Sto dni, które dla Białorusinów były jak cała nieskończoność. Trudno jest teraz przypomnieć sobie, jak to się zaczęło. Zdarzyło się tak wiele, że o każdym dniu można by napisać książkę. Postaraliśmy się zebrać najważniejsze wiadomości ze wszystkich dni protestu. To jednak tylko mała część wydarzeń, które kształtowały przez ten czas nowe białoruskie społeczeństwo.
SIERPIEŃ
9 sierpnia – dzień wyborów
Od samego rana w Mińsku pojawiają się problemy z Internetem. Telegram i internetowe serwisy informacyjne działają coraz gorzej.
Do lokali wyborczych zarówno na Białorusi, jak i za granicą ustawiły się ogromne kolejki. W niektórych lokalach ludzie czekali godzinami, by móc oddać głos.
Wiele osób zebrało się pod lokalem wyborczym Swiatłany Cichanouskiej, by wesprzeć kandydatkę. Wieranika Capkała, druga z “Tria Opozycjonistek”, żona niedopuszczonego do wyborów kandydata Walera Capkały wyjeżdża do Moskwy i tam głosuje. Wyborcy składają swoje karty do głosowania w harmonijki i fotografują je, by wysłać na platformę Hołas.
Wieczorem służby bezpieczeństwa blokują centrum Mińska, a funkcjonariusze OMON-u rozpraszają zebranych pod komisjami wyborców, którzy przychodzą, by dowiedzieć się, jakie są wyniki. Nie wszędzie wywieszane są protokoły głosowania, niektórych członków komisji wywożą funkcjonariusze milicji.
W stolicy ludzie zbierają się pod obeliskiem „Mińsk Miasto Bohater”, wychodzą na ulice też w innych miastach. W Brześciu protestujących potraktowano gazem łzawiącym. W Mińsku protesty są brutalnie rozpraszane za pomocą gumowych pocisków i granatów hukowych. Do późnej nocy słychać wybuchy i syreny karetek pogotowia. W Mińsku milicyjna więźniarka potrąca mężczyznę.
W ciągu jednego dnia w całym kraju zatrzymano ponad 3000 osób, wiele z nich jest rannych.
10 sierpnia
W kraju nie ma Internetu, próbując wejść na strony serwisów informacyjnych i Telegram ludzie korzystają z VPN.
CKW podaje wstępne wyniki: Alaksandr Łukaszenka – 80,23%, Swiatłana Cichanouskaja – 9,9%. W nocy nie odbyło się liczenie głosów, pracowników komisji ewakuowano. Według danych z platformy Hołas ponad 80% zarejestrowanych użytkowników głosowało na Cichanouską.
Cichanouskaja składa skargę do CKW i żąda ponownego podliczenia głosów. Łukaszenka nazywa protestujących owcami, które „nie wiedzą, co robią” i którymi „już ktoś zaczyna manipulować”.
Stany Zjednoczone określiły wybory na Białorusi jako niedemokratyczne i niesprawiedliwe.
Wieczorem znów mają miejsce protesty. Słychać wybuchy granatów hukowych. W pobliżu metra Frunzenskaja funkcjonariusz strzela z 10 metrów do dziennikarki Naszej Niwy Natalli Łubnieuskiej, kula trafia w nogę. Na Prospekcie Puszkina, w pobliżu kina Aurora ranna zostaje fotokorespondentka Biełsatu Tacciana Kapitonawa – niedaleko niej eksplodował granat hukowy.
Przy metrze Puszkinskaja milicja używa gazu łzawiącego i armatek wodnych, słychać wybuchy. Ginie Alaksandr Tarajkouski. Według oświadczenia MSW jego śmierć spowodowała eksplozja ładunku wybuchowego, który trzymał w rękach. Kilka dni później pojawi się film, na którym widać, że zmarł od strzału w klatkę piersiową.
Znów wielu zatrzymanych, nie tylko w Mińsku, ale również w innych miastach. Komitet Śledczy wszczyna 21 spraw dotyczących zamieszek i przemocy wobec funkcjonariuszy milicji.
11 sierpnia
Pojawia się film, na którym Swiatłana Cichanouskaja w biurze przewodniczącej CKW Lidii Jarmoszyny odczytuje apel do narodu. Prosto z biura KGB wywozi ją na Litwę.
Pod stację metra Puszkinska, gdzie dzień wcześniej zginął Alaksandr Tarajkouski, ludzie przynoszą kwiaty, przejeżdżające obok samochody trąbią. Od czasu do czasu pojawia się tutaj OMON, ludzie uciekają.
Ministerstwo Zdrowia oznajmia, że w szpitalach znajduje się 200 poszkodowanych.
W Brześciu Hienadź Szutau zostaje postrzelony z pistoletu w głowę. Umrze w szpitalu wojskowym w Mińsku, stając się drugą ofiarą protestów.
12 sierpnia
Lekarze wychodzą na protest przeciwko przemocy. Kobiety w całym kraju wychodzą z kwiatami na ulice w proteście przeciwko brutalności funkcjonariuszy organów ścigania.
Szef MSW zapewnia o nietykalności dziennikarzy. CKW oświadcza, że „w chwili obecnej nie istnieje żaden mechanizm prawny umożliwiający wyborcom zapoznanie się z protokołami wyborczymi”.
Ludzie przypinają do ogrodzeń szkół swoje dyplomy i świadectwa, by wyrazić dezaprobatę w stosunku do nauczycieli, którzy uczestniczyli w liczeniu głosów. W Homlu umiera 25-letni, zatrzymany podczas protestu Alaksandr Wichor.
Pierwsi więźniowie zostają zwolnieni z aresztu przy ulicy Akreścina. Mówią, że w czteroosobowych celach siedzi po 50 osób, mundurowi wybijają więźniom zęby, wpychają im do ust noszone przez demonstrantów białe bransoletki i obiecują „nauczyć, kogo kochać i na kogo głosować”.
13 sierpnia
Na portalach społecznościowych pojawia się kilka publicznych oświadczeń urzędników o ich rezygnacji ze stanowiska.
W całym kraju tworzą się łańcuchy solidarności. Do pokojowego protestu kobiet dołączają lekarze, kolejarze, robotnicy wielkich państwowych zakładów produkcyjnych, między innymi MAZ, Keramin, BiełAZ i MTZ.
Minister spraw wewnętrznych Białorusi Juryj Karajeu powiada, że bierze na siebie odpowiedzialność za obrażenia odniesione podczas protestów przez przypadkowe osoby i przeprasza.
