Rosyjska armia kontynuuje ofensywę na północy obwodu charkowskiego, którą rozpoczęła pod koniec ubiegłego tygodnia. Okupanci zajęli kilka przygranicznych wiosek, a walki toczą się kilometr od miasta Wołczańsk, które zostało wyzwolone w wyniku ukraińskiej ofensywy jesienią 2022 roku. Ukraińcom udało się ustabilizować sytuację w pobliżu wsi Oczeretyne, gdzie wojska rosyjskie osiągnęły znaczne korzyści w ciągu ostatnich dwóch tygodni. Jednak armia rosyjska zaktywizowała się i wyraźnie posunęła w kierunku miasta Siewiersk. Kontroluje też połowę terytorium Krasnohoriwki. Siły Zbrojne Ukrainy ponownie zatopiły rosyjską jednostkę na okupowanym Krymie przy pomocy dronów nawodnych – Rosjanie wciąż nie znaleźli skutecznych środków przeciwdziałania bezzałogowcom.
Nowy front – północ obwodu charkowskiego
Wczesnym rankiem 10 maja, po zmasowanym ostrzale na północy obwodu charkowskiego, armia rosyjska przekroczyła granicę państwową i w ciągu trzech dni walk utworzyła dwa przyczółki na terytorium Ukrainy. Ich łączna powierzchnia, według ukraińskiego portalu analitycznego DeepState, wynosi około 100 kilometrów kwadratowych. Podobnie ocenia rosyjskie sukcesy ukraiński dziennikarz wojskowy Jurij Butusow. Według dziennikarza niemieckiego Bild Juliana Röpcke Rosjanie zdobyli co najmniej 10 wsi.
Oba przyczółki znajdują się na południe od rosyjskiego miasta Biełgorod.
Jeden z nich zwrócony jest w stronę Charkowa. Tutaj Rosjanie zajęli przygraniczne wsie Striłecza, Pylna, Borysiwka, Krasne. W sobotę i niedzielę walki toczyły się w sąsiednich wioskach: Morochoweć, Olijnykowe, Zełene, Łukjanci i Hłyboke. Na mapie DeepState wszystkie wioski, z wyjątkiem ostatniej, w poniedziałek 13 maja są oznaczone jako okupowane. Stąd jest około 20 kilometrów do przedmieść Charkowa.
Drugi przyczółek ma na celu wywarcie presji na Kupiańsk – kluczowe miasto w kontekście obrony wschodniej części obwodu charkowskiego. Tutaj walki toczą się w trudnych warunkach naturalnych – na zalesionych wzgórzach po obu brzegach rzeki Siewierski Doniec. Od 12 maja wiadomo, że wsie Ohircewe i Płeteniwka przeszły pod kontrolę wojsk rosyjskich. Walki trwają we wsiach Hatyszcze, Starycia i Buhurwatka. Linia frontu przebiega tu kilometr od północnych obrzeży przygranicznego ukraińskiego miasta Wołczańsk, które przed wojną liczyło 17,5 tys. mieszkańców.
Wołczańsk znajdował się już pod rosyjską okupacją przez siedem pierwszych miesięcy wojny. Pierwszego dnia pełnowymiarowej inwazji, 24 lutego 2022 roku, został zajęty przez jednostki rosyjskich sił zbrojnych, a 11 września tego samego roku został wyzwolony przez armię ukraińską podczas operacji charkowskiej.
Od trzech dni Rosjanie nieprzerwanie ostrzeliwują Wołczańsk. Według lokalnych mieszkańców nigdy wcześniej nie doświadczyli tak intensywnego ostrzału. Władze miasta ogłosiły ewakuację, a ludność cywilna opuszcza Wołczańsk zarówno własnym transportem, jak i środkami zorganizowanymi przez władze tudzież wolontariuszy.
