Ukraina – Białoruś: Czego Zełenski oczekuje od Łukaszenki?


Zdj. Forum, Zuma Press

Wołodymyr Zełenski i Alaksandr Łukaszenka po raz pierwszy spotkają się w kuluarach II Forum Ukrainy i Białorusi, które odbędzie się 4 października w Żytomierzu na Ukrainie.

Ostatnio Alaksandr Łukaszenka rozmawiał z prezydentem Ukrainy podczas I Forum Regionów, które rok temu odbyło się w białoruskim Homlu. Tylko, że wtedy prezydentem sąsiedniego kraju był jeszcze Petro Poroszenko. Przywódcy tradycyjnie wymienili życzliwe oświadczenia oraz zadeklarowali rozwój umacniania stosunków dyplomatycznych, handlowych i humanitarnych pomiędzy swoimi państwami. Poroszenko dziękował Mińskowi za stworzenie warunków do działalności trójstronnej grupy kontaktowej w sprawach Donbasu i oznajmił, że na „100 procent ufa Łukaszence”.

Foto
Podczas białorusko-ukraińskiego forum w Homlu reklamowano wycieczki na anektowany Krym
2018.10.26 18:45

Co do tego istnieją jednak pewne wątpliwości, ponieważ jak np. uważa profesor politologii Akademii Kijowsko-Mohylańskiej Ołeksij Harań, główną kwestią w stosunkach z Białorusią, która niepokoi dziś Kijów w kontekście wojny w Donbasie jest gwarancja bezpieczeństwa na północnej granicy.

– Po pierwsze, Ukraina jest zainteresowana własnym bezpieczeństwem. Mamy bardzo niebezpieczną granicę rosyjsko-ukraińską i właśnie dlatego jest ważne dla nas, aby nie było dodatkowego zagrożenia od strony białoruskiej granicy. To są rzeczy podstawowe, podejście do których nie zmieni się w porównaniu z czasami Poroszenki – uważa prof. Harań.

Twierdzi on też, że możliwe są tylko pewne zmiany w stylu prowadzenia dialogu, ale kardynalnej zmiany w retoryce nie należy oczekiwać.

– Wiemy, że na Białorusi są rosyjskie bazy i najważniejsze jest, żeby nie były one wykorzystane przeciwko Ukrainie. Jednocześnie dobrze rozumiemy, że Łukaszenka znajduje się pod ogromnym wpływem Rosji, chociaż stara się manewrować i zachować niezależność – twierdzi nasz rozmówca. – Ale pozostaje otwartą kwestią, na ile Łukaszenka może zagwarantować, że Rosjanie nie rozpoczną jakichś prowokacyjnych działań.

Wiadomości
„Nieprzyjemny epizod”. Szef rosyjskiego MSZ o niezgodzie Mińska na rosyjską bazę na Białorusi
2019.09.26 09:27

Istnieją też problemy w samych dwustronnych relacjach białorusko-ukraińskich. Najbardziej rzucający się w oczy to skandal z dziennikarzem Ukraińskiego Radia Pawłem Szarojką, skazanym w lutym ub.r. za szpiegostwo na 8 lat pozbawienia wolności i Białorusinem Juryjem Palityką, który został oskarżony o szpiegostwo przez Ukraińców i od ponad dwóch przebywa w areszcie.

Poza tym, w ciągu ostatnich dwóch lat Służba Bezpieczeństwa Ukrainy odnotowała jeszcze kilka wypadków, kiedy obywatele tego kraju dobrowolnie zgłaszali się do SBU, że zwerbowało ich białoruskie KGB w celu pozyskiwania informacji o charakterze wojskowym. Tylko dlatego zostały one zwolnione z odpowiedzialności karnej za współpracę z obcymi służbami.

Wiadomości
Po 11 latach pobytu na Białorusi Ukrainiec przyznał się SBU, że zwerbowało go KGB
2018.01.08 16:47

Kolejna trudna sprawa w stosunkach wzajemnych to handel białoruskich przedsiębiorstw państwowych z terytorium Donbasu, zajętym przez separatystów z tzw. Donieckiej i Ługańskiej Republiki Ludowej. Dowody na kontakty biznesowe Białorusi z kontrolowanym przez separatystów terenami niejednokrotnie przytaczały media. Kijów reagował na te doniesienia notami dyplomatycznymi, ale do wprowadzenia zapowiadanych w nich sankcji nie doszło.