14 sierpnia
Zaczynają zwalniać z aresztu tych, których zatrzymano w dniach 9-13 sierpnia. Ludzie wychodzą na wolność pobici – z niebiesko-czarnymi siniakami na całym ciele, połamanymi żebrami i palcami, wstrząśnieniami mózgu.
W Grodnie wypuszczono na wolność dziennikarza serwisu hrodna.life Rusłana Kulewicza – ma złamane obie ręce.
Przy obwodnicy Mińska w łańcuchu solidarności stanęli pracownicy sfery IT.
Swiatłana Cichanouskaja ogłasza utworzenie Rady Koordynacyjnej (RK) w celu pokojowego przekazania władzy na Białorusi.
Pracownicy Mińskiej Fabryki Traktorów (MTZ) rozpoczynają strajk, w zorganizowanej kolumnie zmierzają pod Dom Rządu. Białorusini zbierają pieniądze na opiekę medyczną dla ofiar pokojowych demonstracji, prawnicy informują, że pomogą za darmo wszystkim zatrzymanym na ostatnich akcjach protestacyjnych.
15 sierpnia
W Mińsku tysiące ludzi przyszły pożegnać Alaksandra Tarajkouskiego.
Były minister kultury, dyrektor Białoruskiego Narodowego Teatru Akademickiego im. Janki Kupały Paweł Łatuszka oświadcza, że po doniesieniach o torturach wstydzi się być Białorusinem.
Przeciwko założycielowi kanału NEXTA blogerowi Sciapanowi Pucile wszczęto śledztwo, jest oskarżony o organizację masowych zamieszek i przygotowywania ludzi do udziału w nich.
W pobliżu siedziby Biełteleradyjokampanii odbywa się spontaniczny protest. Z pracownikami spotkały się Przewodnicząca Rady Republiki Zgromadzenia Narodowego Natalia Kaczanowa i rzeczniczka prasowa głowy państwa Natalia Ejsmant.
Przeciwko byłemu szefowi Parku Wysokich Technologii i niezarejestrowanemu kandydatowi na prezydenta, Waleremu Capkale, wszczęto sprawę karną.
16 sierpnia
O godzinie 12:00 w Domu Rządu rozpoczyna się wiec poparcia dla Alaksandra Łukaszenki, którego uczestnicy zostali przywiezieni autobusami z całego kraju. Łukaszenka przemawia do zgromadzonych.
O 14:00 rozpoczyna się największy protest w historii Białorusi, według różnych szacunków bierze w nim udział od 200 do 500 tysięcy osób.
Cały nakład najnowszego numeru Komsomolskiej Prawdy w Biełarusi ze zdjęciami pobitych na okładce się wyprzedaje, redakcja umieszcza numer w Internecie za darmo. Kioski, w których sprzedawano gazetę, są w pośpiechu zamykane.
W Homlu odbywa się pogrzeb Alaksandra Wichora.
17 sierpnia
Alaksandr Łukaszenka przylatuje helikopterem do Mińskiej Fabryki Ciągników Kołowych. Pracownicy zakładu krzyczą do niego: „Odejdź!”. Łukaszenka obiecuje przeprowadzić wybory po przyjęciu nowej konstytucji.
Paweł Łatuszka zostaje zwolniony ze stanowiska. Cały personel Teatru im. Janki Kupały protestuje.
18 sierpnia
Rada Europejska organizuje nadzwyczajny szczyt w sprawie sytuacji na Białorusi, uznaje wybory za nielegalne.
Państwowa drukarnia Białoruski Dom Prasy z powodu zepsutej prasy drukarskiej odmawia wydrukowania nowego numeru Komsomolskiej Prawdy o największym masowym proteście w historii Białorusi.
29-letni Konstantin Szyszmakou, dyrektor muzeum w Wołkowysku, który odmówił podpisania protokołu komisji wyborczej, został znaleziony martwy w rzece Niemen.
Alaksandr Łukaszenka oznajmia, że celem zainicjowanej przez Swiatłanę Cichanouską RK jest przejęcie władzy siłą.
BYSOL – fundusz solidarności z nielegalnie zwolnionymi z pracy zebrał ponad milion euro.
19 sierpnia
Hienadź Szutau, który został postrzelony w głowę, umiera w szpitalu wojskowym w Mińsku. Komitet Śledczy informuje, że był to strzał z ostrej amunicji.
Odbywa się pierwsze posiedzenie Radu Koordynacyjnej. W skład prezydium wchodzą: pisarka Swiatłana Aleksijewicz, prawniczka Lilija Ułasawa, przedstawiciel komitetu strajkowego MTZ Siarhiej Dyleuski, prawnik Maksim Znak, politolog Wolha Kawalkowa, flecistka i nauczycielka Maryja Kalesnikawa oraz były dyplomata Paweł Łatuszka.
Z państwowego Radia Stalica na znak protestu przeciw przemocy odchodzi niemal cały zespół. Ponad 200 sportowców podpisuje list otwarty do władz.
OMON rozprasza grupy wsparcia dla strajkujących w pobliżu MTZ i siedziby fabryki AGD „Atlant”.
Teatr im. Janki Kupały zamknięto „w celach sanitarnych” – aktorzy i pracownicy nie mają wstępu na teren obiektu. Według pracowników państwowych kanałów telewizyjnych, do pracy w mediach publicznych zaangażowano specjalistów z Rosji. Kolejny numer Komsomolskiej Prawdy nie został wydrukowany: znowu “zepsuła się prasa drukarska”.
Pracownicy zakładów Biełaruśkalij rozpoczęli strajk i powołali komitet strajkowy.
20 sierpnia
Platforma Hołas, kampania „Żubr” i ruch „Uczciwi ludzie” twierdzą, że w co trzecim lokalu wyborczym liczba kart do głosowania na danego kandydata nie pokrywa się z liczbą oddanych na niego głosów w końcowym protokole komisji obwodowej.
Prokuratura wszczyna sprawę karną i oświadcza, że powołanie Rady Koordynacyjnej ma na celu przejęcie władzy państwowej.
Po uproszczeniu procedur wyjazdów Białorusinów na Litwę, Polska również podejmuje kroki w tym kierunku.
W MTZ pracownicy zmuszani są do podpisania dokumentu, w którym mowa o tym, że stronią od polityki i chcą stabilnej pracy zakładu. Przewodniczący komitetu strajkowego, Siarhiej Dyleuski, zostaje wezwany na przesłychanie do Komitetu Śledczego.
21 sierpnia
Łukaszenka twierdzi, że rozwiąże problem z sytuacją w kraju „w najbliższych dniach”.
