30 czerwca libijskie i arabskie media poinformowały o ataku dronów na bazę lotniczą al-Hadim we wschodniej Libii, która jest wykorzystywana przez Grupę Wagnera. Dwa dni później, po przeanalizowaniu zdjęć satelitarnych, analitycy zasugerowali, że nalot poważnie uszkodził lub zniszczył wojskowy samolot transportowy IŁ-76 używany przez rosyjskich najemników. Uznawany przez społeczność międzynarodową Rząd Jedności Narodowej z siedzibą w Trypolisie zaprzeczył udziałowi w nalocie.
Wojna domowa w Libii, która trwała od 2014 do 2020 roku, skutecznie podzieliła kraj na dwie części: uznawany przez społeczność międzynarodową Rząd Porozumienia Narodowego kontroluje zachodnią część kraju, podczas gdy Libijska Armia Narodowa – część wschodnią. Grupa Wagnera walczy po stronie rebeliantów od 2018 roku. Od stycznia 2023 roku Stany Zjednoczone wywierają presję na przywódców nieuznawanego rządu, aby wydalili rosyjskich najemników z kraju.
Sprzeczne doniesienia
Pierwsze doniesienia o nalocie zaczęły pojawiać się rankiem 30 czerwca. Dziennikarze powoływali się na libijskie źródło bliskie wojsku, które chciało pozostać anonimowe. Według niektórych doniesień baza została zaatakowana przez drona Bayraktar Akinci dostarczonego rządowi Trypolisu przez Turcję. Rząd Jedności Narodowej podpisał kontrakt z Ankarą w październiku 2022 roku na zakup 70 dronów uderzeniowych tego modelu. Drony z poprzedniej serii, Bayraktar TB2, również znajdują się na uzbrojeniu uznawanego na arenie międzynarodowej libijskiego rządu.
Według tureckich korespondentów wojskowych baza lotnicza Al-Hadim jest chroniona przez rosyjskie systemy rakiet ziemia-powietrze Pancyr-S1.
Trypolis jednak zaprzeczył atakowi. Generał Muhammad al-Haddad, szef sztabu generalnego Libii, stwierdził, że „żaden z naszych dronów nie zaatakował żadnych baz wojskowych we wschodnim regionie”. Dodał, że spekulacje na temat ataku były rozpowszechniane w celu „ponownego rozpalenia płomieni wojny domowej w kraju i wciągnięcia Libii w regionalny konflikt”.
– Byliśmy zaskoczeni tymi doniesieniami. Szanujemy porozumienie o zawieszeniu broni z października 2020 roku – skomentował nalot tymczasowy premier Libii Abd al-Hamid ad-Dubajba.
Jednocześnie Anas El Gomati, dyrektor niezależnego libijskiego think tanku Sadeq Institute, twierdzi, powołując się na zachodnie źródło, że to siły rządowe uderzyły w bazę rosyjskich najemników. Według niego celem ataku był samolot IŁ-76 regularnie używany przez należącą do Jewgienija Prigożyna prywatną firmę wojskową. W wyniku ataku samolot miał zostać uszkodzony. Następnie, według niepotwierdzonych doniesień, wagnerowcy przenieśli się do Ugandy, skąd mają rzekomo udać się do Mińska.
Cel trafiony
2 lipca analitycy OSINT pracujący z danymi open source otrzymali zaktualizowane zdjęcia satelitarne bazy lotniczej al-Hadim. Po ich przestudiowaniu arabski serwis praktykujący OSINT Eekad doszedł do wniosku, że rosyjski IŁ-76 rzeczywiście został trafiony. Według nich pocisk nadleciał z południowego zachodu, czyli z terytorium kontrolowanego przez rząd w Trypolisie. Analitycy twierdzą, że wrak uszkodzonego lub zniszczonego samolotu można zobaczyć na ziemi.
To już drugi atak na al-Hadim od początku 2023 roku. Pod koniec stycznia samolot IŁ-18 używany przez Grupę Wagnera również został zniszczony w nalocie.
W styczniu 2023 roku szef CIA William Burns odwiedził terytorium Libii kontrolowane przez Libijską Armię Narodową, gdzie spotkał się z jej przywódcą Chalifą Haftarem. Burns zażądał całkowitego wydalenia wagnerowców z kraju.
Pod koniec czerwca rzecznik Departamentu Stanu USA Matthew Miller powiedział, że Waszyngton zamierza w najbliższej przyszłości podjąć nowe środki przeciwko rosyjskim najemnikom w Afryce. Ostrzegł również kraje kontynentu przed konsekwencjami współpracy z Grupą Wagnera, która na początku 2023 r. została uznana przez Waszyngton za „międzynarodową organizację przestępczą”.
Libia była pierwszą „afrykańską trampoliną” dla rosyjskich najemników. Ich działalność rozpoczęła się tam w 2018 roku, gdy Moskwa zdecydowała się interweniować w wojnie domowej po stronie Libijskiej Armii Narodowej i jej przywódcy Haftara. W kolejnych latach od 1 500 do 3 000 rosyjskich najemników stacjonowało w Libii w czterech bazach we wschodniej i południowej części kraju.
Za pośrednictwem swoich libijskich baz Jewgienij Prigożyn transportował najemników i broń do innych krajów afrykańskich. Najnowszym przykładem jest Sudan, gdzie podczas trwającego konfliktu wewnętrznego były „kucharz Putina” polegał na rebelianckich Siłach Szybkiego Reagowania. Za pośrednictwem Libii otrzymali oni duże ilości broni, w tym przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe, niezbędne do walki z samolotami sił rządowych.
Jewgienij Czernuchin/ vot-tak.tv, lp/ belsat.eu
