Новыя цэны, тарыфы, камісіі і паступленне ў ВНУ. Што зменіцца ў Беларусі ў чэрвені

У Беларусі ў чэрвені чакаецца чарговае падаражанне. Кошты вырастуць на ЖКГ, цыгарэты і праезд па платных дарогах. Таксама новыя камісіі ўвядуць некаторыя банкі. А выпускнікоў школ у першы месяц лета чакае ўступная кампанія. Да чаго яшчэ рыхтавацца беларусам – у нашым матэрыяле.

Рэпрэсіі працягнуцца

1 чэрвеня павінна адбыцца паседжанне Прэсненскага суда Масквы, на якім будзе разглядацца перадача Соф’і Сапегі ў Расею. Затрыманая ў траўні 2021 года падчас прымусовай пасадкі самалёта Ryanair у Менску былая дзяўчына Рамана Пратасевіча была асуджаная ў Беларусі на 6 гадоў калоніі паводле двух артыкулаў – «Распальванне варожасці і варожасці» (ч.3 арт.130 КК) і «Незаконны збор інфармацыі аб прыватным жыцці» (ч.1 арт.179 КК). Абарона дамагаецца яе пераводу ў РФ. Самога Пратасевіча ў Беларусі памілавалі.

20 чэрвеня апеляцыйная інстанцыя Вярхоўнага суда разгледзіць апеляцыйную скаргу на прысуд па справе абранай прэзідэнткі Беларусі Святланы Ціханоўскай, а таксама Паўла Латушкі, Марыі Мароз, Вольгі Кавальковай і Сяргея Дылеўскага. У сакавіку Менскі гарадскі суд завочна асудзіў Ціханоўскую да 15 гадоў калоніі. Яе прызналі вінаватай паводле 11 артыкулаў, у тым ліку ў здрадзе дзяржаве, змове з мэтай захопу ўлады, стварэнні экстрэмісцкага фармавання, закліках да санкцый, распальванні варожасці. Латушку завочна прысудзілі да 18 гадоў, Мароз, Кавалькову і Дылеўскага – да 12.

У межах палітычнай зачысткі палітычныя партыі таксама абавязаныя не пазней за 4 чэрвеня падаць дакументы на перарэгістрацыю згодна з новым заканадаўствам. У прыватнасці, цяпер мінімальная колькасць заснавальнікаў партыі падвышана з 1000 чалавек да 5000. Пры гэтым заснавальнікамі могуць быць толькі людзі, якія пастаянна жывуць у Беларусі. Калі партыя не пройдзе перарэгістрацыю, яна будзе ліквідаваная.

Даражэюць камуналка, дарогі і цыгарэты

З 1 чэрвеня ў Беларусі падаражэюць камунальныя плацяжы. Тарыфы на ЖКП падвышаюць двойчы на год – у студзені і чэрвені. Напачатку студзеня жыроўка «пацяжэла» на 9 рублёў 53 капейкі, а напачатку чэрвеня павялічацца тарыфы на электрычную і цеплавую энергію, прыродны газ для ацяплення – на 4 рублі 39 капеек. У выніку павелічэнне кошту ЖКП павінна скласці $5 у эквіваленце.

З 1 чэрвеня вырастуць тарыфы на праезд па платных дарогах. Для транспартных сродкаў з дапушчальнай агульнай масай больш за 3,5 т памер платы за праезд складзе: з двума восямі – 0,101 еўра за 1 км, з трыма восямі – 0,126 еўра, чатырма і больш восямі – 0,152 еўра. Таксама павялічаны тарыфы платы за праезд транспартных сродкаў за перыяд карыстання платнымі дарогамі: 15 каляндарных дзён абыдуцца ў 18 еўра, 30 дзён – у 28 еўра, адзін каляндарны год – 96 еўра.