Prawnik Maksim Znak w imieniu Swiatłany Cichanouskiej składa skargę do Sądu Najwyższego o unieważnienie wyborów z 9 sierpnia. Do skargi dołączone jest 25 teczek z dowodami naruszeń prawa.
W Mińsku odbywa się akcja „Łańcuch skruchy”. Ludzie stanęli w łańcuchu, który ciągnął się przez całe miasto – od uroczyska Kuropaty do aresztu przy ulicy Akreścina.
Alaksandr Łukaszenka mówi, że Polska i Litwa chcą Białorui “odebrać Grodzieńszczyznę”.
Już trzeci raz w Domu Prasy „psuje się sprzęt” i nie ukazuje się kolejny numer Komsomolskiej Prawdy. Podobnie jak gazety Narodnaja Wola.
Do Funduszu BYSOL, który zbiera pieniądze na pomoc dla pozbawionych pracy z powodów politycznych, przekazano już ponad 1,6 miliona dolarów. Pierwsi zwolnieni zaczynają otrzymywać wsparcie finansowe.
22 sierpnia
Alaksandr Łukaszenka przemawia na wiecu prorządowym. Mówi, że większość zdjęć pobitych to „sceniczne ujęcia”, wzywa do przebaczenia funkcjonariuszom organów ścigania „nawet jeśli gdzieś się pomylili” i nakazuje zamknąć strajkujące przedsiębiorstwa. Mówi też, że po raz pierwszy od 25 lat musiał postawić armię w stan pełnej gotowości. I grozi, że strajkujący górnicy zostaną zastąpieni przez ukraińskich.
Minister Zdrowia Uładzimir Karanik zostaje mianowany na gubernatora obwodu grodzieńskiego.
28-letniego Mikitę Kryucowa, który zaginął po protestach 12 sierpnia, znaleziono martwego w lesie w Mińsku.
23 sierpnia
Na Litwie powstaje łańcuch solidarności z Białorusinami – od Wilna do granicy z Białorusią stanęło w nim 50 tys. osób.
Obelisk „Mińsk Miasto-Bohater” jest strzeżony przez wojsko i otoczony drutem kolczastym, obok Placu Flagi Państwowej i Pałacu Niepodległości ustawiły się kordony milicyjne. Pod prezydencką siedzibę przybyły kolumny demonstrantów. Alaksandr Łukaszenka wysiadł z helikoptera w kamizelce kuloodpornej i z karabinem w ręku, 15-lwtni syn prezydenta Mikałaj Łukaszenka również pojawił się w kamizelce kuloodpornej i z bronią.
24 sierpnia
Łukaszenka zwalnia ambasadora Białorusi na Słowacji, ponieważ poparł on protestujących.
Ministerstwo Obrony Narodowej informuje o tym, jak Siły Powietrzne i Obrona Przeciwlotnicza „na granicy z Litwą zniszczyły sondę z ośmiu balonów z symboliką antypaństwową przy próbie naruszenia przestrzeni powietrznej Republiki Białorusi”.
Swiatłana Aleksijewicz i Paweł Łatuszka zostali wezwani do Komitetu Śledczego w celu przesłuchania.
25 sierpnia
Siarhiej Dyleuski, przedstawiciel komitetu strajkowego MTZ, zostaje ukarany 10 dniami aresztu pomimo, że wstawił się za nim dyrektor zakładu .
Dom Prasy odmawia druku najnowszych numerów Biełgazety i Swobodnych Nowosti.
Sąd Najwyższy odmówił wszystkim byłym kandydatom na prezydenta wszczęcia postępowania w sprawie ich skarg.
Inicjatywa BYSOL zebrała już ponad 1,7 mln euro.
Łukaszenka powiedział, że w szkołach nie powinny pracować osoby, które nie podzielają zasad ideologii państwowej.
26 sierpnia
W Grodnie zatrzymano 28 pracowników kombinatu Grodno Azot: kolumną zmierzali oni do centrum miasta. Przewodniczący komitetu strajkowego Juryj Rawawy wyjeżdża do Warszawy.
Gazety Komsomolskaja Prawda w Biełarusi i Narodnaja Wola drukowane są w Rosji, ale kioski nie chcą ich rozprowadzać. W redakcji Komsomołskiej Prawdy odbywa się kontrola– sprawdzane są służbowe komputery pracowników.
58 aktorów i pracowników straciło pracę w Teatrze im. Janki Kupały.
Tradycyjna wieczorna akcja na Placu Niepodległości w Mińsku kończy się aresztowaniami.
27 sierpnia
Komitet Śledczy utrzymuje, że od pobitych podczas protestów nie otrzymali żadnych zgłoszeń o użyciu przemocy.
Ministerstwo Zdrowia zwalnia dyrektora centrum naukowo-praktycznego „Kardiologia” prof. Aleksandra Mroczka, wcześniej lekarze centrum wychodzili na pikiety.
29 sierpnia
Władimir Putin uznaje wybory za prawomocne.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych masowo pozbawia akredytacji dziennikarzy zagranicznych mediów.
Komitet Śledczy wszczyna sprawy karne w związku z presją wywieraną na deputowanych.
Zostaje aresztowany znany biznesmen Alaksandr Wasilewicz.
30 sierpnia
66 urodziny Alaksandra Łukaszenki. Masowe protesty odbyły się w Mińsku i innych miastach Białorusi. Liczba zatrzymanych przekroczyła 100 osób.
Przed 16:00 ludzie zebrali się przed stołecznym Pałacem Niepodległości, gdzie próbowali rozpocząć negocjacje (później wyszedł do nich asystent Alaksandra Łukaszenki, ale dopiero wtedy, gdy na placu zostało już tylko kilkadziesiąt osób. Powiedział: „No i co z was za większość?”
Pod Pałac Niepodległości przychodzi grupa z plakatem „Sportowcy są z narodem”, wśród nich jest pływaczka Alaksandra Hierasimienia i koszykarka Alena Leuczanka.
Łukaszenka znów pojawił się w pobliżu Pałacu Niepodległości z automatem w rękach.
31 sierpnia
Najmłodszy syn głowy państwa Mikałaj Łukaszenka zabiera dokumenty z liceum Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego, do którego dostał się latem.
Straż graniczna nie wpuszcza arcybiskupa Tadeusza Kondrusiewicza na teren Białorusi. W Kościele św. Szymona i Heleny ktoś zmienił zamki. Nie wiadomo kto.
Białoruska „Komsomołka” ma nowego redaktora naczelnego – z Rosji.
Komitet Kontroli Państwowej zatrzymuje Liliję Ułasawą, członkinię Prezydium Rady Koordynacyjnej.