Analizujący rosyjską ofensywę eksperci DeepState zauważają, że po osiągnięciu sukcesów taktycznych i zdobyciu kilku przygranicznych wiosek, rosyjskie dowództwo rzuca do walki coraz większe siły. Sprzętu jest niewiele – ofensywę prowadzi głównie piechota, która przy wsparciu lotnictwa, artylerii i dużej liczby dronów stopniowo wypiera Ukraińców i umacnia się na nowo zdobytych pozycjach.
– Chociaż głównym celem wroga jest odwrócenie naszej uwagi od innych odcinków [frontu], sytuacja może stać się tragiczna, jeśli nasze rezerwy nie wkroczą do walk. Wróg to rozumie, a obecna sytuacja w coraz większym stopniu zmusza dowództwo Sił Zbrojnych Ukrainy do poważnego zaangażowania się [w stabilizację sytuacji] w tym sektorze – podkreślił DeepState.
Zdaniem dziennikarza Jurija Butusowa Rosjanie mają inicjatywę taktyczną i szukają słabych punktów w ukraińskiej obronie. Dziennikarz zauważa, że choć Kijów wiedział o ofensywie (powiedział o tym rzecznik wywiadu wojskowego HUR Andrij Jusow), nie wszystko było odpowiednio przygotowane do jej odparcia. Ukraiński bloger wojskowy Bohdan Mirosznikow uważa, że Rosjanie nie wprowadzili jeszcze do walki swoich głównych sił. Szacuje, że Rosjanie rzucili do walki około 15 procent skoncentrowanych tam wojsk.
Rosyjscy propagandyści zauważają, że SZU zdołały poradzić sobie z początkowym zamieszaniem i zorganizować obronę po ściągnięciu rezerw. Według tzw. korespondenta wojennego Siemiona Piegowa sukcesy odniesione przez rosyjskie siły zbrojne są wynikiem wielomiesięcznych szkoleń jednostek szturmowych działających obecnie w obwodzie charkowskim.
Stabilizacja w sektorze awdijiwskim – na jak długo?
Przełamanie ukraińskiej obrony w obwodzie donieckim było największym sukcesem Rosjan od czasu zdobycia Awdijiwki w lutym 2024 roku. W ciągu zaledwie dwóch tygodni walk przejęli oni kontrolę nad miasteczkami Oczeretyne i Keramik, a także kilkoma pobliskimi wioskami. Błyskawiczna operacja otworzyła przed rosyjskim dowództwem wojskowym perspektywę wyboru między trzema kierunkami dalszej ofensywy – w stronę Pokrowśka, Kostiantyniwki lub Torećka. Sukces na którymkolwiek z tych kierunków może mieć znaczący wpływ na dalszy przebieg działań wojennych w obwodzie donieckim.
Rosyjskie siły zbrojne mają do pokonania około 45 kilometrów, aby dotrzeć do granicy administracyjnej obwodów donieckiego i dniepropietrowskiego. Rosyjscy obserwatorzy wojskowi podkreślają priorytetowość tego zadania. Prezydent Rosji Władimir Putin wielokrotnie podkreślał, że „wyzwolenie” Donbasu w granicach administracyjnych jest głównym celem tzw. specjalnej operacji wojskowej, choć oczywiste jest, że Rosjanie by na tym nie poprzestali.
Ukraiński dziennikarz Jurij Butusow uważa, że po zajęciu Oczeretynego i pobliskich wsi, główne uderzenie Rosjan zostanie skierowane na miasta Torećk i Zalizne, a także pobliską wieś Nju-Jork. Istnieją obawy, że ukraińskim obrońcom będzie bardzo trudno odeprzeć tę ofensywę, ponieważ obecnie nie ma dobrze przygotowanych pozycji obronnych z kierunku Oczeretynego.
Mimo to Siłom Zbrojnym Ukrainy udało się ustabilizować sytuację w tym sektorze w ciągu ostatniego tygodnia. Obecnie toczą się zacięte walki w rejonie okupowanego Oczeretynego, ale ani ukraińskie, ani rosyjskie źródła nie donoszą o nowych sukcesach rosyjskich sił zbrojnych. Według Butusowa Rosjanom po prostu zabrakło ludzi potrzebnych do kontynuowania ofensywy w intensywnym tempie.