Акрамя таго, з 1 чэрвеня падаражэюць цыгарэты. Так, на 30 капеек падвысяцца кошты цыгарэт «Monte Carlo Super Slims Azure», «Camel Studio Sunny Mix», «Sobranie Element Caster», на 15 капеек – на «Winston Compact Flash Mix».

Банкі ўводзяць новыя камісіі

«Прыёрбанк» з 1 чэрвеня ўводзіць плату за абслугоўванне рахункаў у доларах і еўра. Яе будуць спаганяць па тых рахунках, на якіх бягучая рэшта перавышае 50 тысяч долараў ці еўра. Штомесячная плата складзе 750 рублёў. Таксама банк пачне адкрываць бягучыя рахункі ў злотых, фунтах стэрлінгаў, шведскіх кронах, швейцарскіх франках, кітайскіх юанях і тэнге. Адкрыццё такога рахунку будзе каштаваць 100 рублёў. Акрамя таго, банк пачынае ажыццяўляць міжнародныя пераводы ў гэтых валютах. Мінімальная сума пераводу – 3000 рублёў у эквіваленце. Велічыня платы – 0,5% (мінімум – 50 рублёў, максімум – 2500 рублёў).

«БНБ-Банк» з 5 чэрвеня пачне браць камісію за вядзенне валютных рахункаў, на якіх размешчана ад 50 тысяч долараў ці еўра. Збор будуць прымяняць не па кожным асобным рахунку, а сумарна па ўсіх. Камісія складзе 0,1% ад сумы на рахунку, пры гэтым мінімальны збор будзе 500 рублёў.

«Зялёная карта» ў ЕЗ больш не працуе

Беларускія аўтаўладальнікі з 1 чэрвеня не змогуць выкарыстоўваць міжнародны поліс страхавання грамадзянскай адказнасці «Зялёная карта» пры паездках у Еўразвяз, Вялікую Брытанію, Ісландыю, Нарвегію і Швейцарыю. Зараз прыйдзецца заключаць дамову памежнага страхавання на тэрыторыі краіны ўезду. Гэтая паслуга абыдзецца беларускім аўтаўладальнікам у наступныя кошты:

• Літва: 15 дзён – 21 еўра, месяц – 36 еўра, тры месяцы – 108 еўра;
• Польшча: 30 дзён – 37 еўраў, тры месяцы – 97 еўраў;
• Латвія: ад 50 еўра.

Што будзе з банкаўскімі стаўкамі

Нацыянальны банк зацвердзіў значэнні разліковых велічынь стандартнай рызыкі (РВСР) на чэрвень. Па новых крэдытах у рублях для юрыдычных асоб (акрамя льготных), РВСР складзе з 1 чэрвеня 11,66% (цяпер – 11,85%) гадавых, для фізічных – 14,89% (цяпер – 15,41%) гадавых. На гэта павінны арыентавацца банкі, выстаўляючы працэнтныя стаўкі па крэдытах.

Перад самым чэрвенем, 31 траўня, Нацбанк зніжае стаўку рэфінансавання з 10% да 9,75%. Памер стаўкі па крэдыце овернайт з 31 мая знізіцца з 11% да 10, 75% гадавых, стаўка па дэпазіце овернайт – з 9% да 8, 75% гадавых.

Прыёмная кампанія

Выпускныя экзамены ў 9-х класах пройдуць з 1 па 9 чэрвеня. Дзевяцікласнікам сёлета трэба будзе здаць чатыры іспыты: пераказ па беларускай і рускай мовах, кантрольную работу па матэматыцы і вусна гісторыю Беларусі.

Атэстаты аб агульнай сярэдняй адукацыі разам з сертыфікатамі ЦЭ 11-класнікі атрымаюць на выпускных вечарах, якія сёлета запланаваны на 10 чэрвеня.

