Чым супакойвалі ваўкоў, адганялі зладзеяў і прываблівалі дзяўчат?


Праграма «Вяскоўцы» робіць чарговыя адкрыцці і спазнае таямніцы, схаваныя ў беларускіх селішчах. Гэтым разам вядоўца Віктар Шукеловіч, уцякаючы ад ваўкоў, трапіў на хутар да музыкі Алеся Лася.

Гаспадар сядзібы распавёў Віктару незвычайныя рэчы: як раней з дапамогай дуды супакойвалі лясных звяроў, адпалохвалі зладзеяў і «чаравалі» маладых дзяўчат. Колісь дудароў лічылі праз гэта чараўнікамі, а саму дуду называлі чарадзейскім інструментам, які мог дадаць сілы або яе забраць.

Вядоўца высвятляў, што адрознівала беларускую дуду ад падобных інструментаў у нашых суседзяў; як калядная каза звязаная з дудой; ці былі мінусы ў жыцці дудароў ды што паўплывала на тое, што дуда амаль знікла з беларускіх вёсак, хоць яшчэ ў першай палове ХХ стагоддзя беларускіх дудароў запрашалі на выступы ў Расею?

Спадар Алесь адзначыў, што дударская традыцыя найдаўжэй захавалася ў Беларусі ў рэгіёнах, дзе было вельмі шмат легендаў пра цмока. Пры нагодзе ён падзяліўся аповедам, пачутым ад беларускіх вяскоўцаў, пра тое, як цмок заляцаўся да дзяўчыны і што з гэтага выйшла.

У выданні вялася гаворка таксама пра амаль забытую цяпер ліру карбовую і лірнікаў, якія насамрэч зусім не былі жабракамі, што пра іх часта гаворыцца. Свой капітал гэтыя вандроўныя музыкі захоўвалі нават у адмысловых «банках».

Віктар пазнаёміўся таксама з чароўнай цымбалісткай, якая расказала пра сябе і свой інструмент. А потым вядоўца разам з новымі знаёмымі сам зайграў польку-завілейку.