Uniwersalny miecz wojsk lądowych: jak amerykańskie wyrzutnie rakietowe mogą pomóc Ukrainie?
Joe Biden oficjalnie potwierdził, że USA wyślą Ukrainie wieloprowadnicowe systemy rakietowe. Będą to rakiety M270 GMLRS (Guided Multiple Launch Rocket System) oraz systemy kołowe M142 HIMARS (High Mobility Artillery Rocket Systems). Wyjaśniamy, jaką rolę w wojnie odgrywa artyleria rakietowa i w jaki sposób te amerykańskie systemy uzbrojenia mogą zwiększyć możliwości obrońców Ukrainy.
Nie tylko Javeline
Amerykański przeciwpancerny system rakietowy Javeline stał się jednym z symboli walki Ukrainy o wolność w 2022 roku, ale USA i inne kraje NATO coraz aktywniej zaopatrują armię ukraińską w broń zupełnie innej klasy: czołgi, lekkie pojazdy opancerzone, granatniki, broń strzelecką, a przede wszystkim artylerię dużego kalibru i amunicję dla niej.
Praktyka wojenna pokazuje, że podobnie jak 200 lat temu, o przebiegu bitwy między dwiema regularnymi armiami decydują nie ultranowoczesne “cuda techniki”, a spore bataliony i haubice o dużym kalibrze. Wszechświat uczy się wojny dosłownie w czasie rzeczywistym: artyleria, gałąź armii, która pojawiła się ponad 700 lat temu, nadal odgrywa kluczową rolę w procesie niszczenia wroga.
Ukraińska artyleria ostrzeliwuje rosyjskie pozycje. Źródło: 25. Brygada Powietrznodesantowa Sił Zbrojnych Ukrainy
“Rakiety przeciwpancerne spowolniły Rosjan, ale to nasza artyleria ich zabiła. To ona rozbiła ich jednostki” – tak w raporcie zatytułowanym “Operacja Z. Przedśmiertne konwulsje imperialnego delirium” zacytowano wysokiej rangi doradcę dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy Walerija Załużnego. Raport został opracowany przez pracowników brytyjskiego Królewskiego Zjednoczonego Instytutu Badań nad Obronnością i Bezpieczeństwem na podstawie scenariuszu wojny na Ukrainie z połowy lub końca kwietnia 2022 roku.
Połączenie artylerii i dronów zwiadowczych okazało się szczególnie skuteczne, choć nie jest to coś zupełnie nowego w historii działań wojennych. Drony do prowadzenia rozpoznania i obserwacji przeciwnika są już regularnie wykorzystywane, nawet przez armie nie najbardziej zaawansowanych technologicznie państw. Jednak to właśnie obecna wojna na Ukrainie jest najbardziej ambitnym i zaawansowanym technologicznie konfliktem zbrojnym ostatnich 20-30 lat.
Niekiedy ukraiński system naprowadzania artylerii działał w ten sposób, że miejscowi informowali przez internet o ruchach rosyjskich wojsk okupacyjnych, a następnie ukraińskie oddziały komandosów lub drony zwiadowcze “znajdowały” kolumny sprzętu wroga, korygując na miejscu ogień ukraińskiej artylerii. Ogień zręcznych ukraińskich artylerzystów był w wielu przypadkach wyjątkowo celny.
Mieszkaniec Buczy pokazuje zniszczony konwój z rosyjskim sprzętem w pierwszych dniach wojny. Źródło: Aleksej Kozin
– Trudno nie zwrócić uwagi na rolę ukraińskiej artylerii w tym, jak kończą się wydarzenia na polu walki. Co równie ważne, armia rosyjska nie wykazała zdolności do zwalczania ukraińskiej artylerii – powiedział Michael Coffman, dyrektor Oddziału Studiów nad Rosją w amerykańskim Centrum Analiz Marynarki Wojennej.
Ukraiński Donbas cierpi przez brak artylerii
Jednak jakość ukraińskiej artylerii nie może w pełni przewyższyć ilości i możliwości artylerii rosyjskiej w regionie, gdzie toczą się najcięższe walki – w Donbasie. Gęstość frontu jest tu duża, więc ukraińskie siły specjalne praktycznie nie są w stanie operować za linią wroga, co umożliwia artylerii przeciwnika ciągłe ostrzeliwanie ukraińskich pozycji tonami pocisków. W płomieniach i eksplozjach giną ukraińskie wsie i całe miasta.
Ze względu na dysproporcje w liczebności artylerii w tym rejonie, Ukraińcy muszą się wycofywać, choć bardzo powoli.
