Upamiętnia on wydarzenia sprzed 30 lat, gdy jednostki Armii Radzieckiej wkroczyły do Wilna i zajęły strategiczne obiekty. W starciach zginęło wówczas 13 Litwinów. Polska ambasador Urszula Doroszewska złożyła wieniec na grobach ofiar.
Prezydent Litwy Gitanas Nausėda podczas uroczystości w Sejmie powiedział, że Litwini wygrali bo w kluczowym momencie “nie tylko dążyli do wolności, ale byli wolni”.
– Podczas tych krwawych wydarzeń w styczniu 1991 roku Litwini wzięli odpowiedzialność za kraj i w ten sposób udowodnili, że są obywatelami demokratycznego państwa – dodał.
Prezydent wyraził też zadowolenie, że “przejawów wolności obywatelskiej coraz więcej jest na sąsiedniej Białorusi”. Białoruska opozycja, w tym jej liderka Swiatłana Cichanouskaja, została dziś uhonorowana Nagrodą Wolności, ustanowioną przez litewski Sejm w 2011 roku i wręczaną 13 stycznia osobom zasłużonym dla wolności, demokracji i walk o prawa człowieka.
Z powodu pandemii koronawirusa i obowiązującej w kraju kwarantanny uroczystości w Sejmie odbyły się bez udziału posłów i gości, były jednak transmitowane przez telewizję. Nie odbył się tradycyjny bieg “Drogą Życia i Śmierci” ulicami Wilna. Nie zapłonęły przy Sejmie, wieży telewizyjnej i siedzibie publicznego nadawcy ogniska, przypominające obronę tych obiektów w nocy z 12 na 13 stycznia 1991 roku. Większość okolicznościowych wydarzeń odbywa się w przestrzeni wirtualnej, niektóre zostały przeniesione na sierpień.
Czcząc pamięć poległych przed 30 laty, ambasador Urszula Doroszewska w imieniu prezydenta Andrzeja Dudy złożyła wieniec przy mauzoleum ofiar 13 stycznia na cmentarzu Antokolskim w Wilnie. Przypomniała, że wczoraj wieczorem na Pałacu Prezydenckim w Warszawie wyświetlono kolory litewskiej flagi narodowej i słowo „wolność” w języku polskim i litewskim.
– To pokazuje naszą wspólnotę, wspólnotę Polaków i Litwinów, przywiązanie do wolności, nasz opór przeciwko najeźdźcy oraz doświadczenia bycia krajem podbitym – podkreśliła.
Ambasador przypomniała też, że podczas krwawych wydarzeń sprzed 30 lat w litewskim parlamencie była grupa Polaków, przedstawicieli polskiego Sejmu, Solidarności Walczącej, dziennikarzy, którzy informowali polskie media, polskich polityków i cały świat o tamtych wydarzeniach.
– To był ważny wkład ze strony Polski – wskazała.
W nocy z 12 na 13 stycznia 1991 roku jednostki Armii Radzieckiej wkroczyły do Wilna i zajęły strategiczne obiekty, których broniły tysiące bezbronnych osób. W starciach pod wieżą telewizyjną zginęło wówczas 14 osób: 13 litewskich cywilów i radziecki żołnierz.
Litwa była pierwszym krajem wchodzącym w skład ówczesnego ZSRR, który – 11 marca 1990 roku – uchwalił Akt Niepodległości. Litewski parlament podjął wówczas uchwałę o przekształceniu Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w Republikę Litewską i przywrócił jej tradycyjne symbole narodowe, m.in. państwowe godło – Pogoń. W ślad za Litwą poszły dwie pozostałe republiki bałtyckie: Łotwa i Estonia.
pp/belsat.eu wg PAP
