Funkcjonariusze odebrali na przejściu granicznym w Bobrownikach pięć bojowych czekanów z XII w. należących do 62 letniej obywatelki Białorusi. Ich właścicielka tłumaczyła, że znalazła je u swojego krewnego i wiozła je do Polski, by przerobić na noże kuchenne.
Ze wstępnej opinii ekspertów z Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie oraz Muzeum Podlaskiego w Białymstoku wynika, że skonfiskowane militaria, to czekany (topory bojowe) pochodzące z XI-XII wieku z terenów wschodniej Europy. Prawdopodobnie wydobyte z grobów średniowiecznych wojowników. Przemytnicze grozi kara grzywny.
„Takie groby są obecnie aktywnie rozkopywane przez „kopaczy-złoczyńców” – podkreśla białoruski historyk średniowiecza Aleś Kraucewicz. – Szczególnie dotyczy to terenów Białorusi wschodniej, gdzie zachowało się wiele takich kurhanów. Obecnie mamy do czynienia z prawdziwą epidemią rabunku tych skarbów. Władze starają się z tym walczyć regulując sprzedaż wykrywaczy metali, jednak problem istnieje” – dodaje.
Według Kraucewicza, skonfiskowane czekany mogą na czarnym rynku osiągnąć cenę kilkuset dolarów za każdy egzemplarz. Jednak dla Białorusi jako obiekty dziedzictwa historycznego mają one niewymierną wartość.
„Ważne są nie tylko siekiery jako takie, ale także miejsce, w którym je znaleziono. Takie znaleziska trzeba oceniać całościowo.” – uważa specjalista.
Jego zdaniem, wykopywane z kurhanów przedmioty trafiają głownie na Litwę, w mniejszym stopniu do Rosji, gdzie również panuje plaga nielegalnych poszukiwań zabytków.
Historyk przypomina, że Polskę i Białoruś obowiązuje umowa przewidująca, że w takich przypadkach skonfiskowane przedmioty wracają do kraju, z którego je przywieziono.
ML/Jb/ www.belsat.eu/pl/ http://www.radio.bialystok.pl www.bialystok.scelna.gov.pl
