Putinizm: konserwatyzm, socjalizm i liberalizm plus Putin


Kreml zakończył poszukiwania ideologii. Putinizm to idea sztuczna i eklektycznie łącząca sprzeczne poglądy, ale za to skuteczna.

Zajmujący się polityką portal Aktualne Komentarze uruchomił specjalną rubrykę o nazwie „putinizm”. Mają być w niej publikowane teksty wyjaśniające politykę Władimira Putina i naświetlające ideowe aspekty doktryn prezydenta. Władisław Surkow nazywany głównym ideologiem Kremla, zarządzający wizerunkiem prezydenta skomentował to tak: należy studiować „putinizm”, jako ideologię codzienności, ze wszystkimi jej socjalnymi innowacjami i sprzecznościami.

Pojawienie się putinizmu w mediach nie jest przypadkowe. Surkow już w lutym w programowym elaboracie pt. „Długotrwałe państwo Putina” w Niezawisimej Gaziecie opisał putinizm, jako ideologię przyszłości. Dziś kremlowski spec od idei i propagandy głosi, że putinizm to globalny „lifehack”. Ten termin wzięty ze świata programistów zrobił międzynarodową karierę. Oznacza jakiś prosty i łatwy w użyciu patent na rozwiązanie problemów. Putinizm ma być takim patentem dla Rosji i świata. Receptą na wszystkie współczesne bolączki.

Wiadomości
Doradca rosyjskiego prezydenta: putinizm to ideologia przyszłości
2019.02.11 16:42

Ideologia z castingu

W 1996 r. Rossijskaja Gazieta ogłosiła konkurs na ideę narodową dla Rosji. Ówczesny prezydent Borys Jelcyn miał problem. Niby komunizm odszedł do przeszłości, ale komuniści wciąż mu bruździli. Rosjanie nieufnie patrzyli na zachodni liberalizm, bo przynosił im wtedy biedę i chaos. No, ale Jelcyn był przecież demokratą. Zanim wdrożył idee z konkursu, oddał władzę Putinowi. Początkowo Putin również lubił nazywać się demokratą, a nawet liberałem. Zachodnie media na początku wieku mówiły, że jest młodym technokratą.

W czasach Borysa jelcyna ogłaszano konkurs na ideologię dla Rosji.

Putin nie organizował konkursu na ideologię. Po prostu przewertował książkę z historią Rosji ostatnich kilkuset lat i z każdego jej rozdziału wziął to, co wydawało mu się najbardziej atrakcyjne. Szybko wrócił sowiecki hymn (przynajmniej w warstwie muzycznej) i symbolika sowiecka do armii. Choć na skrzydłach Migów widniały czerwone gwiazdy, to już mundury wojskowych stały się nowoczesne, jakby amerykańskie w piksele i mają krój przypominający trochę carskie, a odrobinę sowieckie.

Putin płakał nad zamordowanym przez bolszewików Mikołajem II i rodziną Romanowów, a potem wielbił wojenny geniusz Stalina, zaś upadek ZSRS nazywał największą tragedią geopolityczną XX wieku. Chwalił się, że należał do partii i KGB i żarliwie modlił się w cerkwiach. Rosyjskie miast upstrzyły pomniki Katarzyny Wielkiej, cara Piotra, Aleksandra II i III, Mikołaja II i innych bohaterów carskiej Rosji. Ale nie zniknęli granitowi Leninowie, ulice październikowe, Mikojana, prospekty rewolucyjne, Marksa i Żukowa. Kremlowska elita zrzesza się w wywodzące się z czasów Imperium Carskiego kluby: Towarzystwa Historyczne, czy Geograficzne.

Wiadomości
Doradca rosyjskiego prezydenta: putinizm to ideologia przyszłości
2019.02.11 16:42

Byli czekiści, dziś wzorujący się na top-menedżerach zachodnich korporacji, pod portretami Romanowów wykuwają założenia putinizmu. Władimir Putin zręcznie ulepił z różnych symboli przeszłości nową, pojemną i eklektyczną ideę swojej Rosji. Tej Rosji, która opiera się o rządy nomenklaturowej oligarchii i liberalnej gospodarce. Ale na swoich corocznych konferencjach i gorących liniach z narodem Putin zawsze podkreśla socjalny charakter swojej władzy.

Putinizm jest socjalistyczny nie tylko w formie. Zachowując przywileje ogromnego aparatu biurokratycznego i zawodowych korporacji wziął trochę z ZSRS. A jednocześnie putinizm dał ogromne przywileje, podobne do tych carskiej arystokracji nowej elicie: nomenklaturze, która na swoich szczytach wywodzi się ze struktur siłowych. Dlatego putinizm stał się tak atrakcyjny. Dla wielu Rosjan uzasadnia po prostu ich przywileje, a zwykłej niesprawiedliwości nadaje rangę idei państwowej.

Doktryna na wieki

Putnizm, tak jak każda ideologia, musi mieć swoją naukową podbudowę. W rosyjskiej Wikipedii pod hasłem putinizm można przeczytać taką definicję:

Putinizm – termin opisujący całość społeczno-ekonomicznego i politycznego ustroju Rosji pierwszych dziesięcioleci XXI wieku.

Wikipedia wylicza trzy nurty putinizmu: putinizm personalny, putinizm jako organiczny antydemokratyzm i putinizm funkcjonalny. Tyle teorii. Jak by nie był pojemny putinizm, zawsze w jego centrum jest Putin.

Putin stał się królem gadżetów i zdominował bazarowe kramy. Źródło: screen z kanału youtube stilnyje majki

Rosja przeżywała już kilka fal minikultu jednostki prezydenta. Na początku był zachwyt jego młodą witalnością. Tym, że był tak odmienny od schorowanego poprzednika, Jelcyna. Potem Putin uwodził swoją stanowczością w wojnie z Czeczenami. Był silny przywódcą. Za każdym razem euforii towarzyszył wysyp gadżetów: koszulki z Putinem w lustrzankach, magnesy na lodówkę. Na lotnisku Szeremietewo w czasie rosyjskiego mundialu można było kupić gadżety z Putinem z automatów. Jak batonik, albo puszkę coli. Prezydent stał się symbolem Rosji. Wyparł wszystkich bohaterów, idoli i postacie historyczne. Zdominował bazarowe kramy z matrioszkami i cepelię z koszulkami.

Wiadomości
Dwadzieścia lat temu Władimir Putin został premierem. Władzy już nie oddał
2019.08.09 08:03

Jednak sztuczki z symbolami i kreowany kult jednostki byłby tylko modą, bez ideologii. A pozbierana z różnych motywów idea zostałaby niczym, bez lidera. Dlatego Surkow połączył jedno z drugim. Stworzył „putinizm”, ideę wodzowską i autorską.

– Wielka polityczna maszyna Putina dopiero nabiera obrotów i nakręca się na długą, trudną i ciekawą pracę. Pełnej mocy nabierze w przyszłości, tak, że nawet za wiele lat Rosja będzie państwem Putina – pisał w lutym Surkow w programowym elaboracie.

Putinizm ma być dla Rosjan codziennością. Ma być wieczny. Tylko dlaczego Kreml akurat teraz, kiedy Putin dołuje w sondażach, wyciąga ideologię, która ma spajać, mobilizować i pokazywać potęgę lidera? Być może dlatego, że największym „izmem” putinizmu jest cynizm.

Michał Kacewicz/belsat.eu

Aktualności