Według dowódcy Wojsk Lądowych Ukrainy, generała Ołeksandra Pawluka, utrata Oczeretynego była spowodowana przytłaczającą przewagą rosyjskiej armii w lotnictwie i artylerii. Według niego artyleria rosyjska wystrzeliła średnio 20 razy więcej pocisków niż armia ukraińska podczas walk o wioskę. Sytuacji nie były w stanie zmienić drony FPV, które według Rosjan przysporzyły najwięcej problemów.
Zbliżając się do Siewierska
Odcinek linii frontu w pobliżu miasta Siewiersk, położonego zaledwie kilka kilometrów od granicy administracyjnej między obwodami donieckim i ługańskim, rzadko pojawia się w relacjach medialnych. Nie oznacza to jednak, że panuje tu cisza. Dla Rosjan Siewiersk jest ważny, ponieważ pozwoli im odsunąć linię frontu od aglomeracji Siewierodonieck-Lisiczańsk i zrobić duży krok w kierunku Słowiańska. Miasto jest wciśnięte między rzekę Siewierski Doniec na północy a zbliżającą się linię frontu na południu.
9 maja ukraiński projekt DeepState zaktualizował mapę okolic Siewierska. W rejonie okupowanej małej wioski Wesełe linia frontu w niektórych miejscach przesunęła się bliżej miasta o kolejne dwa kilometry. Według analityków zmiany te nie nastąpiły w ciągu ostatniego tygodnia, ale ogólna sytuacja na tym odcinku frontu staje się coraz bardziej niebezpieczna dla ukraińskich sił zbrojnych.
DeepState zauważa, że w pobliżu wsi Wesełe operują jednostki dywizji powietrznodesantowej rosyjskich sił zbrojnych, które wywierają silną presję na pozycje ukraińskich obrońców. W co najmniej jednym miejscu udało im się przełamać linię obrony. Było to w dużej mierze spowodowane faktem, że brygada SZU odpowiedzialna za ten obszar od ponad roku walczy bez rotacji, „na granicy swoich sił i możliwości”.
Od pewnego czasu na tym stosunkowo niewielkim odcinku frontu nie widziano kolumn rosyjskich pojazdów opancerzonych. Obie strony polegają w walkach niemal wyłącznie na sile swoich formacji piechoty.
Rosyjscy propagandyści donoszą o swoich sukcesach na podejściach do Siewierska. Według nich w drugiej połowie ubiegłego tygodnia siły rosyjskie zdołały rozszerzyć swoją strefę kontroli na południe od miasta o około dziewięć kilometrów kwadratowych. Południowe obrzeża miasta znajdują się w odległości około 8 kilometrów.
Podobnie jak w innych ukraińskich miastach na linii frontu, w Siewiersku pozostało wielu cywilów. Według najnowszych danych ich liczba może sięgać nawet 800 osób (przed wojną mieszkało tu około 12 tys. osób).
Krasnohoriwka w połowie okupowana
Sytuacja w Krasnohoriwce staje się coraz trudniejsza dla ukraińskich sił zbrojnych. Ofensywa na to miasto rozpoczęła się wkrótce po zakończeniu bitwy o sąsiednią Marjinkę. Walki uliczne trwają od drugiej połowy marca 2024 roku. Przez ostatnie dwa tygodnie walki toczyły się w centrum miasta. Rosjanie zajęli strefę przemysłową Krasnohoriwskich Zakładów Materiałów Ogniotrwałych i posuwają się w głąb okolicznych terenów zabudowanych.
SZU utraciły już kontrolę nad około połową terytorium miasta. Sytuacja obrońców Krasnohoriwki uległa znacznemu pogorszeniu w ciągu ostatniego tygodnia, a siły rosyjskie stopniowo wypychają ich z budynków wielopiętowych do sektora prywatnego na północy miasta.
