Журналіст не ведае, у чым менавіта яго падазраюць, але ўпэўнены, што рэпрэсіі супраць прэсы і грамадзянскай супольнасці будуць працягвацца.
Раніцай 26 ліпеня з менскага ізалятару на завулку Акрэсціна вызвалілі затрыманых 10 дзён таму журналіста «Белсату» Ігара Ільяша, журналістаў радыё «Свабода» Алега Груздзіловіча і Іну Студзінскую.
Ігар Ільяш расказаў «Белсату», што пачуваецца нармальна, праблемаў са здароўем не з’явілася. Ён застаецца ў ранейшым статусе – падазраванага ў справе. Ён пад абмежаваннем на выезд з краіны, аднак не мае абмежаванняў у паездках па Беларусі.
Ільяш даў падпіску аб неразгалошванні (яшчэ да Акрэсціна), але кажа, што разгалошваць не мае чаго: хіба тое, што ўжо ведае грамадства. Раней паведамлялася, што затрыманых журналістаў падазраюць у «арганізацыі масавых беспарадкаў».
«Я дагэтуль не ведаю, у чым канкрэтна мяне падазравалі і падазраюць, – кажа Ільяш. – Мне ніхто пра гэта не распавядаў. У прынцыпе, як і шырокая грамадскасць, я ведаю толькі артыкул».
Затрыманых журналістаў праз 10 дзён пасля затрымання мусілі або вызваліць, або абраць меру стрымання, або «пераарыштаваць». Ільяша выклікалі з рэчамі за паўтары гадзіны да часу, калі трэба было прыняць рашэнне – і вызвалілі, бо скончыліся падставы для затрымання.
«Відавочна, што гэта была акцыя застрашэння, – заяўляе Ігар. – Ці будзе нейкі працяг менавіта ў межах гэтай справы, гэтага артыкулу, цяжка сказаць. Але тое, што тэрор, рэпрэсіі супраць грамадзянскай супольнасці і незалежных СМІ будуць працягвацца, гэта відавочна, няма сумневаў».
Невыносная спёка змянілася холадам
На думку Ільяша, на Акрэсціна невыносныя ўмовы для «палітычных» ствараюцца мэтанакіравана. Не выдаюць матрацаў, усе спяць на голых дошках, а замест падушкі выкарыстоўваюць пластыкавую бутэльку з вадой. Святло ўключанае 24 гадзіны на дзень. Перадачаў не аддаюць, у душ не водзяць. А 2-й і 4-й гадзіне ночы бываюць праверкі: падымаюць, ладзяць пераклічку, проста не даюць людзям заснуць.
«Калі я заехаў, было яшчэ вельмі спякотна, у камерах было адчуванне, што проста лазня, – расказвае Ільяш. – З усіх пот валіў, дыхаць было немагчыма. Потым спякота спала, было больш-менш нармальна. Але ў апошнія дні ноччу было халодна спаць. А людзі толькі ў майках, шортах ці джынсах, і ўсё».
Сядзеў пераважна з «палітычнымі», бачыў калегаў
З перанаселенымі камерамі Ігар Ільяш не сутыкнуўся: заўсёды трапляў у шасцімясцовыя, дзе было шэсць або менш чалавек. Спаць на падлозе нікому не даводзілася.
Першыя пяць дзён Ігар быў у камеры з галоўным рэдактарам «Нашай нівы» Ягорам Марціновічам – да таго, як таго перавялі ў СІЗА № 1 на Валадарскага. Першы дзень у яго камеры быў таксама праваабаронца Андрэй Палуда. На некалькі гадзінаў у камеру да яго кінулі журналіста «Свабоды» Алеся Дашчынскага, калі той разам з калегам Алегам Груздзіловічам падтрымаў галадоўку Іны Студзінскай. Пару дзён у камеры насупраць яго была сама Студзінская – яна паказала Ільяшу, што абвесціла галадоўку.
«Большую частку 10 дзён у маёй камеры былі амаль выключна палітвязні, толькі часам закідвалі чалавека са звычайным крымінальным артыкулам, – расказвае Ільяш. – Але апошнія дні часам было больш звычайных крымінальнікаў, бо новых масавых арыштаў у чацвер-пятніцу не было, таму пачалі «заканчвацца» палітычныя».
АА belsat.eu
