„Zwiększający się dystans rozwojowy”. Polski Instytut Ekonomiczny o kryzysie na Białorusi

Widoczna na Białorusi zapaść gospodarcza wynika przede wszystkim ze strukturalnych problemów tamtejszej gospodarki. Ponad 60 proc. produkcji przemysłowej i PKB tworzone jest przez wymagający restrukturyzacji sektor państwowy oparty na centralnym planowaniu – ocenia Polski Instytut Ekonomiczny.

Jak zaznacza PIE, o głębokości obecnego kryzysu na Białorusi i niepewności sytuacji gospodarczej w tym kraju świadczy wykupowanie walut zagranicznych z kantorów oraz wstrzymanie udzielania kredytów przez część banków.

– Mimo że pandemia COVID-19 nie spowodowała jeszcze na Białorusi głębokiej recesji (według oficjalnych danych w pierwszych siedmiu miesiącach 2020 r. PKB Białorusi spadło tylko o 1,6 proc.), w długiej perspektywie na pogorszenie nastrojów społecznych wpłynął zwiększający się dystans rozwojowy w stosunku do sąsiadujących krajów UE i Rosji – zaznaczają analitycy w najnowszym wydaniu Tygodnika Gospodarczego PIE.

Eksperci zwracają uwagę, że trwające na Białorusi protesty związane przede wszystkim ze sfałszowaniem wyborów prezydenckich mają również podłoże ekonomiczne.

– Zapaść wynika przede wszystkim ze strukturalnych problemów białoruskiej gospodarki. Wciąż ponad 60 proc. produkcji przemysłowej i PKB tworzone jest przez wymagający restrukturyzacji sektor państwowy oparty na centralnym planowaniu – wskazują.

Dla Białorusi cała ostatnia dekada była okresem stagnacji gospodarczej. W obawie przed osłabieniem autorytarnego reżimu władze unikały podejmowania reform, co utrudniało pozyskanie zagranicznych pożyczek i inwestycji – tłumaczą analitycy. Głównym zagrożeniem dla stabilności białoruskiej gospodarki stała się postępująca w ostatnich latach redukcja rosyjskich subsydiów.

– Bardzo korzystne warunki, na jakich Białoruś otrzymuje surowce z Rosji sprawiają, że ta gałąź gospodarki jest kluczowa dla wpływów do białoruskiego budżetu – przetwórstwo ropy naftowej odpowiada za ok. 10 proc. PKB kraju – zaznacza PIE.

Rosja jest też głównym odbiorcą białoruskiej produkcji przemysłowej.

Białoruś jest uzależniona od Rosji również pod względem zadłużenia – na Rosję przypada prawie połowa jej całkowitego publicznego długu zewnętrznego – zauważają analitycy. Jak podkreślają, manipulowanie ceną i ilością dostarczanych surowców oraz udzielanymi pożyczkami stało się dla Moskwy “prostym mechanizmem wywierania wpływu (…) na białoruski system władzy”.

cez/belsat.eu wg PAP