14 чэрвеня стартуе цэнтралізаванае тэсціраванне. Першым пройдзе экзамен па беларускай мове. 16 чэрвеня – расейская мова, 18 чэрвеня – грамадазнаўства, 20 чэрвеня – матэматыка, 22 чэрвеня – біялогія, 24 чэрвеня – замежная мова, 26 чэрвеня – хімія, 28 чэрвеня – фізіка, 30 чэрвеня – гісторыя Беларусі, 2 ліпеня – геаграфія, 4 ліпеня – сусветная гісторыя.

Прыёмная кампанія для мэтавікоў сёлета вынесена за межы асноўнай прыёмнай кампаніі. З 1 па 5 чэрвеня будуць прымаць дакументы на мэтавыя месцы ў ВНУ, з 6 па 13 чэрвеня пройдуць уступныя выпрабаванні, да 16 чэрвеня ўключна адбудзецца залічэнне мэтавікоў.

Бюджэтнікаў-пераможцаў (дыпломы I, II, III ступені) універсітэцкіх алімпіяд ВНУ залічаць 16 чэрвеня.

Паспець заплаціць падатак

Фізічным асобам неабходна не пазней за 1 чэрвеня заплаціць падаходны падатак за 2022 год. За нясвоечасовую выплату падаходнага падатку налічваецца пеня, а таксама прадугледжана адміністрацыйная адказнасць у выглядзе штрафу. Калі гэта было зроблена па неасцярожнасці, то штраф складае 15% ад нявыплачанага падатку, але не менш за 18,5 рублі, калі наўмысна – 40% ад нявыплачанай сумы падатку, але не менш за 370 рублёў.

Што з аптэкамі?

Міністэрства аховы здароўя мела намер з 1 чэрвеня забараніць прадаваць рэцэптурныя лекі аптэкам пятай катэгорыі, большасць з якіх прыватныя і размяшчаюцца ў месцах найбольшай колькасці людзей: у крамах і гасцініцах, на рынках і вакзалах. Змены ў аптэчную практыку ўнесены пастановай Міністэрства аховы здароўя №11 ад 20 студзеня 2023 года і павінны ўступіць у моц з 1 чэрвеня.

Але МАРГ убачыў у дзеяннях Міністэрства аховы здароўя парушэнне дзейсных нормаў антыманапольнага заканадаўства і выступіў у абарону свабоднай канкурэнцыі. МАРГ загадаў Міністэрству аховы здароўя да 30 траўня выключыць адпаведныя пункты з пастановы. Якія рашэнні будуць прынятыя, даведаемся на днях.

Мяняюцца правілы

З 1 чэрвеня пачне дзейнічаць новая рэдакцыя дзяржаўнага стандарту СТБ 1904-2022 «Паслугі сотавай рухомай электрасувязі. Патрабаванні да якасці і метады кантролю». Стандарт уводзіць патрабаванні да якасці паслуг сотавай рухомай электрасувязі, а таксама вызначае метады кантролю, параметры і паказчыкі якасці паслуг сотавай рухомай электрасувязі.

Пастановай Міністэрства адукацыі зацверджана «Палажэнне аб арганізацыях, якія ажыццяўляюць навукова-метадычнае забеспячэнне адукацыі». А МНС уводзіць новыя правілы па забеспячэнні прамысловай бяспекі абсталявання, якое працуе пад лішкавым ціскам.

Санкцыі падоўжаць?

Да канца месяца ў Беларусі дзейнічаюць харчовыя санкцыі Менска, уведзеныя з 1 студзеня 2022 года ў адказ на абмежаванні заходніх краін. Чыноўнікі павінны вырашыць, ці будуць яны падаўжаць санкцыі, або скасуюць іх.

Першапачаткова забароненымі да ўвозу з «несяброўскіх» краін былі амаль уся гародніна, садавіна і арэхі. Імпартаваць іх можна толькі па спецыяльных квотах. Але ўжо некалькі разоў у спісы дадаваліся паслабленні.

Макар Мыш / Авер belsat.eu