UE powinna rozszerzyć pakiet pomocy dla demokratycznej transformacji gospodarczej Białorusi – oświadczyli we wspólnym stanowisku prezydenci Polski, Litwy i Rumunii. Postulują m.in. wprowadzenie ułatwień handlowych, pomoc w dywersyfikacji energetycznej i dostęp do środków na restrukturyzację gospodarki.
Andrzej Duda, Gitanas Nauseda oraz Klaus Iohannis zapewnili w wydanym dziś wspólnym oświadczeniu, że opowiadają się za wolnością i rozwojem demokratycznych reguł na Białorusi. Zaznaczyli, że „wolne, uczciwe i przejrzyste wybory są podstawowym prawem demokratycznym każdego narodu”, a uznanie ich wyników za zgodne z prawem jest możliwe „tylko wtedy, gdy przeprowadza się je zgodnie z Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych oraz pod warunkiem międzynarodowej obserwacji wyborów”.
Prezydenci Polski, Litwy i Rumunii podkreślili, że „nikt inny oprócz narodu białoruskiego nie ma ostatecznego prawa do decydowania o losie swojego kraju”. Zapewnili, że szanują każdą taką decyzję podjętą na podstawie prawa. Zaznaczyli w oświadczeniu, że „dobrze prosperująca Białoruś, zbudowana na zaufaniu społecznym i wspólnej wizji, jest warunkiem wstępnym stabilniejszej i bezpieczniejszej Europy”.
– Deklarujemy wolę współdziałania z narodem białoruskim w budowaniu demokratycznej ścieżki poprzez demokratycznie wybrane przywództwo państwa, wolne społeczeństwo obywatelskie, gospodarkę rynkową i praworządność – czytamy w oświadczeniu trzech prezydentów.
Jak podkreślili, Polska, Litwa i Rumunia są gotowe podzielić się wiedzą i doświadczeniami w kwestii „reform politycznych i gospodarczych, budowania niezależnych instytucji i ochrony środowiska, gdzie poszanowanie praw człowieka i wolności słowa byłyby niezachwianą podstawową normą społeczną”.
– Uważamy, że wspierając naród białoruski, Unia Europejska – jako wielka światowa potęga gospodarcza – powinna rozszerzyć pakiet pomocy dla demokratycznej transformacji gospodarczej Białorusi – oświadczyli przywódcy Polski, Litwy i Rumunii.
Pakiet te powinien według nich obejmować między innymi: ułatwienia w handlu z UE i pomoc w negocjacjach akcesyjnych do WTO, a także wprowadzenie ruchu bezwizowego po spełnieniu przez Białoruś niezbędnych warunków.
Prezydenci postulują także udzielenie Białorusi pomocy w dywersyfikacji sektora energetycznego i zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Białorusi, a także umożliwienie dostępu do środków finansowych na restrukturyzację i ożywienie białoruskiej liberalnej gospodarki. Apelują też o zwiększenie obecności i aktywności międzynarodowych instytucji finansowych w reformowaniu gospodarki i pobudzaniu inwestycji.
– Wzywamy społeczność międzynarodową do przyłączenia się do Unii Europejskiej i jej państw członkowskich, w przygotowaniu pozytywnego programu dla Białorusi wraz z pakietem wsparcia dla przemian politycznych, gospodarczych i społecznych w tym kraju – oświadczyli.
Najbliższy szczyt UE zaplanowany jest na 24-25 września. Według oficjalnej agendy, unijni liderzy mają rozmawiać o jednolitym rynku, przemyśle, transformacji cyfrowej oraz relacjach z Turcją i Chinami. Szczyt ma być też okazją do rozmów dotyczących pandemii koronawirusa.
– Celem apelu prezydentów jest zwrócenie uwagi na potrzebę sformułowania na posiedzeniu Rady Europejskie pozytywnego programu współpracy z Białorusią w dłuższej perspektywie wraz z warunkami do jego uruchomienia – powiedział PAP szef gabinetu prezydenta RP Krzysztof Szczerski.
Jak podkreślił, “prezydenci wrażają tym samym poparcie dla takich inicjatyw jak ta zgłaszana obecnie przez rządy Grupy Wyszehradzkiej na czele z Polską”. Według ministra, istotne jest, że obok prezydenta Polski sygnatariuszami listu są prezydenci Litwy i Rumunii, którzy uczestniczą w pracach Rady Europejskiej”.
– Celem prezydenta Andrzeja Dudy jest bowiem wsparcie dla budowania większościowego poparcia w Unii dla naszych propozycji – powiedział Szczerski.
Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział w ubiegłym tygodniu, że na najbliższym posiedzeniu Rady Europejskiej, w imieniu Grupy Wyszehradzkiej, zaproponuje tzw. Plan Marshalla dla Białorusi.
– To szereg rozwiązań, głównie gospodarczych, które wspólnie jako UE moglibyśmy zaproponować Białorusi w przypadku przeprowadzenia wolnych wyborów – oświadczył Morawiecki.
cez/belsat.eu wg prezydent.pl, PAP
