Artykuł brytyjskiego historyka Rogera Moorhouse’a o II wojnie światowej, w tym – o 17 września 1939 roku – opublikowała niezależna Nowaja Gazieta. Usunęła jednak fragment tekstu w związku z istniejącym w Rosji zakazem prawnym zrównywania działań ZSRR i III Rzeszy.
Renomowana gazeta opublikowała na stronie internetowej rosyjski przekład artykułu Moorhouse’a “Nigdy uczciwie nie rozliczono tej wojny”. Autor pisze w nim o “podejmowanych przez putinowski reżim próbach kontrolowania historii, aby przedstawić wojnę w korzystnym dla siebie świetle i zamazać sowieckie zbrodnie”.
Z rosyjskiego przekładu usunięto kolejne zdanie, zaznaczając ingerencję nawiasem. Przypis pod artykułem wyjaśnia, że luka w tekście przekładu Moorhouse’a związana jest z wymogiem obecnego prawa rosyjskiego intepretującego porównywanie z reżimem Hitlera jako „rehabilitowanie nazizmu”.
– To tak, jakby w Niemczech cały czas rządzili wielbiciele Hitlera starający się zrehabilitować byłego wodza jako wielkiego męża stanu i mówcę – brzmi usunięte zdanie.
Moorhouse dodawał następnie: “Porównanie jest groteskowe, ale musimy zrozumieć, że ani Związek Radziecki, ani jego następczyni, putinowska Rosja, nie zdobyli się nigdy na uczciwe rozliczenie wojennej historii ZSRR”.
– Nigdy dotąd nie mieliśmy ingerencji we wcześniejsze teksty, choć publikowanie polskiego stanowiska w Rosji jest trudne. Redaktorzy Nowej Gaziety tłumacząc i publikując Moorhouse’a in extenso, dokładnie, sami narażają się na dużą odpowiedzialność – odpowiedzialność karną, nawet wraz z karą więzienia – powiedział Michał Kłosowski, szef działu projektów międzynarodowych Instytutu Nowych Mediów i zastępca redaktora naczelnego projektu Wszystko Co Najważniejsze.
Przypomniał on też, że to właśnie w ramach tego projektu ukazywały się w Rosji poprzednie teksty, m.in. prof. Andrzeja Nowaka o Bitwie Warszawskiej i prof. Wojciecha Roszkowskiego o “Solidarności”.
– Tamte teksty zostały bardzo dobrze przyjęte. W tej odsłonie “Opowiadamy Polskę światu” udało się nam opublikować wczoraj, 17 września tekst szefa IPN Karola Nawrockiego w Echu Moskwy i tekst Rogera Moorhouse’a w Nowej Gaziecie – powiedział Kłosowski.
Przyznał też, że jedynym rozwiązaniem było właśnie “swoiste ocenzurowanie” tego fragmentu z zaznaczeniem samego faktu cenzury.
– Bardzo nam zależało, by pokazać, że coś takiego istnieje. Wierzymy jednak w mądrość czytelników, naszych i czytelników rosyjskich, wierzymy że to dostrzegą, dlatego zaznaczyliśmy ten fragment. Całość jest dostępna w internecie na portalu Wszystkoconajważniejsze.pl – przypomniał.
Projekt “Opowiadamy Polskę światu” realizowany jest przez Instytut Nowych Mediów przy wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Polskiej Agencji Prasowej.
cez/belsat.eu wg PAP, novayagazeta.ru
