Do wypadku doszło w godzinach porannych, gdy opel z nieustalonych przyczyn zjechał z drogi, uderzył w metalowe ogrodzenie i zawisł na nim, niszcząc nagrobki znajdujące się najbliżej. Przyczyny wypadku i zakres zniszczeń są analizowane.
Dwie części cmentarza, Starą i Nową Rossę, dzieli wąska droga.
– Widocznie kierowca jechał za szybko, padał deszcz i nie zapanował nad samochodem – powiedziała PAP honorowa przewodnicząca Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą Alicja Klimaszewska.
Przypomniała, że przed kilkoma laty również miał miejsce wypadek samochodowy, w wyniku którego uszkodzony został pomnik. “Wówczas kierowca pokrył koszty odbudowy pomnika” – powiedziała Klimaszewska.
Prezes Komitetu Dariusz Żybort w rozmowie z PAP wyraził opinię, że “obecne uszkodzenia powinni obejrzeć przedstawiciele Fundacji Wolność i Demokracja i oszacować straty”.
Fundacja pół roku temu zakończyła rewitalizację tej polskiej kwatery wojskowej. Czterdzieści starych nagrobków zostało wymienionych na nowe. Odnowiono też znajdującą się tam kolumnę.
Na Nowej Rossie spoczywają żołnierze polscy i litewscy, polegli w latach 1919–20 w bratobójczej walce o Wilno. Spoczywa tam też pięciu żołnierzy z Samoobrony Wileńskiej, którzy polegli w walkach ulicznych z Niemcami i bolszewikami na przełomie 1918 i 1919 roku. Pomiędzy grobami polskich i litewskich żołnierzy stoi kolumna z napisem “Wilno swoim wybawcom”. Do 1939 roku wieńczył ją orzeł.
Rewitalizację sfinansowały Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Fundusz Promocji Kultury poprzez Fundację Wolność i Demokracja. Rozpoczęto ją w ubiegłym roku od zbierania odpowiedniej dokumentacji. Następnie zostały wykonane nagrobki, identyczne z tymi z lastryka, które były w kwaterze.
Cmentarz na Rossie, który liczy blisko 250 lat, składa się z kilku części: Starej Rossy, Nowej Rossy i Cmentarzyka Wojskowego z mauzoleum marszałka Józefa Piłsudskiego, w którym spoczywa jego serce i prochy matki. Na obszarze ponad 10 hektarów jest około 26 tys. nagrobków, pomników, grobowców.
22 listopada w panteonie bohaterów – odrestaurowanej kaplicy – spoczną szczątki powstańców styczniowych. W 1864 zostali oni publicznie straceni w centrum Wilna, a następnie potajemnie pochowani przez carskich żołnierzy na Górze Zamkowej. Wśród powieszonych byli przywódcy powstania na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego Wincenty Konstanty Kalinowski i Zygmunt Sierakowski. Białorusini uważają Kalinowskiego za jednego z ojców białoruskiego ruchu narodowego.
pj/belsat.eu wg PAP