WRZESIEŃ
1 września
Dziennikarzy Komsomolskiej Prawdy: Maszę Eleszewicz, Swiatasława Zorkiego i Mikitę Niedowierkawa, portalu TUT.BY: Nadzieję Kalininę i Alaksieja Sudnikawa, oraz agencji prasowej BiełaPAN – Andreja Szaulurę, którzy relacjonowali studencki protest, zatrzymano na 3 dni.
ONZ poinformowała o 450 przypadkach tortur i 6 zaginionych po akcjach protestacyjnych na Białorusi.
Na tzw. placu Zmian w Mińsku ktoś zamalował mural z „DJ-ami zmian”, okoliczni mieszkańcy zmywają farbę.
2 września
Paweł Łatuszka wyjeżdża z Białorusi do Polski.
Biuro firmy IT PandaDoc jest przeszukiwane, a czterem pracownikom grozi postępowanie karne. Współzałożyciel firmy pomagał stróżom prawa, którzy zrezygnowali ze służby.
Usuwane są biało-czerwono-białe flagi z budynków mieszkalnych.
Odbywają się procesy studentów zatrzymanych 1 września. Niektórzy z nich zostali już skazani na 5 do 15 dni aresztu.
Pracownicy rafinerii w Mozyrzu, którzy nie zgadzają się z wynikami wyborów i są oburzeni okrucieństwem funkcjonariuszy organów ścigania, piszą list otwarty do kierownictwa zakładu, żądając ich wysłuchania i omówienia na forum publicznym wydarzeń ostatnich tygodni. List jest podpisany przez prawie 1200 osób.
3 września
Premier Rosji Michaił Miszustin przyjeżdża do Mińska. Alaksandr Łukaszenka opowiada mu o „przechwyconej rozmowie między Warszawą a Berlinem”, a także oskarża Polskę, Czechy, Litwę i Ukrainę o kierowanie protestami na Białorusi.
Dziennikarze około 30 białoruskich redakcji zgromadzili się w pobliżu siedziby Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, prosząc ministra Juryja Karajewa o ich przyjęcie i udzielenie odpowiedzi na pytania dotyczące zatrzymanych kolegów. Minister nie wyszedł.
4 września
Sąd uznaje dziennikarzy, którzy pracowali podczas protestów za winnych i skazuje ich na 3 dni aresztu. Świadkowie podczas procesów byli w kominiarkach i nie zdradzono ich nazwisk. Dziennikarze wychodzą z aresztu, bo w poczet wyroków zaliczono im okres zatrzymania.
Swiatłana Cichanouskaja zwraca się do Rady Bezpieczeństwa ONZ i prosi o pomoc dla Białorusi.
Opublikowano „przechwyconą rozmowę” między Warszawą a Berlinem – rozmawiają ze sobą „Nick z Berlina i Mike z Warszawy”. Cały Internet się śmieje.
5 września
Podczas konferencji prasowej w Polsce członkini Prezydium Rady Koordynacyjnej Wolha Kawalkowa oświadczyła, że nie planuje opuścić Białorusi. W nocy została zabrana z aresztu przy ul. Akreścina, gdzie odbywała karę 15 dni aresztu. Przewieziono ją na przejście graniczne z Polską w Bruzgach.
6 września
Odbywa się „Marsz Jedności” – pod Pałacem Niepodległości zebrało się ponad 100 tysięcy osób. Organy ścigania używają gazu łzawiącego, zatrzymano ponad 600 osób. Aby uniknąć aresztowań, ludzie wskakują do rzeki Świsłocz, ratownicy wodni wyciągają ich z wody na drugi brzeg. Całą zmianę ratowników przewieziono do aresztu przy ul. Akreścina.
Minister Spraw Wewnętrznych Juryj Karajeu stwierdził, że nigdzie na świecie nie ma bardziej humanitarnej milicji.
SNaczelnik Głównego Zarządu ds. Walki z Działalnością Przestępczą i Korupcją MSW Mikałaj Karpiankou rozbija pałką szybę w kawiarni O’petit, aby zatrzymać chroniących się tam ludzi.
7 września
Przed kawiarnią O’petit, w której dzień wcześniej rozbito szybę, przez cały dzień ustawia się długa kolejka osób chcących kupić kawę.
Anton Radnienkou i Iwan Kraucou, członkowie Rady Koordynacyjnej, są zmuszeni do wyjazdu za granicę. Rano, w centrum Mińska członkini RK Maryja Kalesnikawa zostaje wywieziona w nieznanym kierunku przez bus z napisem „Swiaź” (Łączność).
8 września
Maryja Kalesnikawa została zatrzymana na granicy i przebywa w oddziale straży granicznej w Mozyrzu. Podczas próby wywiezienia jej z kraju podarła swój paszport, uniemożliwiając wjazd na Ukrainę.
Stołeczny klub piłkarski Krumkaczy (Czarne Kruki) został ukarany grzywną w wysokości 3375 rubli (ok. 4980 złotych) po meczu z Dynamem, podczas którego piłkarze zaprotestowali przeciwko przemocy funkcjonariuszy zakładając koszulki z wymownym napisem.
9 września
Zatrzymano członka RK Maksima Znaka i prawnika Kalesnikawej Ilję Saleja. Maryja Kalesnikawa trafia do aresztu przy ul. Wołodarskiego. Jest podejrzana w sprawie karnej o “próbę przejęcia władzy”.
Nieznani ludzie pukają do mieszkania nobliski Swiatłany Aleksijewicz. Pisarka zaprasza do domu dziennikarzy i unijnych dyplomatów.
10 września
Górnik z kopalni Biełaruskalij w Salihorsku Juryj Korzun na znak protestu przykuwa się kajdankami na wyrobisku i odmawia wyjścia na powierzchnię.
11 września
Swiatłana Cichanouskaja kończy 38 lat. Mieszkańcy Mińska składają Swiatłanie życzenia, przynoszą na podwórka blokowisk biało-czerwono-białe torty, śpiewają i układają serca ze świec.
Dwóch mieszkańców Witebska przyjechało do Mińska, aby prosić o azyl polityczny w ambasadzie szwedzkiej. Nie otworzono im drzwi, więc przeskoczyli przez ogrodzenie.
12 września
Zatrzymano dziennikarzy Biełsatu Kaciarynę Andrejewą i Maksima Kalitouskiego.
13 września
W Mińsku odbywa się „Marsz Bohaterów” – zatrzymano ponad 700 osób. W Brześciu milicja użyła armatki wodnej, aby rozpędzić protesty.
W jednej z mińskich kawiarni zatrzymano fotografów Alaksandra Wasiukowicza z gazety Nowy Czas i Uładzimira Hrydzina z portalu TUT.by. Obu skazano na 11 dni aresztu.
