Глыбоцкі завод больш не зможа выкарыстоўваць савецкі дызайн этыкетак для згушчонкі, піша выданне koko.by. Бо малюнак, вядомы яшчэ з савецкіх часоў, нібыта запатэнтавалі расейскія канкурэнты. Калі так, то бляшанка, знаёмая не аднаму пакаленню беларусаў, з крамаў знікне. Дызайнер Анатоль Лазар, аднак, не бачыць у гэтым вялікае бяды.
Глядзіце сюжэт у нашым відэа:
«Новы дызайн этыкеткі застаецца прыкладна ў тым самым сегменце. Але ён можа прыцягнуць новую маладую аўдыторыю, якая не памятае савецкага», – кажа Анатоль Лазар.
Затое ў продажы застаюцца іншыя нібы беларускія брэнды, што захаваліся з савецкіх часоў. «Савецкае шампанскае», вафлі «Артэк», шакалад «Алёнка», газаваныя напоі. Савецкага Саюзу даўно не існуе, але іх працягваюць выпускаць. І, падобна, яны знаходзяць свайго пакупніка.
«Беларускі рынак на 80 адсоткаў арыентаваны на расейскую аўдыторыю. Відавочна, што гэта спроба працаваць на настальгічных эмоцыях расейцаў, якія з’яўляюцца галоўнымі спажыўцамі нашых прадуктаў», – кажа дызайнер і мастак Міхась Смольскі.
Зрэшты, на ўнутраным беларускім рынку прысутнічаюць і тыя прадукты, што адсылаюць яшчэ далей – да Расейскае імперыі. На берасцейскай смятане спачатку нават пазначалі год падзелу Рэчы Паспалітай. Потым ён знік. Да выявы вакзалу царскіх часоў дадалі ўмоўную беларускую вёсачку. Назва засталася імперская – «Брэст-Літоўск». А на Магілёўшчыне адзін завод выпускае гарэлку з беларускім каларытам і напоі ў «імперскіх традыцыях Магілёўскай губерні».
«Разумныя людзі выдатна разумеюць, як гэтыя інфармацыйна-псіхалагічныя аперацыі працуюць, як гэта ўсё дзейнічае на падсвядомасць чалавека, праз гэтыя ўсе этыкеткі, і мы вось прыходзім да таго, што днямі выставіла Качанава», – кажа журналіст, аўтар кнігі «Беларуская нацыянальная ідэя» Зміцер Лукашук.
Імперскія назвы адлюстроўваюць афіцыёзны погляд на беларускую гісторыю, калі ўсё добрае звязваецца выключна з Расеяй і Савецкім Саюзам, адзначае Зміцер Лукашук. Даследнік нацыянальнай ідэі не выключае, што пэўная ідэалогія можа закладвацца ў свядомасць пакупнікоў, у тым ліку, праз звычайныя этыкеткі. І беларусы разам з прадуктамі спажываюць пэўныя стэрэатыпы. Дызайнер Анатоль Лазар, аднак, мае іншае меркаванне.
«Я ўпэўнены, што калі ёсць каша “Сувораўская”, то яна ёсць менавіта таму, што ёсць спажывец гэтай кашы. І пытанне тады іншае: калі мы, пры якіх умовах перастанем набываць гэтую кашу. І ўсё на гэтым вырашыцца», – разважае Анатоль Лазар.
З гэтага гледзішча беларускія брэнды адлюстроўваюць ідэалагічны раскол беларускага грамадства. Камусьці бліжэй крамлёўскі маянэз, а камусьці – цукеркі «Папараць-кветка». Дызайнер і мастак Міхась Смольскі мяркуе, што магчымы і адваротны ўплыў.
«Чалавек вельмі добра ўспрымае інфармацыю візуальна. Тое, што мы бачым на этыкетках, тое, на якой мове гэтая этыкетка, з цягам часу дакладна ўплывае на свядомасць чалавека, на яго светапогляд, на тое, як ён успрымае ўсё вакол сябе», – кажа Міхась Смольскі.
Напрыклад, пашырэнне беларускай мовы на этыкетках магло б спрыяць мяккай беларусізацыі, кажа дызайнер. Але прадукты з надпісамі па-беларуску – хутчэй, вынятак. Апошнія тэндэнцыі, у тым ліку гістарычны семінар пад крылом Качанавай, дзе адзначана станоўча выказваліся пра Расейскую імперыю і СССР, паказваюць, што рэжым, падобна, мае адваротныя культурныя прыярытэты.
Валянцін Васіленка, «Белсат»
