonych, około 50 systemów artyleryjskich i siedem myśliwców w czasie walk o Awdijiwkę. Straty w ludziach, według Załużnego, osiągnęły 10 tysięcy. Niezależni analitycy, którzy rejestrują tylko wizualnie potwierdzone straty, podają porównywalne liczby – 221 sztuk sprzętu według stanu na 11 listopada. Liczby te należy traktować z pewną ostrożnością, ponieważ nie cały sprzęt zniszczony i uszkodzony podczas walk można zarejestrować na wideo.
Siłom Zbrojnym Ukrainy bardzo pomaga artyleryjska amunicja kasetowa dostarczana przez Stany Zjednoczone. Pociski te są szczególnie skuteczne przeciwko falom piechoty poruszającej się po otwartym terenie. Rosyjski żołnierz schwytany niedawno na tym odcinku frontu powiedział, że amunicja kasetowa jest jednym z podstawowych powodów, dla których rosyjskie siły zbrojne ponoszą tak wysokie straty.
Pomimo ciężkich strat, jakich codziennie doznają rosyjskie wojska w rejonie Awdijiwki, utrzymują one swoje zdolności bojowe i nie spieszą się z wprowadzaniem do walki rezerw. Zdaniem ukraińskiego blogera wojskowego Bohdana Mirosznikowa, rosyjskie dowództwo czeka na dogodny moment, aby rzucić do walki dużą liczbę świeżych sił, przypuszczalnie w celu lokalnego przełamania ukraińskiej linii obrony.
Z kolei ukraiński ekspert wojskowy Roman Switan uważa, że „wielki szturm” może rozpocząć się tuż przed spodziewanymi ulewami – Rosjanie będą próbowali przebić się do Awdijiwki przy pomocy dużych sił piechoty, aby zdobyć przyczółek w mieście. Jeśli im się to uda, kontrataki ukraińskiej armii będą poważnie utrudnione przez warunki pogodowe i obciążony wilgocią czarnoziem.
Rosyjscy korespondenci wojenni nie są zbyt optymistyczni. Donoszą, że wojska rosyjskie posuwają się na zachód od linii kolejowej i próbują wejść do wsi Stepowe, ale jednocześnie piszą o ogromnych trudnościach, z jakimi borykają się nacierające siły. Zwracają szczególną uwagę na rozległość pól minowych i betonowych fortyfikacji, które wznoszono na tym odcinku frontu od 2014 roku.
Rosjanie ruszyli do ofensywy pod Bachmutem
Przez całe lato i pierwszą połowę jesieni Ukraińcy posuwali się naprzód w rejonie Bachmutu, próbując zająć wszystkie dominujące wzgórza na północ i południe od miasta, które były okupowane od maja. Najskuteczniej kontratakowali na południowym podejściu, wyzwalając wsie Kliszczijiwka i Andrijiwka. Na przeciwległej flance sukcesy były skromniejsze – Berchiwka i Jahodne, których wyzwolenie pozwoliłoby SZU przejąć kontrolę ogniową nad całą północną częścią Bachmutu, pozostały pod kontrolą wojsk rosyjskich.
Od początku listopada sytuacja na tym odcinku frontu zmieniła się diametralnie. Obecnie Rosjanie posuwają się naprzód, podczas gdy ukraińskie wojsko stara się utrzymać pod swoją kontrolą niedawno zdobyte wioski. Jak dotąd udaje się to w rejonie Kliszczijiwki i Andrijiwki, ale ukraińskie siły zbrojne zostały zmuszone do wycofania się około kilometra od Berchiwki.
Według majora Maksyma Żorina, zastępcy dowódcy 3. Samodzielnej Brygady Szturmowej, rosyjska kontrofensywa w pobliżu Bachmutu nie zaskoczyła ukraińskich wojskowych. Wiedzieli oni, że wróg przerzucił na ten odcinek frontu duże siły i środki, a proces ten nadal trwa. Presja ze strony Rosjan jest duża, ale sytuacja pozostaje pod kontrolą – zapewnił Żorin.
– Nowe jednostki wroga, które jeszcze nie były widziane na tym kierunku, najpierw próbują atakować dużymi grupach pancernych, ale co z tym zrobić, wiemy już bardzo dobrze. Wszystkie te ataki zamieniają się w góry złomu. Następnie przechodzą do taktyki małych grup i bardziej lokalnych ataków w celu „sondowania” naszej obrony. Teraz ich wojska powietrznodesantowe posuwają się naprzód głównie bez pojazdów opancerzonych, używają ich tylko jako „taksówki”, która po prostu zabiera ich na miejsce szturmu – opowiedział ukraiński major.