14 września
W Soczi Alaksandr Łukaszenka spotyka się z Władimirem Putinem i uzgadnia pożyczkę na 1,5 mld dolarów.
Paszport abp. Tadeusza Kondrusiewicza zostaje unieważniony.
15 września
Zatrzymano Sciapana Łatypawa, mieszkańca okolic Placu Zmian, który próbował bronić muralu. Wszczęto przeciwko niemu postępowanie karne.
Ukraina nie uznaje wyników białoruskich wyborów.
16 września
Wnuczki Łukaszenki Naścia i Dasza zostają wypisane z liceum Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego.
MSW informuje, że wszczęto 43 sprawy karne z powodu gróźb wobec funkcjonariuszy milicji. Informacje o aktach przemocy dokonywanych przez milicjantów podczas protestów nazywana jest „fałszywą”.
Na Prospekcie Niepodległości w Mińsku odbywa się procesja z czerwono-zielonymi flagami i ikonami.
17 września
Niezależne białoruskie media publikują artykuły bez zdjęć w znak solidarności z zatrzymanymi fotografami.
W hali widowiskowo-sportowej „Mińsk Arena” odbył się koncert dla kobiet, na którym Łukaszenka ogłosił zamknięcie granic z Zachodem.
Dyrektor Instytutu Socjologii Białoruskiej Narodowej Akademii Nauk Hienadź Korszunau rezygnuje ze stanowiska. To on twierdził jeszcze wiosną, że poziom zaufania do Alaksandra Łukaszenki wynosił w Mińsku 24%.
Dziennikarz z Homla Jauhen Merkis zostaje ukarany 15 dniami aresztu.
Mieszkańcy Mińska wymyślają różne sposoby, by umieścić biało-czerwono-białe flagi w swojej okolicy.
18 września
MSW wysyła SMS-y z prośbą o powiadomienie milicji o niezarejestrowanych symbolach.
20 września
Ponad 100 tysięcy osób w całym kraju wychodzi na niedzielny „Marsz Sprawiedliwości”. Zatrzymano co najmniej 230 osób.
Milicja w Brześciu rozpyla gaz łzawiący, a następnie oddaje strzały ostrzegawcze.
W Grodnie funkcjonariusze zaciągają do milicyjnej więźniarki ciężarną kobietę, która krzyczy, że spodziewa się dziecka. W Grodnie dochodzi do zatrzymań aktorów. Ich koledzy, dowiedziawszy się o tym, odmówili dalszego występu w spektaklu.
21 września
Kolejny górnik Biełaruskalija – Aleh Kudziełka – odmawia opuszczenia kopalni w proteście przeciwko temu, co dzieje się w kraju i w przedsiębiorstwie.
22 września
Kawałek tkaniny z napisem „To nie jest flaga” został zdjęty z balkonu w Mińsku przy pomocy podnośnika.
23 września.
Mieszkanie Jahora Marcinowicza, redaktora naczelnego Naszej Niwy, zostaje przeszukiwane.
W Pałacu Niepodległości odbywa się sekretne zaprzysiężenie Łukaszenki na prezydenta. Bezpośrednio po ceremonii w Mińsku rozpoczynają się spontaniczne protesty – zatrzymano 360 osób. Jeden z protestujących, jak w filmach akcji, ucieka przed OMON-em taksówką.
24 września
Syn ministra spraw zagranicznych Uładzimira Makieja rezygnuje ze stanowiska w MSZ.
Zatrzymano Ludmiłę Kazak, prawniczkę Maryi Kalesnikawej.
25 września
Alaksandr Łukaszenka ostrzega, że białoruscy studenci studiujący w Polsce, będą musieli nostryfikować swoje dyplomy na Białorusi.
Milicjanci rozdają uczniom grodzieńskiego gimnazjum pałki i hełmy.
28 września
Sąd uznaje redaktora naczelnego Naszej Niwy Jahora Marcinowicza za winnego i skazuje na grzywnę w wysokości 405 rubli (około 600 złotych).
Laureatka nagrody Nobla i członkini Prezydium Rady Koordynacyjnej Swiatłana Aleksijewicz wylatuje do Niemiec.
29 września
Swiatłana Cichanouskaja spotyka się z prezydentem Francji Emmanuelem Macronem.
Ministerstwo Informacji pozbawia portal TUT.BY statusu środka masowej informacji na trzy miesiące.
Wielka Brytania i Kanada nakładają sankcje personalne na Alaksandra Łukaszenkę, jego syna Wiktara i grupę mundurowych.
30 września
Koszykarka Alona Leuczanka zostaje ukarana 15 dniami aresztu za udział w marszach protestacyjnych.
Bloger Eduard Palczys “odnalazł się” w areszcie przy ul. Akreścina dzień po swoim zaginięciu.
Włoski Vogue publikuje zdjęcie Niny Bahinskiej.
PAŹDZIERNIK
1 października
MSW wysyła do przypadkowych abonentów SMS-a o treści: „Uznano Panią/Pana za sprawcę naruszenia porządku organizacji imprez masowych”. Autorzy wiadomości proszą też, żeby „nie popełniać błędów”.
2 października
Wprowadzana zostaje nowa procedura uzyskiwania akredytacji przez zagranicznych dziennikarzy.
MSW grozi odpowiedzialnością cywilną rodzicom, którzy przychodzą z dziećmi na protest.
W Wołkowysku podpalono dom i samochód milicjanta.
Unia Europejska nakłada sankcje na 40 białoruskich urzędników. MSZ Białorusi wzywa ambasadorów „na konsultacje” i żąda, aby ambasady Polski i Litwy ograniczyły liczbę dyplomatów pracujących na Białorusi.
Kanały białoruskiej telewizji państwowej nazwały Polskę „byłą Polską Rzeczpospolitą Ludową”, a Litwę „byłą Litewską Socjalistyczną Republiką Radziecką”.
Wiceminister spraw wewnętrznych Hienadź Kazakiewicz mówi na antenie państwowej telewizji, że gwałty dokonane przez funkcjonariuszy na zatrzymanych mężczyznach nie zostały potwierdzone, ponieważ prawo nie przewiduje takich sytuacji.
3 października
W szpitalu umiera 41-letni Dzianis Kuzniacou. Przywieziono go aresztu przy ul. Akreścina z pękniętą czaszką. Według MSW, uraz nastąpił w wyniku „upadku z dwupoziomowej pryczy”.
W Homlu przeszukano mieszkanie redaktor naczelnej portalu Silnyje Nowosti Hanny Jaksztas. Zatrzymano ją i jej męża.
