Pomnik upamiętniający półlegendarnego dowódcę bolszewików zniknie z ulicy Wasilka w Grodnie dzięki petycji mieszkańców.
Wasilij Czapajew był dowódcą 25 Dywizji Strzeleckiej Armii Czerwonej, który poległ na Uralu w 1919 r. w czasie walk z armią gen. Aleksandra Kołczaka. W czasach sowieckich jego postać została spopularyzowana w powieści i filmie. Wąsaty, obdarzony chłopskim rozumem „kamandir”, jego adiutant Pietka i kaemistka Anka stali się również bohaterami setek anegdot w Związku Sowieckim, a sam bolszewicki dowódca zyskał status postaci niemal legendarnej.
W Grodnie pomnik pojawił się w latach 60. ub.w. Nie do końca wiadomo dlaczego, bo Czapajew nigdy nawet nie odwiedził miasta. Według jednej z wersji ukraińska firma, która wykonała inny pomnik dla Grodna, wymogła dostarczenie popiersia „w bonusie”. Pomnik Czapajewa postawiono przy ulicy jego imienia, której w niepodległej Białorusi nadano imię białoruskiego poety Michasia Wasilka. I choć pomnik już nie pasował do nazwy ulicy, monument poświęcony bolszewickiej legendzie jednak pozostał jak gros sowieckich pomników na Białorusi.
W lutym 2019 r. pomnik zdemontowano i przekazano do restauracji z zamiarem umieszczenia go z powrotem na starym miejscu. Na to zareagowali aktywiści miejscy Jauhen Asnareuski i Rasl Kulewicz. Zebrali oni 200 podpisów pod prośbą o przekazanie popiersia do muzeum i ustawienie na jego miejscu pomnika Michasia Wasilka. I jak na swoim profilu FB napisał Asnarueski „zdarzył się cud” i władze przychyliły się do ich prośby.
– To wiktoria, przyjaciele (nie dziewczyna, ale zwycięstwo). Asnareuski i Kulewicz zwyciężyli Czapajewa. Yes we can!:) – napisał.
Pomnik trafi do muzeum. Na propozycję postawienia pomnika poecie merostwo Grodna odpowiedziało, że nie ma na razie na to pieniędzy. Jednak i tak jest to ewenement na skalę Białorusi, bo dotychczas lokalne władze miały raczej tendencję do odnawiania starych sowieckich pomników, a czasem nawet przywracania zeskładowanych gdzieś statui sowieckich działaczy.
W samym Grodnie pod koniec roku na przykład odrestaurowanego pomnik inicjatora „czerwonego terroru” Feliksa Dzierżyńskiego. Pierwszy szef CzeKa był chociaż urodzony na terytorium dzisiejszej Białorusi. Grodzieńskie władze odnowiły wcześniej jednak również pomnik ukraińskiego bolszewickiego komendanta Michajło Szczorsa, który nie miał żadnych związków z miastem.
Podobnie działo się w wielu innych białoruskich miejscowościach. W 2017 r. władze Swietłohorska ustawiły wydobyty z magazynu pomnik długoletniego sowieckiego premiera Michaiła Kalinina.
W 2016 r. na rocznicę rewolucji październikowej w Mińsku z pompą odsłonięto przeniesiony na nowe miejsce pomnik Lenina.
jb/belsat.eu
