Метады 1990-х гадоў вернуцца, каб перавесці новую Беларусь на беларускую мову?
Ці дарэмна загінуў Кастусь Каліноўскі? Чаго дамагліся беларусы ў 2020 годзе? Як змяняецца самаадчуванне людзей, якія гавораць на роднай мове? Што спрацавала, а што было правалам, калі праводзілася беларусізацыя на пачатку 1990-х гадоў?
Гэта другая частка размовы з Аляксандрам Мілінкевічам, грамадскім дзеячам, дарадцам Святланы Ціханоўскай. Першая частка была прысвечаная незалежнасці Беларусі і Дню Волю:
Аляксандр Мілінкевіч вельмі ганарыцца сваім унёскам у беларусізацыю Горадні.
«Беларусізацыя ў Горадні была паспяховай. Я думаю, без такой хлуслівай сціпласці скажу, што самая паспяховая беларусізацыя ўва ўсёй Беларусі на пачатку 1990-х пасля перабудовы», – кажа спадар Аляксандр.
Што забяспечыла поспех беларусізацыі ў Горадні – у нашай праграме.
У граматычнай частцы Віктар Шукеловіч распавядзе, як няправільны націск у слове можа змяніць сэнс выказвання.
Дабрыдзень! = Добры дзень!
Грамадскі дзеяч – рус. общественный деятель
Дарадца = саветнік
Шматлікія = многія
Моц = сіла
Лёс = будучыня
Спроба – рус. попытка
Дадаць – рус. добавить
Прапанаваць – рус. предложить
Параўноўваць – рус. сравнивать
Хваля – рус. волна
Чарговы – рус. очередной
Хістацца – рус. шататься
Крок – рус. шаг
Заўважыць – рус. заметить
Паўстанне – рус. восстание
Падрабязней = больш дэтальна
Шлях – рус. путь
Варта – рус. стоит
Небяспечна – рус. опасно
Спадзеўка = надзея
Умацоўваць – рус. укреплять
Дабрабыт – рус. благополучие
Годнасць – рус. достоинство
Каштоўнасць = цэннасць
Траўніца = народная лекарка
Пакараць – рус. наказать
Распавядаць = расказваць
Свядомасць – рус. сознание
Паспяховы – рус. успешный
Хлуслівая сціпласць – рус. обманчивая скромность
Перабудова – рус. перестройка
Вынік = рэзультат
Дзіва дзіўная – рус. чудо из чудес
Выкладаць – рус. преподавать
Дакладны – рус. точный
Прымус – рус. принуждение
Напалохаць = напужаць
Гарвыканкам – рус. горисполком
Раптам – рус. вдруг
Паветра – рус. воздух
Па сходах – рус. по собраниям
Паўнаварты – рус. полноценный
Выпрастоўвацца – рус. выпрямляться
Павольна – рус. медленно
Паслядоўны – рус. последовательный
Упэўнены – рус. уверенный
Выканаць – рус. выполнить
Грунтавацца – рус. основываться
Выключны выпадак – рус. исключительный случай
Перакананне – рус. убеждение
Пераканаць – рус. убедить
Нядзельны – рус. воскресный
Глеба – рус. почва
Памкненне – рус. стремление
Падзея – рус. событие
Могілкі – рус. кладбище
Статак – рус. стадо
Шалёны – рус. бешеный, безумный
Сумаваць – рус. грустить
Выкладчык – рус. преподаватель
Уплыў – рус. влияние
Натуральна – рус. естественно
Адукацыйную праграму «Мова нанова» глядзіце кожную нядзелю на тэлеканале «Белсат» праз спадарожнік «Астра 4A» (ранейшая назва – «Sirius4»), онлайн, у закладцы «Праграмы» на нашай старонцы або на канале YouTube.
Калаж з фота: president.gov.by; rawpixel.com / Freepik
