Konferencja Kalinowskiego w Wilnie. Wezwanie do większego wsparcia Białorusinów przez Europę
Komisja do spraw zagranicznych litewskiego Sejmu oraz biuro Swiatłany Cichanouskiej są organizatorami Konferencji Kalinowskiego na temat strategii wolnej Białorusi.
W tym roku głównym tematem jest europejski wybór Białorusi. Organizatorzy i uczestnicy chcą, by powstała wspólna strategia krajów europejskich wobec Białorusi, a także by określiły one kryteria przyszłej integracji Białorusi z Europą.
W konferencji udział biorą między innymi parlamentarzyści z Litwy, Łotwy, Estonii, Niemiec, Islandii, Estonii, USA, Włoch, Parlamentu Europejskiego, dyplomaci z krajów europejskich, w tym także przedstawiciele Polski i Ukrainy.
Liderka emigracyjnego gabinetu Białorusi Swiatłana Cichanouskaja przed rozpoczęciem konferencji w wywiadzie dla Biełsatu podziękowała „zagranicznym przyjaciołom Białorusi” oraz samym Białorusinom za to, że zebrali się, by omówić teraźniejszość i przyszłość Białorusi. Wyraziła też nadzieję, że konferencja przyniesie praktyczne rezultaty.
– Być może pomyślą nad wspólną strategią dotyczącą Białorusi, bo obecnie, jak widzę, w Europie nie ma takiej strategii. Wiemy, że Rosja ma strategię wobec naszego kraju, a Europejczycy nie mają. Tą kwestią trzeba się zająć i ta konferencja to jedna z płaszczyzn, gdzie ludzie mogą się wypowiedzieć i dochodzić do wspólnych poglądów – powiedziała.
Główny doradca Cichanouskiej Franak Wiaczorka powiedział, że białoruskie siły demokratyczne oczekują, że rozpatrzony zostanie wariant włączenia Białorusi do Partnerstwa Wschodniego UE na poziomie formalnym, a także przeformatowanie Trójkąta Lubelskiego (Litwa, Polska, Ukraina) w Czworokąt Lubelski, tak by była w nim też Białoruś, rozumiana jako siły demokratyczne Białorusi. Trzecim celem, jak wymienił, jest wypracowanie dwutorowej strategii wobec Białorusi zakładającej izolację reżimu Łukaszenki i wsparcie dla Białorusinów.
– Teraz jest mocny skręt w kierunku presji, sankcji. Nie wszystko jest skuteczne, ale się to robi. Ale mało słyszymy o programach wsparcia Białorusinów, europejskiej perspektywie, ruchu bezwizowym – dodał Wiaczorka.
Przkonuje, że perspektywa wsparcia Białorusi przez Unię Europejską zmieniłaby nastroje na samej Białorusi, bo teraz jej mieszkańcy czują się rozbici, zapomniani. Jak przekonywał, trzeba podejść do tych wyzwań pozytywnie.
– Gdy ludzie słyszą cały czas: sankcje, presja, zamknięte granice, wojna, to wzbudza frustrację, zmęczenie, rozczarowanie. Ale jeśli by słyszeli: sankcje wobec Łukaszenki, ale uprościmy otrzymywanie wiz, pomożemy ze stypendiami, to daje jasną alternatywę. I ten pozytyw trzeba przekazywać. Brakuje pozytywnych sygnałów, poczucia sukcesów i mam nadzieję, że na tej konferencji będziemy rozmawiać o tych pozytywnych przesłaniach, które można przekazać na Białoruś – podkreślił Wiaczorka.
Wspomniał o zmniejszeniu i niestabilności europejskiego wsparcia dla Białorusinów, z powodu którego „najbardziej cierpią niezależne media, które zależą od wsparcia europejskiego, inicjatywy obrony praw człowieka, społeczeństwo obywatelskie”.
– Ale nie powiedziałbym, że sytuacja jest dramatyczna. Wsparcie jest, ale po prostu potrzeby są dużo większe. W latach 2020-2021 było więcej wsparcia prywatnego białoruskiego biznesu, gdy zbierano za pośrednictwem organizacji BYSOL, firmy fundrisingowe. Dziś jest tego mniej – ludzie ofiarowują mniej, przedsiębiorcy ofiarowują mniej i jednocześnie większe są wymagania od partnerów instytucjonalnych takich jak UE, USA. Naszym zadanie jest lobbowanie za tym wsparcie, tak jak to robi codziennie Ukraina. Tylko, że Ukraina potrzebuje wsparcia wojskowego i finansowego dla stabilizacji gospodarki, a my potrzebujemy wsparcia społeczeństwa obywatelskiego i jego oporu – przekonywał.
Dodał, że takie wydarzenie jak Konferencja Kalinowskiego to szansa, by powiedzieć o swoich potrzebach i lobbować na ich rzecz. Wspomniał, że w Pradze rozpoczyna się też konferencja diaspory białoruskiej.
– To możliwość sformułowania stanowiska, czego Białorusini za granicą oczekują od innych krajów. Także uczestnictwo w międzynarodowych formatach – ONZ, G7 – co robi stale Cichanouskaja. Przychodzisz i wyjaśniasz, dlaczego Białoruś jest ważna. Bo pole uwagi jest niewielkie – coś im mówisz, a w ciągu trzech dni zapominają – opowiedział.
Przyznał, że trudno jest utrzymywać kwestię białoruską w polu widzenia świata, ale „powinniśmy to robić” i „nie powinniśmy pozwalać na umieszczanie Białorusi razem z Rosją, wkładać je do jednego wózka, bo po prostu spiszą nas na straty i zapomną i stracimy szansę na wyzwolenie”.
Maryja Michalewicz, MaH/belsat.eu
