W Moskwie może odbyć się referendum w sprawie pomnika Feliksa Dzierżyńskiego

W Moskiewskiej Dumie Miejskiej pojawił się pomysł przeprowadzenia referendum lokalnego w sprawie powrotu pomnika Feliksa Dzierżyńskiego na Plac Łubiański przed siedzibę dawnego KGB, a obecnie – Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB).

Jak podał w środę dziennik Kommiersant, przewodniczący Dumy Miejskiej Aleksiej Szaposznikow nie wykluczył możliwości takiego referendum, ponieważ kwestia powrotu pomnika “jest od czasu do czasu reanimowana” i dlatego wskazane byłoby głosowanie. Szaposznikow mówił przy tym o referendum, które dotyczyłyby “obiektu” na placu i uwzględniałoby także szerszy kontekst historyczny.

Powodem dyskusji jest wniosek Stowarzyszenia Oficerów Rosji, zrzeszającego byłych wojskowych, do prokuratury generalnej o przywrócenie pomnika Dzierżyńskiego.

Pomysł referendum rozważano na spotkaniu dotyczącym kształtu architektonicznego Placu Łubiańskiego. Jak relacjonuje Kommiersant, powoływano się na to, że plac powinien mieć swoją “dominantę architektoniczną”. Naczelny architekt Moskwy Siergiej Kuzniecow mówił na spotkaniu, że na placu zawsze coś istniało – pomnik, fontanna bądź tymczasowe kompozycje. Niemniej, nie proponował konkretnych rozwiązań.

Z kolei historyk sztuki Andriej Batałow zaproponował na spotkaniu, by na placu stanął pomnik ofiar represji politycznych – ludzi, których z Łubianki wywożono na egzekucje. Pojawiła się też propozycja, by w miejscu tym stanęła kaplica poświęcona duchownym – męczennikom.

Szef niezależnego radia Echo Moskwy Aleksiej Wieniediktow zaproponował przeprowadzenie nie referendum, a głosowania przez internet, na którym mieszkańcy mogliby rozważyć krótką listę różnych możliwych do upamiętnienia na placu postaci historycznych. Jak podał Kommiersant, “na gorąco” zaproponowano, obok Dzierżyńskiego, postacie cara Iwana III i księcia Aleksandra Newskiego (świętego prawosławnego) oraz długoletniego szefa KGB Jurija Andropowa.

Pomnik Dzierżyńskiego, który jako twórca i pierwszy szef bolszewickich organów terroru odpowiadał za masowe represje, odsłonięto w 1958 r. na Placu Dzierżyńskiego (tak Plac Łubiański nazywał się w latach 1926-1990). 22 sierpnia 1991 r. w trakcie manifestacji sił demokratycznych po klęsce puczu Giennadija Janajewa 11-tonowy pomnik “krwawego Feliksa” zdemontowano. Podobnie, jak wiele innych posągów ery komunistycznej, trafił on ostatecznie do moskiewskiego Parku Sztuki Muzeon. Temat przywrócenia pomnika pojawiał się kilkakrotnie w minionych latach, m.in. z inicjatywy działaczy partii komunistycznej.

pp/belsat.eu wg PAP