Які мэсэдж Захаду атрымаўся ў прамове Пуціна перад Федэральным Сходам? Каментуе Фрыдман
Уладзімір Пуцін 21 лютага выступіў з пасланнем да Федэральнага сходу. Ён разважаў аб «неабходнасці» вайны і пагрозах з боку краінаў Захаду. Прамову палітыка «Белсату» пракаментаваў гісторык і палітычны аглядальнік Аляксандр Фрыдман.
Ядравая пагроза спрацуе?
Найбольш рэзананснай у прамове Уладзіміра Пуціна была заява аб прыпыненні (не выхадзе, падкрэсліваў Пуцін) Расеяй удзелу ў Дамове аб стратэгічных наступальных узбраеннях.
Аляксандр Фрыдман лічыць, што такая заява наўрад ці кагосьці спужае, бо яна была прадказальнай. Ëн тлумачыць «Белсату»: дамова была заключаная ў 2011 годзе, працягнутая ў 2021-м на 5 гадоў, то бок скончылася б у 2026-м. А яшчэ ў 2021 годзе і асабліва пасля пачатку поўнамаштабнай вайны ў 2022-м тэндэнцыі паказвалі, што дамова працягнутая не будзе.
«Тое, што Расея афіцыйна прыняла рашэнне не сысці з гэтай дамовы, а прыпыніць свой удзел, так бы мовіць, пакінуць дзверы яшчэ трошкі адчыненымі на ўсялякі выпадак, гэта нікога асабліва, мне падаецца, на Захадзе не здзівіла. Гэта чаканы крок», – лічыць Фрыдман.
На ягоную думку, рашэнне было прынятае на фоне раптоўнага візіту прэзідэнта Злучаных Штатаў Джо Байдэна ў Кіеў за дзень да прамовы Пуціна: «Трэба было зрабіць у гэтай прамове Пуціна, такой досыць нецікавай і бляклай, напрыканцы такі моцны крок – а хутчэй, тое, што падаецца расейскаму боку моцным крокам».
Гэта наўрад ці кагосьці напужае, прагназуе ён і пытае: ці першы раз Расея пужае ядравай зброяй, ці першы раз кажуць, што гатовыя яе выкарыстаць? Гэта сістэмны падыход Расеі, і хоць у Крамлі бачаць, што гэта не працуе і не спыняе заходняй дапамогі Украіне, працягваюць пужаць ядравай зброяй, бо іншых магчымасцяў не засталося, лічыць Фрыдман.
Што было ў прамове Пуціна акрамя ядравай зброі?
У пачатку прамовы было тое, што Фрыдман апісвае як «пераказ пуцінскіх траўмаў наконт Украіны, пераказ пакрыўджанасці Захадам».
«Была рыторыка наконт таго, што расейская вайна супраць Украіны фактычна з’яўляецца прэвентыўнай, – каментуе Фрыдман. – Што Украіна хацела атрымаць ядравую зброю, а потым жадала напасці. Што ў Захаду, не толькі ва Украіны, былі планы наконт знішчэння Расеі – і Расея мусіла рэагаваць. Гэта такі цікавы момант, ëн не ўпершыню сустракаецца ў расейскай прапагандзе. Ëн моцна пераклікаецца з нацысцкай прапагандай часоў Другой сусветнай вайны».
«Нацысты, асабліва калі сітуацыя на фронце была для іх неспрыяльнай, заўсëды падкрэслівалі, што яны гэтую вайну мусілі пачаць, бо калі б яны не пачалі, супраць Нямеччыны заходнія краіны і Савецкі Саюз пачалі б куды больш дрэнную вайну, куды больш неспрыяльную вайну для Берліну».
Таксама Фрыдман лічыць цікавым мэсэдж аб тым, што «Расею нельга перамагчы». На пачатку мінулага года былі планы «Кіеў за тры дні, Украіна за два тыдні», а цяпер ужо і сам Пуцін прызнае, што ідуць удары па тэрыторыі Расеі. Гэта ўскосна паказвае той цяжкі стан, у якім Расея на сëння знаходзіцца, разважае эксперт.
У прамове Пуціна было шмат эканамічных тэмаў, бачання будучыні, дадае Фрыдман. Ëн тлумачыць гэта так: Пуціну трэба было паказаць, што ў Расеі ўсë добра, што краіна развіваецца. Але гэта нагадала нашаму суразмоўцу прамовы, якія рабілі савецкія кіраўнікі на партыйных з’ездах у часы вайны ў Афганістане, якая ішла неспрыяльна для СССР.
Леанід Брэжнеў і іншыя савецкія генсекі, кажа ён, не здагадваліся – і не маглі здагадвацца – што гэтая вайна ў Афганістане стане адным з чыннікаў, якія паўплываюць на працэс дэмакратызацыі і стануць «цвікамі ў труну Савецкай імперыі».
«Тое ж самае было ў Пуціна: так, вайна ідзе, а тое, што яна не ідзе паспяхова – ён гэтага не ўзгадвае, гэтыя пытанні выносяцца за дужкі, – кажа Фрыдман. – Замест гэтага поспехі на ўнутраным фронце, барацьба з Захадам і іншае».
Крытычнай рэфлексіі таго, што адбываецца з Узброенымі сіламі Расеі, ён ад Пуціна не пачуў, але і не чакаў. Фрыдман разважае: ад прамоваў Пуціна «завышаныя чаканні», прапаганда анансуе лёсавырашальныя рашэнні, а па факце – «дзядзька ў сталым узросце паўтарае тое, што паўтараў цягам месяцаў і гадоў». Пуцін, рэзюмуе ён, цяпер не ў стане прадказваць нешта новае і крэатыўнае.
Алесь Наваборскі belsat.eu