4 października
„Marsz wyzwolenia więźniów politycznych” – dziesiątki tysięcy Białorusinów znów wychodzą na ulice. Zatrzymano około 200 osób, protestujący uszkodzili armatkę wodną.
W Grodnie 13-letnia dziewczynka zostaje przez funkcjonariuszy potrakotowana gazem pieprzowym i zaciągnięta do więźniarki.
5 października
Przed kościołem św. Szymona i Heleny w Mińsku zbierają się seniorzy. Marsz Emerytów przechochi głównymi ulicami aż do Mińskiego Państwowego Uniwersytetu Lingwistycznego, by wesprzeć protestujących studentów.
W związku z rozpowszechnianiem w Internecie danych osobowych funkcjonariuszy milicji zarzuty postawiono 19 osobom. Wśród oskarżonych jest listonoszka.
Zatrzymano i skazano 27-letniego Mikitę Ignaciuka. W niedzielę zrobił sobie zdjęcie z hydrantem, który protestujący wyciągnęli z armatki wodnej.
6 października
Swiatłana Cichanouskaja spotyka się w Berlinie z Angelą Merkel i daje jej biało-czerwono-białą parasolkę oraz książkę.
Prokuratura odmawia przedstawienia sprawozdania z dochodzenia w sprawie stosowania tortur na komisariatach i w aresztach.
Ubiegłoroczna zwyciężczyni tytułu Sportowca Roku, mistrzyni świata w skokach akrobatycznych Alaksandra Ramanouskaja, zostaje usunięta z reprezentacji narodowej „za nieobecności”. Wcześniej otwarcie krytykowała przemoc.
W areszcie przy ul. Akreścina zmieniono zasady: teraz można przekazywać więźniom paczki tylko w czwartki.
7 października
Litwa blokuje przydział środków dla Białorusi w ramach programu UE.
Swiatłana Cichanouskaja występuje przed deputowanymi francuskiego Zgromadzenia Narodowego.
Syn szefa władz miejskich Witebska zostaje skazany na 13 dni aresztu. Napierw odbywa karę przy ul. Akreścina w Mińsku, a potem w Żodzinie.
W Mińsku odbywa się prorządowa procesja z ikonami i innymi prawosławnymi symbolami.
8 października
Opozycyjny polityk Anatol Labiedźka zostaje zatrzymany i skazany na 15 dni aresztu.
Centra wizowe Litwy i Polski na Białorusi tymczasowo zaprzestają przyjmowania wniosków wizowych.
10 października
Łukaszenka zjawia się w więzieniu KGB i rozmawia przy okrągłym stole z bankierem Wiktarem Babaryką, jego synem Eduardem, blogerem Siarhiejem Cichanouskim, Maksimem Znakiem i innymi więźniami politycznymi. Siarhiej Cichanouski po raz pierwszy od 134 dni dzwoni do żony.
Na Białorusi pozostają ambasadorzy tylko dwóch państw UE – Austrii i Włoch.
W stolicy odbywa się “Marsz Kobiet”, jego uczestniczki idą przez miasto z kwiatami w rękach.
11 października
Odbywa się „Marsz Dumy”, podczas którego zatrzymano ponad 40 dziennikarzy i około 700 uczestników.
Przedsiębiorca Juryj Waskrasienski i dyrektor firmy informatycznej PandaDoc Dzmitryj Rabcewicz wychodzą na wolność. Rozmawiali przy “okrągłym stole” z Alaksandrem Łukaszenką.
12 października
W całym kraju odbywają się marsze emerytów. Protestujący częstowani są wypiekami. MSW stosuje granaty hukowe i gaz łzawiący.
MSW oznajmia, że protesty stały się bardziej radykalne i ostrzega, że władze są gotowe użyć broni bojowej.
13 października
Siarhiej Dyleuski, przewodniczący komitetu strajkowego MTZ, wyjeżdża do Warszawy w obawie o swoje bezpieczeństwo.
Maksim Charoszyn, współwłaściciel jednej z mińskich kwiaciarni, zostaje brutalnie zatrzymany. Mężczyzna jest ciężko pobity – karetka zabiera go z komisariatu milicji.
Dwóch kolejnych oskarżonych w sprawie PandaDoc wychodzi na wolność.
14 października
Trzykrotna medalistka olimpijska Alaksandra Hierasimenia przeprowadza się do Wilna i kieruje stamtąd Białoruskim Funduszem Solidarności Sportowej. Mistrz świata w tajskim boksie i kickboxingu Wital Hurkou wyjeżdża na Ukrainę.
Ulicami Mińska przechodzi „Marsz Matek”.
Pod mińską kwiaciarnią brutalnie zatrzymanego i pobitego na komisariacie Maksima Charoszyna przez cały dzień ustawiają się kolejki.
Dwóch żołnierzy OMON w kominiarkach i ze zmienionym głosem ogłasza na państwowym kanale STV, że nie zejdą z ulic Białorusi.
Prawosławny biskup, metropolita miński i zasławski Beniamin, apeluje do demonstrantów, by nie śpiewali patriotycznego hymnu religijnego „Mahutny Boża” (“Boże wszechmogący”).
15 października
Prawnik Wiktara Babaryki i Maryi Kalesnikawej – Alaksandr Pylczenka zostaje pozbawiony licencji.
Alaksandr Kurban, jeden ze specjalistów kopalni Biełaruskalij, po nocnej zmianie odmawia wyjścia na powierzchnię.
W Mińsku odbywa się marsz osób niepełnosprawnych.
16 października
W Mińsku protestujący od rana blokują obwodnicę.
Szef Wydziału ds. Walki z Przestępczością Zorganizowaną i Korupcją (GUBAZiK) MSW Mikałaj Karpiankou mówi, że wobec uczestników nielegalnych akcji protestacyjnych funkcjonariusze mogą „humanitarnie” używać broni, w tym palnej.
W Grodnie sądzona jest dyrektorka hospicjum dziecięcego Wolha Wialiczka. Została zatrzymana dzień wcześniej podczas akcji charytatywnej.
17 października
Na marszu kobiet i studenckim proteście zatrzymano dziennikarzy: Daria Śpiewak zostaje skazany na 13 dni aresztu, pozostali reporterzy – Wadzim Zamirouski, Usiewaład Zarubin i Arciom Majorau – na 15 dni.
Prawnik Ilja Salej zostaje zwolniony z aresztu.
18 października
W „Marszu Partyzantów” w Mińsku bierze udział kilkadziesiąt tysięcy osób, 280 z nich zatrzymano. Nagrano wideo, na którym funkcjonariusze strzelają do protestujących. Władze utrzymują, że były to strzały w powietrze.