Pozostałe kontrolowane przez ukraińskie siły zbrojne dzielnice są stale atakowane przez rosyjskie lotnictwo i artylerię. Wciąż mogą znajdować się w nich cywile. Przedstawiciele lokalnej administracji szacują, że ich liczba może sięgać nawet 1000. Przy takiej intensywności ostrzału miasta ofiary cywilne są nieuniknione i mogą być bardzo wysokie, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że wielu pozostających w mieście to osoby w podeszłym wieku. Rosjanie ostrzeliwują również pojazdy ewakuacyjne.
Pomimo oświadczeń komentatorów po obu stronach i licznych filmów potwierdzających obecność Rosjan na terenie Krasnohoriwskich Zakładów Materiałów Ogniotrwałych, przedstawiciele ukraińskiego dowództwa twierdzą, że ukraińskie siły zbrojne mają pełną kontrolę nad miastem. Według Nazara Wołoszyna, rzecznika zgrupowania strategicznego „Chortyca”, Rosjanie są zablokowani w zakładach i „całkowicie odcięci od dostaw”.
Według ukraińskiego eksperta wojskowego Władysława Sełezniowa, ukraiński garnizon w Krasnohoriwce nadal boryka się z deficytem amunicji potrzebnej do odparcia rosyjskiego natarcia. Jeśli ten problem nie zostanie wkrótce rozwiązany, miasto prawdopodobnie zostanie utracone.
Kolejna ofiara dronów morskich
Rosyjska Flota Czarnomorska poniosła kolejną stratę w poniedziałek, 6 maja. Rosyjski kuter patrolowy projektu 12150 „Mangust” padł ofiarą ukraińskiego drona nawodnego Magura V5. Film przedstawiający atak na kuter, nakręcony przez kamerę zamontowaną na dronie, został opublikowany przez Główny Zarząd Wywiadu (HUR) Ministerstwa Obrony Ukrainy. Widać na nim, jak dron manewruje pod ostrzałem karabinu maszynowego rosyjskiego kutra i uderza w jego burtę. Według HUR „Mangust” został zatopiony.
Atak ukraińskich dronów morskich miał miejsce w Wuźkiej Buchcie (pol. wąska zatoka) naprzeciwko miejscowości Czornomorśke na okupowanym Krymie. 10 listopada 2023 roku w tym samym miejscu zatopione zostały dwa rosyjskie okręty – kuter transportowo-desantowy projektu 11770 „Serna” i kuter desantowy projektu 1176 „Akuła”.
Kutry projektu „Mangust” to nowoczesne jednostki pływające produkowane seryjnie od 2000 roku. Łącznie zbudowano 75 łodzi tego projektu i są one wykorzystywane przez rosyjskie siły bezpieczeństwa na wodach przybrzeżnych, w szczególności przez Straż Graniczną Federalnej Służby Bezpieczeństwa Rosji. Załoga składa się z sześciu osób, uzbrojenie – wielkokalibrowy karabin maszynowy, granatniki automatyczne, przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe, a maksymalna prędkość – 98 kilometrów na godzinę. Przybliżony koszt takiej jednostki to 3 miliony dolarów (koszt drona morskiego Magura V5, który go trafił, to około 273 tys. dolarów).
Według Andrija Jusowa, rzecznika HUR, wszystkie udane ataki dronów Magura V5 na okręty rosyjskiej Floty Czarnomorskiej wyrządziły Rosjanom szkody o łącznej wartości 500 milionów dolarów. Teraz ukraińscy inżynierowie przygotowują nowe wyzwanie dla Rosjan – w zeszłym tygodniu na Morzu Czarnym po raz pierwszy zostały zauważone drony morskie wyposażone w pociski przeciwlotnicze do zwalczania rosyjskiego lotnictwa.
Iwan Łysiuk/ vot-tak.tv, lp/ belsat.eu