Rosjanie aktywnie wykorzystują artylerię i lotnictwo, aby zmusić ukraińskie oddziały do wycofania się za nasyp kolejowy w pobliżu Andrijiwki. Według ukraińskiego żołnierza o pseudonimie „Balu”, który walczy w pobliżu Bachmutu i prowadzi kanał na Telegramie, Rosjanie atakują przez całą dobę, szybko zastępując jednostki, które poniosły ciężkie straty, nowymi.
Rośnie „szara strefa” na lewym brzegu Dniepru
11 listopada minął dokładnie rok od wyzwolenia Chersonia. Po pięciu miesiącach ciężkich i krwawych walk ukraińskiej armii udało się wyzwolić cały prawy brzeg Dniepru w obwodzie chersońskim. Niemal natychmiast rozpoczęła się operacja w delcie największej rzeki Ukrainy od Nowej Kachowki do Mierzei Kinburskiej.
Delta Dniepru to skupisko zatopionych wysp i kanałów między nimi, przylegających do okupowanego lewego brzegu. W ciągu roku stały się one „szarą strefą” – terytorium, nad którym żadna ze strona nie sprawuje stałej kontroli. Grupy dywersyjne i zwiadowcze Ukraińców i Rosjan przeprawiały się tędy, by zastawiać zasadzki i próbować zadać cios wrogowi.
Ze względu na specyfikę geograficzną (np. podmokłe niziny) niemożliwe było stworzenie tu ani długotrwałych pozycji obronnych (przez Rosjan), ani przyczółka do forsowania rzeki (przez Ukraińców). Aby rozpocząć zakrojoną na szeroką skalę operację desantową, która umożliwiłaby rozpoczęcie ofensywy w kierunku okupowanego Krymu, ukraińskie siły zbrojne muszą posunąć się kilka kilometrów w głąb lewego brzegu rzeki i zdobyć przyczółek na „twardym” gruncie.
Celem operacji, która rozpoczęła się w połowie października i objęła odcinek wybrzeża rozciągający się na ponad 30 kilometrów od zniszczonego Mostu Antonowskiego do wsi Krynki, jest znalezienie słabych punktów w rosyjskiej obronie w celu utworzenia takiego przyczółka.
Słabym ogniwem linii obrony wybrzeża Rosjan okazały się Krynki. To właśnie tutaj ukraińskie siły zbrojne odniosły największy sukces w ciągu ostatniego miesiąca, zdobywając przynajmniej część miejscowości. Wideo opublikowane w mediach społecznościowych pod koniec tygodnia pokazuje ataki rosyjskiego lotnictwa na centralną część Krynek, gdzie prawdopodobnie znajdują się żołnierzy SZU. W tym samym czasie Rosjanie byli widziani we wschodniej części wioski, kiedy uderzył w nich ukraiński dron kamikadze.
Przedstawiciele ukraińskich sił zbrojnych tradycyjnie nie komentują walk na lewym brzegu Dniepru. Rosyjscy propagandyści, wręcz przeciwnie, ubolewają nad dużą liczbą problemów, z jakimi borykają się broniące go rosyjskie siły zbrojne.
Rybar, kanał na Telegramie powiązany i finansowany przez rosyjskie Ministerstwo Obrony, donosi o przewadze ukraińskich sił zbrojnych w dronach i wsparciu artyleryjskim, a także o daremnych wysiłkach 10. Brygady Sił Specjalnych rosyjskich sił zbrojnych, która poniosła ciężkie straty w atakach frontalnych. Rosjanie mają tu zbyt słabą obronę przeciwlotniczą, co wykorzystują Ukraińcy, używając śmigłowców do wsparcia ogniowego. Ponadto udało im się przerzucić na lewy brzeg kilka pojazdów opancerzonych.
Korespondentom rosyjskiej redakcji BBC udało się porozmawiać z kilkoma rosyjskimi żołnierzami. Opowiedzieli o „setkach ukraińskich żołnierzy” już okopanych w rejonie Krynek, ich własnych ciężkich stratach i niezdolności do „zrobienia czegokolwiek” przeciwko ukraińskiej artylerii, która jest ustawiona na wysokim prawym brzegu Dniepru i udaremnia wszelkie próby Rosjan skoncentrowania dużych sił do kontrataku.
