«Вітаю! Да маёй свякрові прыйшлі з ператрусам за каментар сына пра здарэнне на Якубоўскага. Не знайшоўшы сына, вынялі ўласную тэхніку сваячкі. Цяпер мы вельмі за яе перажываем», – гэткія паведамленні дасылаюць «Белсату» гледачы.
І турбавацца ёсць за што. Паводле міністра ўнутраных справаў Івана Кубракова, за публікацыі ў сацыяльных сетках паводле гэтак званай справы Зельцара затрыманыя каля 200 чалавек.
«Усе яны знаходзяцца ў турмах, заведзеныя крымінальныя справы, ідзе следства, высвятляюцца ўсё новыя асобы», – заявіў Кубракоў.
Затрыманні адбываюцца не толькі за каментары ў сувязі са смярцямі Андрэя Зельцара і Дзмітрыя Федасюка. Але і за публікацыі ў Telegram-каналах і нават суседскіх чатах.
Потым гэтак званыя сілавікі запісваюць вось такія «пакаяльныя» відэа:
«Я раскайваюся і цалкам прызнаю сваю віну. Я не павінна была абражаць службовых асобаў і павінна была ўлічваць тое, што Telegram неананімны».
Узятых пад варту найчасцей вінавацяць у злачынствах паводле двух крымінальных артыкулаў: 369 («Абраза прадстаўніка ўлады») і 130 («Распальванне сацыяльнай варожасці»).
«Няма такой судовай практыкі, няма магчымасці сапраўды весці дэбаты пра межы законнасці ў судзе. Таму, на жаль, цяпер трэба чакаць таго, што любы ваш каментар, калі будзе такая мэта павялічыць колькасць, статыстыку людзей, якія атрымалі адміністратыўныя ці крымінальныя прысуды, можа быць успрыняты супраць вас», – зазначае медыяэкспертка Марыя Садоўская-Камлач.
Дзеля таго, каб не патрапіць пад пераслед, адмыслоўцы ў галіне бяспекі раяць ня толькі перагледзець свае паводзіны ў інтэрнэт-прасторы, гісторыі допісаў і паведамленняў, але і наладкі прыладаў.
«Ва ўсіх прыладах ёсць магчымасць зашыфраваць гэтыя прылады: і iPhone, і Android. Гэта базавыя наладкі. Далей у нас ёсць магчымасць уключыць паролі на асобныя праграмы, калі мы кажам пра мабільныя тэлефоны», – каментуе эксперт у лічбавай бяспецы Мікалай Кванталіяні.
Найважнейшае правіла, якое варта засвоіць: не прывязваць свае сацыяльныя сеткі да беларускай сім-карты і не захоўваць нават прыватнага ліставання. Таму найлепей карыстацца мэсэнджарамі, якія дазваляюць аўтаматычна выдаляць паведамленні, як Telegram і Signal.
Марыля Дакуцька, «Белсат»