Szef GUBAZiK mówi, że na ulicy pozostali tylko „bandyci, najbardziej radykalna część”, oraz że „dostają pieniądze, narkotyki i alkohol”.
Norweska parlamentarzystka nominuje Cichanouską, Kalesnikawą i Capkałę do Pokojowej Nagrody Nobla.
Właściciel kwiaciarni Maksim Charoszyn wyjeżdża z Białorusi na rehabilitację.
19 października
Politolog Wital Szklarau i członkini Prezydium RK Lilija Ułasawa zostali wypuszczeni na wolność. Byli oni wśród uczestników spotkania z Alaksandre Łukaszenką w więzieniu KGB.
W Mińsku odbyły się dwa marsze emerytów – jeden prorządowy, drugi pod biało-czerwono-białymi flagami.
20 października
Logo i publikacje kanału telegramowego NEXTA i NEXTA Live uznano za ekstremistyczne.
Alaksandr Łukaszenka nazywa 73-letnią działaczkę Ninę Bahinską “stanowczą osobą” i poleca, by „nie zabierać jej z ulic”.
53-letnia mieszkana Nieświeża zostaje zabrana na komisariat z powodu biało-czerwono-białego ubranka jej psa.
21 października
Na pomoc prawną dla Mikity Ihnaciuka w kilka godzin zebrano 20 tysięcy rubli (ok. 30 tysięcy złotych).
Kara więzienia dla lidera Białoruskiej Chrześcijańskiej Demokracji Pawła Siewiaryńca zostaje przedłużona o dwa miesiące. Liczba więźniów politycznych na Białorusi powiększyła się do 102 osób.
22 października
W Pińsku sędzia wycofuje się ze spraw z art. 23.34 kodeksu wykroczeń (udział w nielegalnym zgromadzeniu) i odchodzi z pracy.
Trwa przeszukanie w społecznym Grodzieńskim Hospicjum Dziecięcym.
Parlament Europejski przyznaje białoruskiej opozycji Nagrodę im. Sacharowa.
23 października
Alaksandr Łukaszenka ogłasza, że wiec prorządowy dla 300 tysięcy osób nie odbędzie się, bo chętnych było zbyt wielu.
W Dobruszy zatrzymano administratora kanału w Telegramie, na którym pojawiały się dane osobowe funkcjonariuszy. Chłopak ma 15 lat.
25 października
Odbywa się marsz pod nazwą „Narodowe Ultimatum”. Wieczorem pokojowe demonstracje są rozpraszane granatami hukowymi. Mundurowi wbiegają na podwórka i do budynków w pobliżu ulicy Orłowskiej. OMON włamuje się do prywatnego mieszkania, aby schwytać ukrywających się tam ludzi. Tego dnia zatrzymanych zostaje ponad 500 osób.
“Za siebie i za Maszę”. Mińsk, 25 października 2020 r. Zdj. TK /Biełsat
26 października
Rozpoczął się “strajk narodowy” – biorą w nim udział pracownicy zakładów Grodno Azot, Biełaruskalij, MTZ, Atlant i innych przedsiębiorstw. Pracownicy koncernu Biełaruśnafta, którzy rozpoczęli strajk, zostają zwolnieni.
W Mińsku odbywa się wspólny marsz studentów, medyków i emerytów.
W ramach inicjatywy BY_help ponad 1,1 miliona dolarów przeznaczono na pomoc ofiarom prześladowań powyborczych.
27 października
Tak o rozpraszaniu protestu na ul. Orłowskiej mówił Alaksandr Łukaszenka:
– To był mój rozkaz, musiałem wyprowadzić tych narkomanów z mieszkań.
Wszczęto ponad 500 spraw karnych na podstawie artykułów dotyczących masowych zamieszek. Na podstawie zgłoszeń pobitych przez milicję – ani jednego.
35 pracowników Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu Informatyki i Radioelektroniki, a także wykładowcy i studenci Uniwersytetu Lingwistycznego ogłaszają strajk, Łukaszenka wzywa do ich represjonowania.
Z fabryk zwalniani są robotnicy uczestniczący w strajku.
Budynek milicji drogowej w Mozyrzu zostaje podpalony koktajlem Mołotowa.
29 października
Juryj Karajeu zostaje zdymisjonowany. Stanowisko ministra spraw wewnętrznych obejmuje Iwan Kubrakou. Były szef KGB Waler Wakulczyk zostaje pełnomocnikiem prezydenta w obwodzie brzeskim, a Karajeu w obwodzie grodzieńskim. Alaksandr Łukaszenka proponuje, aby żołnierze rezerwy tworzyli ochotnicze rezerwy milicji i dostali broń. Żąda podjęcia działań mających na celu nieuznawanie na Białorusi dyplomów uczelni zagranicznych.
Białoruś zamyka granice z Litwą, Łotwą, Polską i Ukrainą.
Zamykane są kawiarnie i restauracje, które uczestniczyły w strajku. Profesorowie uniwersyteccy są masowo zwalniani, a studenci wydalani z uczelni
30 października
Alaksandr Łukaszenka kpi z Pawła Łatuszki, nazywając go „Szmatuszką” i mówi, że opozycja „ledwo się trzyma”.
20 studentów zostaje wydalonych z Uniwersytetu Medycznego. Wpierają ich koledzy, wykładowcy i lekarze.
31 października
Białorusini studiujący za granicą nie mogą wjechać do kraju.
Pojawiają się plany zaostrzenia kar za udział w protestach i „nielegalne używanie flag”. Kara grzywny ma wzrosnąć do 5400 rubli (ok. 8000 złotych), aresztu – do 30 dni.
W Żodzinie 75-letnia kobieta była sądzona z powodu zdjęcia biało-czerwono-białej galaretki – „wyrażała protest za pomocą słodyczy”.
LISTOPAD
1 listopada
Odbywa się kolejny niedzielny marsz protestu. Demonstrantów rozpędzano szczególnie brutalnie: użyto granatów hukowych, łapano ludzi na podwórkach, a na polu w pobliżu Kuropat mundurowi „urządzili safari” – ścigali demonstrantów samochodami. Ponad 310 osób zostało zatrzymanych.
2 listopada
Po niedzielnym marszu śledczy wszczęli postępowanie karne z art. 342 Kodeksu Karnego (organizacja i przygotowanie działań rażąco naruszających porządek publiczny) – dzień wcześniej zatrzymano 231 podejrzanych.
Wykładowcy Uniwersytetu Medycznego zbierają podpisy poparcia dla wydalonych studentów.
