Pozytywna ocena postaci Józefa Stalina w rosyjskim społeczeństwie sięgnęła najwyższego poziomu w ciągu ostatnich 20 lat. Obecnie połowa Rosjan odnosi się do tej postaci z szacunkiem, sympatią lub zachwytem.
Socjolodzy z niezależnego ośrodka badania opinii społecznej Centrum Lewady oceniają w swoim najnowszym badaniu, że pozytywny stosunek do Józefa Stalina i jego roli w historii kraju ukształtował się teraz “na poziomie nowej normy społecznej”. Pozytywna ocena Stalina nie jest już domeną zwolenników partii komunistycznej, ani też nie zależy od wieku: we wszystkich grupach wiekowych pozytywnych ocen jest dziś więcej niż negatywnych.
Centrum Lewady regularnie prowadzi sondaże dotyczące oceny postaci Stalina, jak i innych przywódców ZSRR. Respondenci mogą wybrać kilka uczuć pozytywnych: zachwyt, szacunek, sympatię, następnie obojętność. Spośród uczuć negatywnych mogą wskazać niechęć, strach i odrazę. Możliwa jest też odpowiedź “nie wiem, kim był Stalin”.
W najnowszym sondażu, przeprowadzonym w dniach 17-21 marca br., oceny pozytywne sięgnęły poziomu maksymalnego. Aż 41 proc. – o 12 pkt. procentowych więcej niż w 2018 roku – zadeklarowało szacunek dla Stalina. Właśnie to uczucie dominuje wśród całego spektrum ocen – wskazuje Centrum Lewady. Zachwyt postacią dyktatora wyraziło 4 proc. badanych, sympatię – 6 proc., obojętność – 26 procent. Spośród ocen negatywnych najczęściej wymieniano niechęć – 6 procent. Nie miało zdania 7 procent respondentów.
Na pytanie “jaką rolę Stalin odegrał w historii kraju?” 18 proc. ankietowanych wybrało odpowiedź: “w pełni pozytywną” i 51 “raczej pozytywną”. O “raczej negatywnej” roli mówiło 14 proc., a “nadzwyczaj negatywnej” – 5 proc. Oznacza to, że 70 proc. Rosjan uważa tę rolę za dodatnią, wobec 19 proc. tych, którzy oceniają ją jako ujemną.
Jeszcze w 2017 roku 49 proc. uważało, że ofiar ludzkich okresu stalinizmu niczym nie można usprawiedliwić. Obecnie sądzi tak 45 proc.
W komentarzach w Rosji często spotkać można ocenę, że wzrost akceptacji postaci Stalina wiąże się z pewnymi wyobrażeniami dotyczącymi okresu stalinowskiego, jak brak korupcji wśród wysokich rangą urzędników państwowych. Kontrastuje to z dzisiejszym poczuciem, obecnym zwłaszcza wśród najmniej zasobnych grup społecznych, odczuwających samowolę i arogancję urzędników.
Nie brak też zarzutów, że do pozytywnych postaw wobec Stalina przyczyniają się obecne władze państwa, w tym poprzez bezkrytyczne ocenianie polityki zagranicznej prowadzonej przez ZSRR w okresie poprzedzającym II wojnę światową i podczas tej wojny.
cez/belsat.eu wg PAP
