Ukraińskie Siły Operacji Specjalnych (SSO) kontynuują rajdy na Krym – ostatni miał miejsce w zeszłym tygodniu. Rosjanie wycofują resztki swojej Floty Czarnomorskiej z Sewastopola, choć robią to nie po raz pierwszy. Ciężkie walki trwają w pobliżu Bachmutu i na kierunku Tokmaku, z minimalnymi sukcesami wojsk ukraińskich. Z drugiej strony, armia rosyjska próbuje posuwać się w pobliżu Swatowa w obwodzie ługańskim i Kupiańska w obwodzie charkowskim. Lista zbrodni wojennych popełnionych przez rosyjską armię nadal się wydłuża: w wyniku ataku rakietowego na wioskę Hroza zginęło ponad 50 osób.
Zamieszanie na Krymie
Wypady na Krym stają się już rutyną dla ukraińskich sił specjalnych. Główny Zarząd Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy (HUR) poinformował o kolejnym z nich 4 października. Żołnierze jednostek Stugna i Bractwo wylądowali na wybrzeżu okupowanego półwyspu i stoczyli walkę z Rosjanami.
Następnego dnia opublikowano wideo pokazujące specjalsów z jednostki Artan podróżujących nocą na motorówkach i skuterach wodnych i strzelających z wielkokalibrowych karabinów maszynowych. Ukraiński wywiad twierdzi, że operacja została przeprowadzona jednocześnie w kilku miejscach – nie tylko na zachodnim wybrzeżu Krymu, ale także w rejonie Kosy Kinburnskiej i Tendrowskiej (obie kontrolowane są przez armię rosyjską).
Kosa Kinburska terytorialnie leży w obwodzie mikołajowskim, zaś Tendrowska – w chersońskim
Dowódca Artanu Wiktor Torkotiuk powiedział, że ukraińscy żołnierze nie zaprzestaną działań na okupowanym półwyspie, podkreślając, że informacje o większości rajdów będą udostępniane dopiero po pewnym czasie, podczas gdy obecnie tylko część ukraińskich operacji na Krymie jest nagłaśniana w mediach. Jak zauważył Torkotiuk, rajdy na Krym są częścią „systematycznej, zaplanowanej i skoordynowanej pracy wszystkich zaangażowanych jednostek”.
Wcześniej HUR nie informował o stratach po stronie ukraińskiej podczas takich operacji, podczas gdy rosyjskie media wielokrotnie donosiły o zabitych żołnierzach ukraińskich sił zbrojnych, ale nie przedstawiały żadnych przekonujących dowodów. Tym razem jednak było inaczej.
Komentując ostatni rajd na okupowany Krym, rzecznik ukraińskiego wywiadu wojskowego Andrij Jusow potwierdził straty wśród ukraińskich sił specjalnych, które według niego są „nieproporcjonalne do rosyjskich”. Być może jedno z rzadkich potwierdzeń ukraińskich strat podczas operacji na Krymie wynika z faktu, że jeden z uczestników takiego rajdu został schwytany przez Rosjan. 4 października FSB pokazała nagranie z jego przesłuchania i zademonstrowała przejęty skuter wodny.
Rosyjskie media nie pokazały ciał ukraińskich żołnierzy, którzy mogli zginąć podczas ataku. Jeśli były jakieś ofiary, żołnierze HUR prawdopodobnie byli w stanie zabrać je ze sobą.
W ubiegłym tygodniu miało miejsce kolejne ważne wydarzenie: Rosja wycofała znaczną liczbę okrętów z Sewastopola. Wycofanie floty do Noworosyjska rozpoczęło się po serii ukraińskich ataków rakietowych, w wyniku których kilka okrętów i kwatera główna dowództwa rosyjskiej Floty Czarnomorskiej zostały poważnie uszkodzone. Jednocześnie władze nieuznawanej Abchazji twierdzą, że w nadmorskim mieście Oczamczyra powstanie nowa rosyjska baza morska.
Nowopokriwka, Werbowe, Tokmak… Kontrofensywa na Zaporożu będzie kontynuowana
W ciągu ostatniego tygodnia niewiele zmieniło się na mapie operacji wojskowych w okolicach miejscowości Robotyne, ale intensywność walk tutaj nie maleje. Ukraińska armia kontynuuje ofensywę na miejscowości Nowoprokopiwka i Werbowe, przez które przebiega główna rosyjska linia obrony.