Wiadomości
Białoruś wciąż handluje z Donbasem. Biełsat wykrył kolejny przemytniczy schemat
2019.01.09 12:35

Oprócz tego władze Białorusi faktycznie tolerują fakt, że jej obywatele walczyli i walczą po stronie nielegalnych formacji zbrojnych w Donbasie i faktycznie bezkarnie przyjeżdżają do kraju. Do odpowiedzialności karnej pociągnięto zaledwie 5 takich osób, z czego jednak już wróciła na tereny opanowane przez separatystów. Wyroki bezwzględnego pozbawienia wolności usłyszało tylko trzech oskarżonych, a żadna z kar nie przekroczyła 2 lat więzienia. A przecież byłych „bojowników” jest na Białorusi znacznie więcej – nie raz chwalili się swoimi historiami dziennikarzom.

Wiadomości
MSW: Na Białorusi aresztowano 10 najemników
2019.03.27 09:37

A takie “łagodne” tolerowanie rosyjskiej agresji zbiega się też z bardzo niejednoznacznym stanowiskiem Mińska na arenie międzynarodowej. Białoruś nie uznała co prawda dziś oficjalnie praw Rosji do Krymu, ale jednocześnie nie poparła rezolucji ONZ o integralności terytorialnej Ukrainy z 2014 roku.

– To bardzo bolesne, że Białoruś znalazła się w towarzystwie Syrii, Zimbabwe, Wenezueli i Rosji. Jesteśmy zainteresowani tym, żeby Białoruś jednoznacznie określiła się, że Krym należy do Ukrainy, ale Łukaszenka raczej nie zdecyduje się na konfrontację z Rosją – dodaje Harań.

Z kolei zdaniem byłego ambasadora na Białorusi Romana Bessmertnego, największym problemem jest po prostu to, że “Białoruś jest satelitą Moskwy”.

– Ukraina postawiła przed sobą zadanie wstąpienia do UE i NATO i poruszamy się z Białorusią w różnych kierunkach – mówi były dyplomata.

Próby maskowania tego poprzez apelowanie do obywateli do jakiegoś wspólnego “słowiańskiego pochodzenia” byłyby kłamstwem. Podobnie jak łukaszenkowskie formuły dotyczące “braterstwa narodów”. Tym bardziej, że również Bessmertny nie wyklucza możliwej rosyjskiej agresji od strony Białorusi.

– Ukraina świetnie rozumie: władze Białorusi nie kontrolują całkowicie sytuacji w swoim kraju, a jego terytorium może być wykorzystane w celu stworzenia zagrożenia Ukrainie. Nie przypadkiem stale prowadzi się wspólne ćwiczenia z Rosją – mówi był szef misji dyplomatycznej w Mińsku.

Mimo to Ukraina jest jednym z najważniejszych partnerów gospodarczych Białorusi, a największe białoruskie przedsiębiorstwa (MAZ, MTZ, BiełAZ) mają w tym kraju własne przedstawicielstwa. Wymiana handlowa pomiędzy oboma krajami wyniosła zaś w pierwszej połowie tego roku 2,66 mld dolarów. Dlatego mówiąc zaś o przyszłym spotkaniu prezydentów Ukrainy i Rosji na Forum Regionów, były ambasador w Mińsku podsumowuje:

– Spotkanie w Żytomierzu stanie się dla Łukaszenki i Zełenskiego okazją do zawarcia znajomości. Zabrzmi raczej tradycyjna retoryka, za którą zostaną ukryte próby zachowania partnerstwa gospodarczego. A w rzeczywistości wszystko zostanie tak jak jest.

Wiadomości
Ukraina prezentuje nowy radar na białoruskim podwoziu
2018.06.25 15:18

ka, cez/belsat.eu

Aktualności