Dalsza jatka rosyjskiej Floty Czarnomorskiej
Po zeszłotygodniowym zniszczeniu okrętu rakietowego Askold, Ukraińcy przeprowadzili nowy atak na rosyjską Flotę Czarnomorską. 10 listopada drony ukraińskiej marynarki wojennej uderzyły w dwie rosyjskie okręty desantowe w pobliżu molo w miejscowości Czornomorskie na zachodnim Krymie.
Kilka godzin po pojawieniu się pierwszych informacji o eksplozjach, Główny Zarząd Wywiadu (HUR) Ministerstwa Obrony Ukrainy opublikował nagranie z ataku.
Widać na nim dwa ukraińskie drony nawodne przeprowadzające ataki na rosyjskie okręty. Zostały one zidentyfikowane jako okręty desantowe projektu 11770 Serna i 1176 Akuła. Są to małe, szybko poruszające się jednostki zdolne do przewożenia do 45 ton ładunku i około 100 żołnierzy. W czasie wojny były one również wykorzystywane do osłony okrętów rosyjskiej Floty Czarnomorskiej przed atakami z powietrza poprzez zamontowanie na nich przeciwlotniczych systemów rakietowych Tor-M2.
Według HUR okręty miały załogę na pokładzie w momencie uderzenia i były załadowane pojazdami opancerzonymi.
Przed pełnowymiarową inwazją na Morzu Czarnym Rosja miała tylko jedną taką jednostkę – została ona zniszczona w 2022 roku w pobliżu Wyspy Węży. Aby wzmocnić obronę okupowanego Krymu, kilka okrętów tego typu zostało przeniesionych z Morza Kaspijskiego.
Wieczorem tego samego dnia pojawiły się zdjęcia satelitarne, które potwierdziły zniszczenie obu jednostek – zatonęły w wyniku eksplozji.
– Dziś okupanci nie mają czym zastąpić tych okrętów. Ukraińskie drony morskie okazały się bardzo skuteczną bronią. Systematyczna praca nad demilitaryzacją ukraińskiego Krymu od okupantów trwa i będzie trwać – skomentował rzecznik HUR Andrij Jusow.
Rekordowa liczba zrzuconych kierowanych bomb lotniczych
Rosja zaczęła wykorzystywać skuteczny i niedrogi substytut pocisków rakietowych do atakowania ukraińskich celów na linii frontu. Są to kierowane bomby lotnicze (KAB), które rosyjskie samoloty mogą zrzucać przed wejściem w strefę rażenia obrony przeciwlotniczej wroga. Po zrzuceniu bomba przechodzi w tryb planowania i dzięki naprowadzaniu satelitarnemu może precyzyjnie trafić w określone cele w odległości do 30 kilometrów. Bomby KAB są bardziej niszczycielskie niż pociski rakietowe – przy tej samej masie zawierają znacznie więcej ładunku wybuchowego.
Siły rosyjskie aktywnie wykorzystują kierowane bomby lotnicze od wiosny 2023 roku, ale prawdziwie zmasowane ataki z użyciem tej broni miały miejsce w ostatnich tygodniach. Rosjanie dysponują dużą liczbą bomb, które można szybko i niedrogo przekształcić w KAB. I najwyraźniej na tym etapie wojny dowództwo rosyjskich sił zbrojnych zdecydowało się postawić na uderzenia tą bronią w Ukraińców na całej linii frontu. Ukraińskie systemy obrony powietrznej mają duże trudności z niszczeniem rosyjskich bomb kierowanych.
Cierpią zarówno żołnierze, jak i cywile. Każdego dnia w centralnej części obwodu chersońskiego kontrolowanej przez wojska rządowe wybucha do 40 rosyjskich bomb. W rejonie Awdijiwki, gdzie obecnie toczą się najkrwawsze walki, na ukraińskie pozycje zrzucane są bomby precyzyjne o wadze 500 kg lub więcej.
W sumie Rosjanie użyli ponad 550 bomb precyzyjnych w ciągu pierwszych 10 dni listopada (rekord wynosił 103 w dniu 6 listopada). Ubiegły październik był rekordowy pod względem liczby zarejestrowanych zrzutów bomb tego typu – 1165 pocisków – ale jeśli tempo bombardowań utrzyma się, listopad ma wszelkie szanse, aby go przekroczyć.
Iwan Łysiuk/ vot-tak.tv, lp/ belsat.eu