Specjalista ds. komunikacji i żołnierz Sił Zbrojnych Ukrainy, który prowadzi konto „Zaporiska Sil” na Twitterze, twierdzi, że obszar Nowoprokopiwki jest jedną z najbardziej umocnionych rosyjskich „fortec”. Według niego istnieje tam „złożony system okopów-tuneli, ziemianek, stanowisk strzeleckich”, z których niektóre mają dwa podziemne poziomy. Według wojskowego linia obrony jest nasycona dużą liczbą tzw. siły żywej i sprzętu wroga, a Rosjanie trzymają się jej tak mocno, jak tylko mogą.
Ukraińskim siłom zbrojnym udało się jednak przedrzeć do północnej części Nowoprokopiwki. Mapa serwisu analitycznego DeepState pokazuje tam „szarą strefę”, która może wskazywać na trwające walki uliczne. W okilicach Werbowego sukcesy Ukraińców nie są tak zauważalne.
Ukraińska ofensywa na południu może stać się decydująca dla całego przebiegu wojny, jeśli Ukraińcom uda się dotrzeć do wybrzeża Morza Azowskiego i rozbić rosyjskie jednostki okupacyjne na dwie części. Do tego jednak jeszcze daleka droga.
Istnieją obawy, że po jesiennych słotach – okresie, w którym drogi gruntowe staną się nieprzejezdne lub trudno przejezdne – kontynuowanie aktywnych działań ofensywnych będzie niemożliwe, a przynajmniej niezwykle trudne. Może to doprowadzić do przerwy w walkach, którą Rosjanie wykorzystają do budowy nowych linii obronnych.
Duński analityk wojskowy Anders Puck Nielsen nie podziela tych obaw. Uważa on, że kontrofensywa nie ma terminu końcowego i będzie kontynuowana w każdych warunkach pogodowych.
– Sytuacja nie jest patowa. Oczywiście ukraińska ofensywa zwolni z powodu warunków pogodowych, ale nie zatrzyma się, presja będzie kontynuowana. Być może w przyszłości dojdzie do kulminacji i zatrzymania, ale zależy to głównie od poziomu dostaw amunicji od zachodnich sojuszników. Jeśli jednak tak się nie stanie, rosyjska obrona może zacząć się załamywać – twierdzi Duńczyk.
W opinii pułkownika rezerwy SZU Piotra Czernika armia ma do pokonania 16 kilometrów do Tokmaku.
– Artyleria może już tam działać. W rzeczywistości jest to strategiczne miasto, ponieważ zbiegają się tu główne węzły komunikacyjne – zarówno drogowe, jak i kolejowe. Stąd pochodzi zaopatrzenie najbardziej wysuniętego na południe przyczółka. Czy Rosjanie ufortyfikują Tokmak? Tak. Czy będą o niego walczyć? Raczej tak niż nie. Chociaż nie wykluczam „gestu dobrej woli” – stwierdził.
Prace nad budową nowych fortyfikacji wokół Tokmaku trwają nieprzerwanie przez siedem dni w tygodniu. Rosjanie wzmacniają swoje pozycje wzdłuż całego południowego frontu. Ukraiński projekt Teksty przeanalizował setki zdjęć satelitarnych wykonanych między czerwcem a wrześniem i szczegółowo przedstawił całą rosyjską linię obrony na tym kierunku. Są to setki kilometrów okopów, ziemianek, punktów strzeleckich i potężnych fortyfikacji. Niektóre z nich są wielkości średniowiecznych fortec, zdolnych do samodzielnej walki przez co najmniej kilka dni.
Bitwa o kolej w Donbasie
Po wyzwoleniu Kliszczijiwki i Andrijiwki ukraińskie siły zbrojne kontynuują ofensywę na południowych przedmieściach Bachmutu i przełamują rosyjską obronę wzdłuż linii kolejowej. Po froncie zaporoskim jest to drugi obszar pod względem intensywności walk.
Ukraiński bloger wojskowy Bohdan Mirosznikow twierdzi, że ukraińskie wojska przekroczyły nasyp kolejowy w co najmniej trzech miejscach, a w jednym z nich zdołali nawet utworzyć przyczółek. Mapa DeepState pokazuje rozległą „szarą strefę” na wschód od torów kolejowych w pobliżu Andrijiwki. Najprawdopodobniej to właśnie tam tworzony jest wspomniany przyczółek. Rosyjskie posiłki stale jednak przybywają do sektoru bachmuckiego.
– Jest oczywiste, że ta linia kolejowa nie nadaje się już do użytku. Została zniszczona w wyniku intensywnych walk i ostrzału artyleryjskiego. Wróg stara się ją utrzymać, ponieważ wygodnie jest mu bronić tej sztucznej granicy – skomentował znaczenie nasypu kolejowego rzecznik Wschodniego Ugrupowania Wojsk Ilja Jewłasz.