3 listopada
Rodzice studentów Uniwersytetu Informatyki i Radioelektroniki przygotowują apel do rektora z żądaniem zaprzestania zwolnień wykładowców i prześladowań za odmienne zdanie. W przeciwnym razie odmówią opłacenia czesnego.
Wykładowcy Uniwersytetu Lingwistycznego podpisali list otwarty do rektora uczelni z prośbą o przywrócenie wydalonych studentów i powrót zwolnionych kolegów do pracy.
W Mińsku obok Сentrum Сhirurgii, Transplantologii i Hematologii odbywa się akcja solidarności – ludzie trzymają plakaty z napisami „Uwolnić naszych lekarzy” i „Dlaczego lekarze są na Akreścina?”.
4 listopada
Lekarze, którzy zostali zatrzymani na wiecu w solidarności z wydalonymi studentami Uniwersytetu Medycznego są sądzeni.
5 listopada
Łukaszenka oświadcza, że rozkazał dowódcy straży granicznej nie wpuszczać do kraju nie tylko ludzi z zagranicznymi paszportami, lecz również „bystrych” Białorusinów, którzy opuścili kraj „w tym trudnym czasie”.
Milicja przeszukuje mieszkanie Niny Bahinskiej.
6 listopada
Unia Europejska nakłada sankcje na Alaksandra Łukaszenkę i 14 innych białoruskich urzędników.
Pracownicy Białoruskich Zakładów Metalurgicznych muszą pokryć koszty wygaszenia pieców.
Uniwersytet Medyczny zaczął przywracać wydalonych studentów.
W Mińsku otwarto trzecią linię metra. Alaksandr Łukaszenka obiecuje przeprowadzić nowe wybory.
7 listopada
OBWE wzywa białoruskie władze do przeprowadzenia nowych wyborów prezydenckich. Białoruskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych krytykuje ten pomysł.
Alaksandr Łukaszenka uroczyście otwiera elektrownię jądrową w Ostrowcu. Zbudowano ją 30 km od granicy z Litwą i 50 – od Wilna.
W Mińsku zatrzymano prawie 60 osób uczestniczących w proteście lekarzy przed szpitalem nr 1.
Dziennikarka Naszej Niwy Kaciaryna Karpickaja została zatrzymana i skazana na 15 dni aresztu.
Członkowie zespołu muzycznego „Reha” i jazzman Paweł Arakielian zostali zatrzymani po koncertach na podwórkach.
8 listopada
W Mińsku funkcjonariusze utrudniają utworzenie kolumny cotygodniowego marszu. Uczestnicy spacerują po mieście w małych grupach. Mimo to liczba zatrzymanych przekroczyła 1000 osób. Wielu zostało pobitych.
9 listopada
Opozycjonista Zmicier Daszkiewicz wychodzi na wolność po 15 dniach spędzonych w areszcie i opowiada o torturach, jakie mają miejsce przy ul. Akreścina.
Pierwszy blok Białoruskiej Elektrowni Jądrowej przestaje produkować energię elektryczną – zepsuły się transformatory napięcia w jednym z agregatów.
Między budynkami w Mińsku zawieszono trzymetrowe biało-czerwono-białe majtki, które będą musieli zdjąć strażacy lub pracownicy służb miejskich. “Trusy” to słowo oznaczające majtki i tchurzy.
10 listopada
Organy ścigania blokują konta Białorusinów, którzy otrzymali odszkodowanie od inicjatywy BY_help.
Alaksandr Łukaszenka grozi likwidacją tych prywatnych firm, w których do końca roku nie pojawią się państwowe związki zawodowe.
11 listopada
Ogłoszono rekrutację do nowego zespołu Teatru im. Janki Kupały. Na przesłuchania zaproszono studentów.
Obrońcy praw człowieka informują, że na Białorusi wszczęto już ponad 900 spraw karnych przeciwko zwolennikom zmian.
Wieczorem zamaskowani mężczyźni przyjeżdżają na plac Zmian, aby usunąć biało-czerwono-białe wstążki, zaczyna się szamotanina. Ostatnia wiadomość, którą 31-letni Raman Bandarenka pisze na czacie podwórkowym to: „Wychodzę!”. Pobito go, zaciągnięto do milicyjnego busa i przewieziono na komendę milicji Centralnyj Rajon. Półtorej godziny później skatowany mężczyzna trafił do szpitala w śpiączce i z obrzękiem mózgu.
12 listopada
W mieszkaniu Alany Gebremariam, przedstawicielki Swiatłany Cichanouskiej do spraw młodzieży i studentów ma miejsce rewizja. Mundurowi przychodzą również do mieszkań innych aktywistów.
Raman Bandarenka umiera nie odzyskując przytomności.
13 listopada
Ludzie ustawiają się w łańcuchach solidarności, powstają miejsca pamięci Ramana Bandarenki.
Komitet Śledczy umorzył dochodzenie w sprawie śmierci Alaksandra Tarajkouskiego. Sprawa karna nie została jeszcze wszczęta, chociaż jest świadek śmierci mężczyzny.
W redakcji gazety Narodnaja Wola OMON przejmuje nakład nowego numeru pisma.
14 listopada
“Nieznani sprawcy” podpalają daczę profesora Białoruskiej Adakemii Nauk Alaksandra Mroczka, który nie dopuszczał do prześladowań lekarzy protestujących przeciw przemocy. Na miejscu przestępstwa pozostawiono lalkę z zakrwawionymi oczami i kartkę z groźbami. Trwa żałobny dyżur na mińskim “Placu Zmian” – ludzie przez całą dobę przychodzą na podwórko ze zniczami i kwiatami.
Widoczny na nagraniu wideo mężczyzna, który zaatakował Ramana Bandarenkę, okazuje się bardzo podobny do znanego mistrza świata w boksie tajskim i kickboxingu Dzmitryja Szakuty. Szakuta, znany z dobrych kontaktów z otoczeniem Alaksandra Łukaszenki, odmawia komentarzy.
Opozycja twierdzi, że jest w posiadaniu dokumentu MSW, z którego wynika, że od 9 sierpnia do 3 listopada w całym kraju zatrzymano 25800 uczestników protestów.
15 listopada
W Mińsku ludzie zbierają się na “Marsz Śmiałych” ku czci Ramana Bandarenki i innych ofiar reżimu.
Jednostki specjalne sił bezpieczeństwa dokonują brutalnej pacyfikacji protestu. Funkcjonariusze rozrywają ludzki łańcuch i wyłapują niemal wszystkich jego uczestników. Zatrzymano prawie 1200 osób, a społeczny memoriał zniszczono.
