Moskwa chce karać za zrównywanie działań ZSRR i III Rzeszy podczas II wojny
Parlament Rosji zajmie się ustawą, która zakazywałaby publicznego “utożsamiania roli ZSRR i Niemiec nazistowskich w II wojnie światowej”. Prace nad nią zalecił prezydent Władimir Putin.
Pomysł pojawił się już w zeszłym roku, gdy szefowa komisji kultury Dumy Państwowej, niższej izby parlamentu Rosji, Jelena Jampolska zaproponowała opracowanie przepisów zakazujących publicznych wypowiedzi zrównujących działania przywódców ZSRR z działaniami Niemiec hitlerowskich. Jako powód tej inicjatywy Jampolska wymieniła “nastroje w Europie” i w tym kontekście wspomniała o Polsce. Następnie prezydent Władimir Putin polecił przygotowanie odpowiedniego projektu ustawy, którym Duma mogłaby zająć się jeszcze w tym roku.
Zwolennicy ustawy przekonują, że celem przepisów nie jest ograniczanie ani swobody dyskusji historycznej, ani cenzura. Niemniej, propozycja już wzbudziła krytykę.
– Dyskusje o współpracy ZSRR i III Rzeszy mogą zostać zakazane – oceniła niedawno “Nowaja Gazieta”.
Niezależna gazeta wskazała, że roli ZSRR i Niemiec hitlerowskich podczas II wojny “nikt nigdy nie utożsamiał” i – jej zdaniem – chodzi w istocie o to, by zabronić publicznego porównywania tych ról i odnajdywania bardzo bliskich podobieństw na pierwszym etapie wojny, w latach 1939-41.
Szczegóły projektu ustawy nie są na razie znane. Jampolska powiedziała w lutym., że pierwsza wersja jest prawie gotowa i nowe przepisy mogą zostać przyjęte do lata br.
Jak powiedział PAP historyk Boris Sokołow, zagraniczni historycy odnajdują podobieństwa między Adolfem Hitlerem i Józefem Stalinem, ale rzadko zdarza się “całkowite utożsamienie” tych postaci. Chodzi o dwa totalitarne reżimy, które prowadziły politykę ekspansji – wskazał historyk.
– Jeśli ustawa zostanie przyjęta, to będzie to oczywiście dalszym ograniczeniem wolności słowa, w tym w dyskusji historycznej – powiedział.
Zastrzegł, że nie jest jasne, jak kryterium “utożsamienia” zostanie w ustawie określone prawnie. Zdaniem historyka trudno teraz powiedzieć, jak nowe przepisy będą stosowane, ale – jego zdaniem – będzie to zapewne “stosowanie wybiórcze”, a problem polega na interpretacji pojęć.
– Tego rodzaju ustawy przyjmowane są po to, by trzymano się historii oficjalnej, zaakceptowanej z góry (…) Zaprzecza się temu, że polityka ZSRR była ekspansjonistyczna, że doszło do zmowy z Hitlerem, zbrodni Armii Czerwonej, okupacji krajów Europy Wschodniej – podsumował historyk.
Jak mówi Sokołow, publikacje naukowe krytyczne wobec tej wersji, pióra historyków rosyjskich i zachodnich, są dostępne w internecie.
– Gdy wydawnictwa rosyjskie zaczęły wydawać książki w przekładach, autorów i pamiętnikarzy niemieckich, angielskich, amerykańskich, to bardzo często te epizody, które odnoszą się np. do jakichś przestępstw Armii Czerwonej, czy interpretacji polityki sowieckiej, są usuwane albo celowo nieprawidłowo tłumaczone – powiedział Sokołow.
W Rosji istnieją już przepisy, których celem jest “karanie za kłamstwa na temat działań armii krajów koalicji antyhitlerowskiej”. Przyjęto je w 2014 roku, wpisując je do ustawy o karach za rehabilitację nazizmu. Jednak w tamtym czasie temat pamięci historycznej nie był zbyt często przedmiotem uwagi najwyższych władz. Później zaś, szczególnie w ostatnich dwóch latach, coraz częściej w wypowiedziach Putina pojawiały się oskarżenia wobec krajów zachodnich o “pisanie historii na nowo” i wypaczanie roli ZSRR w II wojnie światowej.
pp/belsat.eu wg PAP