Wielu ekspertów i ukraińskich żołnierzy walczących w pobliżu Bachmutu mówi o znaczeniu przekroczenia nasypu kolejowego. Według Olesia Maliarewycza, sierżanta w kompanii bezzałogowców Achilles, Rosjanie zbudowali potężną linię obronną wzdłuż nasypu, a jej pokonanie jest obecnie kluczowym zadaniem dla ukraińskich sił zbrojnych na tym odcinku frontu.
Ukraińskie drony dominują w powietrzu, coraz bardziej utrudniając dostarczanie zaopatrzenia do Bachmutu z południa. Drony kamikaze ukraińskich sił zbrojnych sprawują kontrolę ogniową nad szlakami logistycznymi przebiegającymi przez wsie Opytne i Zajcewe. W ostatnich tygodniach w mediach społecznościowych pojawia się coraz więcej filmów pokazujących sprzęt rosyjskich sił zbrojnych trafiony podczas przemieszczania się tymi trasami.
Rosyjskie wojska znów aktywizują się na Charkowszczyźnie
Wojska rosyjskie ponownie zintensyfikowały ofensywę na kierunku łymańsko-kupiańskim. Wykorzystują do tego niedawno sformowaną 25. Armię, która została utworzona głównie ze słabo wyszkolonych rezerwistów i już poniosła ciężkie straty.
Niemniej jednak jednostkom armii rosyjskiej udało się w zeszłym tygodniu osiągnąć pewne sukcesy w pobliżu Makijiwki w obwodzie ługańskim. Rosyjscy korespondenci wojenni donoszą o zdobyciu kilku ufortyfikowanych pozycji SZU, a mapa DeepState pokazuje, że Rosjanom udało się posunąć o półtora do dwóch kilometrów na południowy wschód od wsi. Rosyjskie wojsko aktywnie wykorzystuje lotnictwo frontowe.
Przed wojną w Makiijiwce mieszkało ponad 800 osób. Przez wioskę przepływa rzeka Żerebeć, a na zachód od niej znajdują się wzgórza kontrolowane przez Ukraińców. Atak na Makijiwkę przez niewystarczająco dobrze skoordynowaną armię jest obarczony dużymi stratami w ludziach i sprzęcie. Tylko 7 października ukraińscy obrońcy zniszczyli tu do 10 rosyjskich czołgów.
Rosyjska armia prawdopodobnie spróbuje przedrzeć się przez Makijiwkę do rzeki Oskoł w pobliżu wsi Borowaja, aby przeciąć przyczółek ukraińskich sił zbrojnych na wschodnim brzegu rzeki na dwie części. Poprzednia próba w lipcu 2023 roku, 10 kilometrów na północ od Makijiwki, zakończyła się fiaskiem.
Intensywne walki wznowiono również na północ od Kupiańska, gdzie Rosjanie ponownie atakują wioskę Syńkiwka, której zdobycie otworzyłoby bramę do Kupiańska. Jednak jak dotąd wojskom rosyjskim nie udało się dotrzeć nawet na obrzeża wioski.
Tragedia Hrozy
5 października do listy rosyjskich zbrodni wojennych na Ukrainie dołączyła kolejna, najkrwawsza od czasu ostrzału stacji kolejowej w Kramatorsku 8 kwietnia 2022 roku, w którym zginęło 61 osób. We wsi Hroza w obwodzie charkowskim rosyjski pocisk trafił w lokalną kawiarnię, w której odbywała się stypa po poległym żołnierzu Sił Zbrojnych Ukrainy. W budynku przebywało około stu mieszkańców wsi.
Według najnowszych danych w ostrzale zginęły 52 osoby, a cztery uznano za zaginione. Lokalne władze twierdzą, że liczba ofiar śmiertelnych może jeszcze wzrosnąć. Tragedia dotknęła prawie każdą rodzinę w wiosce liczącej zaledwie 350 osób.
Następnego dnia rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow powiedział, że „Rosja nie atakuje cywilów, a zajmuje się jedynie koncentracjami wojska i dowódców armii”. Od początku wojny rosyjskie władze ani razu nie przyznały się do ataków na infrastrukturę cywilną i ludność cywilną na Ukrainie.
Roman Semenucha, zastępca szefa regionalnej administracji wojskowej w Charkowie, powiedział, że służby bezpieczeństwa pracują nad identyfikacją osób, które wystrzeliły rakietę. Według niego była to rakieta balistyczna Iskander, która została wystrzelona z okupowanych terytoriów Ukrainy.
Jewgienij Czernuchin/ vot-tak.tv, lp/ belsat.eu
