Liczba kadencji prezydenckich w nowym projekcie konstytucji Białorusi zostaje ograniczona do dwóch – podała agencja Interfax-Zapad, powołując się na dokument. Referendum konstytucyjne jest planowane na Białorusi na przyszły rok, a projekt może się jeszcze zmienić.
Jak informują media, projekt przewiduje nadanie „szczególnego statusu” Ogólnobiałoruskiemu Zjazdowi Ludowemu (WNS). Ma być „najwyższym przejawem władzy społeczeństwa”, a jego decyzje obowiązkowe do wykonania przez wszystkie instytucje, urzędy i obywateli.
Co więcej, WNS mógłby pozbawić funkcji prezydenta „w związku z popełnieniem zdrady stanu lub innego ciężkiego przestępstwa”. WNS mógłby też oceniać, czy wybory prezydenckie odbyły się zgodnie z prawem.
Członkami WNS mają być – według projektu – deputowani obu izb parlamentu oraz przedstawiciele władz lokalnych. Jego stale działającym organem przedstawicielskim ma być prezydium. Należy przy tym podkreślić, że wybory do białoruskiego parlamentu od prawie trzech dekad są niedemokratyczne, opozycja parlamentarna nie istnieje, a wyższe władze lokalne wybiera i mianuje Alaksandr Łukaszenka.
Nowy projekt konstytucji przewiduje również gwarancje nietykalności i ustawową ochronę „czci i godności” byłych prezydentów (obecnie może dotyczyć tylko Alaksandra Łukaszenki, który objął urząd w 1994 roku) oraz zakaz monopolizacji mediów, w tym przez państwo.
Kadencja prezydenta i parlamentu ma trwać pięć lat; obecnie prezydent wybierany jest na pięć lat, a parlament na cztery. Szef państwa, według proponowanej wersji konstytucji, nominuje premiera po wcześniejszej akceptacji parlamentu i powołuje rząd, którego skład proponuje premier.
Prezydent nie może unieważniać aktów prawnych uchwalonych przez rząd; dekrety i rozporządzenia głowy państwa nie mogą być sprzeczne z konstytucją, co w przeszłości zdarzało się wielokrotnie.
Nowy projekt ustawy zasadniczej sporządziła komisja konstytucyjna, powołana przez Alaksandra Łukaszenkę w marcu 2020 roku i nie jest to jeszcze wariant, który ma być przedmiotem referendum. 1 sierpnia dokument ma być przekazany Łukaszence.
Referendum wstępnie zaplanowano na początek 2022 roku.
pj/belsat.eu wg PAP
