80 lat po dokonaniu zbrodni katyńskiej i 30 lat po oficjalnym uznaniu w ZSRR odpowiedzialności za nią pozostaje ona nierozwiązanym problemem – pisze dziś w dzienniku Wiedomosti Aleksandr Gurjanow ze stowarzyszenia Memoriał.
– Oficjalne stanowisko Rosji jest w tej sprawie sprzeczne – uważa Gurjanow, który kieruje polskim programem Stowarzyszenia Memoriał, rosyjskiej organizacji badającej zbrodnie stalinowskie. Publikację jego autorstwa zamieścił opiniotwórczy dziennik gospodarczy zamieścił w dzisiejszym wydaniu.
W obszernym artykule badacz opisuje okoliczności decyzji władz ZSRR o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku. Przypomina, że o egzekucji zadecydowało Biuro Polityczne KC WKP(b), które 5 marca 1940 roku podjęło postanowienie o przychyleniu się do wniosku ludowego komisarza spraw wewnętrznych Ławrentija Berii w sprawie zgładzenia polskich jeńców. Opisuje wykonanie tego postanowienia, a następnie odkrycie w 1943 r. pod Smoleńskiem, w lesie katyńskim miejsc pochówku polskich oficerów rozstrzelanych wiosną 1940 roku.
– Zbrodnia katyńska wyróżnia się wśród przestępstw stalinowskich nie liczbą ofiar, a zgładzeniem bez sądu jeńców wojennych, których stracenie w całym świecie było i jest nadal uważane za hańbę i ciężką zbrodnię wojenną – pisze Gurjanow.
Drugą cechą szczególną tej zbrodni – dodaje – było “bezczelne i cyniczne kłamstwo państwa sowieckiego”, które najpierw zapewniało, że nie wie nic o losie jeńców, a potem twierdziło, że zgładzili ich Niemcy latem 1941 roku.
– Związek Sowiecki przyznał się do winy dopiero po pół wieku – zwraca uwagę autor.
Gurjanow przypomina o wszczęciu w latach 90. śledztwa przez Główną Prokuraturę Wojskową i przeprowadzonym przez nią dochodzeniu.
– Przyznanie się do zbrodni katyńskiej zostało utrwalone poprzez specjalną uchwałę Dumy Państwowej z 26 listopada 2010 roku – podsumowuje badacz.
W uchwale mord na polskich oficerach uznano za zbrodnię reżimu stalinowskiego. Formalnie więc Rosja odrzuciła “hańbiące kłamstwo katyńskie i władze już od 30 lat “uznają odpowiedzialność reżimu stalinowskiego za tragedię katyńską”, a mimo to – pisze Gurjanow – “stanowisko oficjalnej Rosji jest faktycznie sprzeczne”.
Zauważa on, że prokuratura, której decyzję poparły również sądy, odmówiła uznania za ofiary zbrodni, indywidualnych osób wymienionych z imienia i nazwiska w dokumentach NKWD. Odmówiła także uznania politycznego motywu kaźni.
– Jest to odzwierciedleniem dążenia państwa do zatarcia pamięci o rozstrzelanych, do utrzymania ich statusu jako anonimowej masy bezimiennych ofiar, dążenie do wyparcia ze świadomości społecznej pamięci o zbrodni katyńskiej – ocenia działacz Memoriału.
Przypomina następnie o decyzji z 2004 roku o umorzeniu śledztwa Głównej Prokuratury Wojskowej ze względu na śmierć osób winnych i zaznacza, iż nie wymieniając winnych z nazwiska, prokuratura określiła ich jako osoby z kierownictwa NKWD. Tym samym – zaznacza Gurjanow – nie porusza się odpowiedzialności Stalina i jego wspólników za tę zbrodnię.
– Te elementy oficjalnego stanowiska są sprzeczne z uznaniem w latach 90. XX wieku odpowiedzialności ZSRR za zbrodnię katyńską i świadczą o bardzo złej kondycji moralnej i prawnej naszego państwa – konstatuje Gurjanow.
Apeluje też o “rozstrzygnięcie na płaszczyźnie prawnej” kwestii, którą nazywa “naszym wewnętrznym (tj. rosyjskim) problemem katyńskim”.
Jego zdaniem niezbędne jest “całkowite odtajnienie i opublikowanie materiałów śledztwa przeprowadzonego przez Główną Prokuraturę Wojskową, po drugie – adekwatna ocena prawna egzekucji katyńskiej jako zbrodni wojennej i zbrodni przeciwko ludzkości, po trzecie – uznanie za winnych tej zbrodni Stalina i członków Biura Politycznego”, którzy podpisali postanowienie z 5 marca 1940 roku.
– Należy też ustalić nazwiska i miejsca pochówku wszystkich zgładzonych na mocy decyzji Politbiura obywateli polskich i rehabilitować każdego z nich – podsumowuje Gurjanow.
cez/belsat.eu wg PAP
