Настасся – настаўніца гісторыі ў адной з менскіх школаў. Прызнаецца, што ніколі не была ўдзельніцай якога-небудзь руху. Але з пачаткам пратэстаў у Беларусі пачала браць у іх удзел.
«Калі ты бачыш, што адбываецца, і пачынаеш думаць, што ты можаш зрабіць, якім чынам дапамагчы людзям са сваёй краіны, сваёй краіне дабіцца праўды… І гэта, напэўна, тая невялікая частка, якую я сапраўды магу зрабіць, як я магу мірна, законна, праўда, не ўсе так лічаць, выказаць сваё меркаванне і выявіць свае правы», – дзеліцца Настасся.
Найбольш каштоўным дзяўчына лічыць тое, што на працягу ўжо амаль двух месяцаў пратэст застаецца мірным і шматлікім, нягледзячы на спробы брутальна здушыць і запужаць дэманстрантаў.
«У мяне і мая сястра пытаецца: «Табе не страшна хадзіць?» Зразумела, што калі ты бачыш АМАП, то вельмі страшна… Але больш страшна гэтак жыць», – кажа дзяўчына.
На думку суарганізатаркі феміністычнае групы Каардынацыйнае Рады Юліі Міцкевіч, беларускія жанчыны сталі рухальнаю сілаю пратэсту, прадэманстраваўшы сваю суб’ектнасць у адказ на гвалт і абразы з боку ўладаў. Інтэрвʼю нашаму каналу Юлія давала з-за мяжы.
«Жанчыны, як вада, маглі абыходзіць сілавікоў, тады быццам бы ніхто не затрымліваў. Сталася зразумелым, што калі жанчыны могуць абысці, то яны могуць і вырвацца. Тады пачаліся затрыманні, жанчыны ўсё роўна не перасталі выходзіць. Жанчын відавочна шмат не толькі на жаночых маршах – яны выходзяць з усімі, яны выходзяць на ўсе акцыі: і студэнтаў, і дактароў, і на нядзельныя маршы», – зазначае суарганізатарка фемгрупы Каардынацыйнае Рады Юлія Міцкевіч.
Пра ролю жанчын у сёлетніх беларускіх пратэстах мы запыталі і мінакоў.
«Выйду я на пратэст, атрымаю па спіне два разы. Жанчыны, наколькі я ведаю, праз адну атрымоўваюць па спіне. Лагічна? Будзем спадзявацца, што ў чарговы раз жанчыны нас уратуюць».
«Сёння самыя галоўныя, падаецца, жанчыны. Яны паўсюдна актыўныя: удома гаспадыні, падтрымліваюць сваіх дзяцей, унукаў, выказваюць сваё меркаванне».
«Я вельмі радая, што нашыя жанчыны, беларускі, змагаюцца за сваю свабоду і за свой народ».
Відавочна, у здольнасці да абʼяднання ўлады і ўбачылі пагрозу для сябе. Тым больш, што ў вачах дзяржавы жанчыны заўжды ўспрымаліся ў ролі хатніх гаспадынь.«…калі пачаліся менавіта жаночыя суботнія маршы, якіх ніхто не чакаў. Не чакаў, што там будуць нейкія палітычныя лозунгі ці патрабаванні. Што будуць плакаты са словамі «Найлепшыя сябры жанчын – правы чалавека» ці «Месца жанчыны ля пліты, магільнай пліты дыктатуры» і г. д.», – мяркуе Юлія Міцкевіч.
Нягледзячы на змяненне тактыкі ў дачыненні жаночых мірных выступаў: ва ўжыванні сілы пры затрыманнях, вялікіх тэрмінах арышту і ціску на асобных актывістак – жаночыя маршы не спыняюцца.
Хрысціна Чарняўская, «Белсат»