– Dlaczego wróg się posuwa? Posuwa się naprzód, przez przewagę środków – lotnictwa i artylerii. Nasze rezerwy stopniowo się wyczerpują, a rezerwy nieprzyjaciela są nadal duże, na przykład, jeśli chodzi o pociski. Mówiąc obrazowo, rosyjski dywizjon artyleryjski (2-4 wyrzutnie) może zużyć 2000 pocisków dziennie, a nasz – 100 – zaznaczył doradca szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy Ołeksij Arestowycz.
Zachodnie dostawy ciężkiej artylerii lufowej i rakietowej dalekiego zasięgu mogłyby zaradzić tej sytuacji i przechylić szalę zwycięstwa na korzyść Ukraińców.
– Od jak dawna walczymy o to, by Ukraina otrzymała całą broń potrzebną do zmiany charakteru walk i zaczęła szybciej i pewniej zmierzać w kierunku usunięcia okupantów? Wszystkie rodzaje broni, w tym dużą ilość wyrzutni wielopociskowych. Z tymi systemami, które są naprawdę potrzebne, aby powstrzymać tę agresję – powiedział prezydent Wołodymyr Zełenski.
Artyleria rakietowa jako zabójca artylerii konwencjonalnej
W związku z tym nie dziwi fakt, że pierwsze duże dostawy broni ciężkiej na Ukrainę obejmowały właśnie artylerię produkcji amerykańskiej, brytyjskiej, niemieckiej i wschodnioeuropejskiej.
Ukraina otrzymała amerykańskie 155-milimetrowe haubice M777, czeskie systemy rakietowe RM-70, haubice D-30, francuskie 155-milimetrowe samobieżne haubice Cezar, słowackie samobieżne haubice Zuzana 2, 155-milimetrowe samobieżne haubice M109, ciężkie moździerze i radary przeciwartyleryjskie oraz tysiące pocisków.
Ukraińscy artylerzyści prowadzą ostrzał z samobieżnych haubic produkcji francuskiej Caesar
Jednak to właśnie ciężka artyleria rakietowa odgrywa szczególną rolę na polu walki – ma znacznie większy zasięg, dzięki czemu można z jej pomocą skutecznie niszczyć nie tylko oddziały przeciwnika na polu walki, ale także jego sztab, zapasy i stanowiska artyleryjskie na tyłach.
Podczas gdy główne radzieckie systemy artyleryjskie (stanowiące przeważającą większość artylerii na Ukrainie i w Rosji) przy użyciu standardowej amunicji mogą strzelać do celów oddalonych o maksymalnie 17-28 km, radzieckie systemy rakietowe mogą trafiać w cele oddalone nawet do 70 km. W ten sposób artyleria rakietowa staje się bardzo ważnym środkiem niszczenia artylerii przeciwnika.
Zasięg i moc
Radzieccy inżynierowie opracowali dla każdego nowego zadania i kalibru amunicji nowy system wielopociskowej wyrzutni rakietowej, każdy na innym podwoziu – Grad (122 mm), Uragan (220 mm), Smiercz (300 mm).
Amerykańscy specjaliści poszli nieco inną drogą. Podwozia dzielą się na dwa rodzaje: gąsienicowe i kołowe. A wyrzutnie są praktycznie uniwersalne – zasięg, liczba i trudność pocisków zależały tylko od tego, jaki pakiet z pociskami zostanie umieszczony w systemie. Opowiemy tylko o amerykańskiej amunicji tego bardzo popularnego systemu – jest on używany także przez Niemcy, Finlandię, Francję, Izrael, Grecję, Japonię, Turcję i kraje Bliskiego Wschodu.
Gąsienicowy system rakietowy M270 Multiple Launch Rocket System (M270 MLRS) jest w stanie wystrzelić jednocześnie 12 rakiet M26 o zasięgu 32-45 km, 12 rakiet M30 lub M31 o zasięgu 70 km albo dwa pociski precyzyjnego rażenia MGM-140 ATACMS (Army Tactical Missile System) o zasięgu 300 km. Producentem systemu jest firma Lockheed Martin.
M26 jest pociskiem przenoszącym 644 małe amunicje (podpociski), które są rozpraszane na optymalnej wysokości i zasięgu, aby zapewnić solidne pokrycie obszaru docelowego. Podpociski mają zarówno efekt ładunku kształtowego do przebijania pancerza, jak i efekt rozrywający do niszczenia piechoty i pojazdów nieopancerzonych.
M30 jest pociskiem kierowanym, który w zależności od modyfikacji wystrzeliwuje różne typy elementów niewybuchowych na określony zasięg.
M31 to pocisk kierowany z pojedynczą głowicą bojową o wadze 90 kg, przeznaczony do silnego rażenia określonych celów.
Pocisk MGM-140 ATACMS jest dostępny w co najmniej 5 wersjach, z różnymi podpociskami i zasięgiem.
M142 HIMARS (High Mobility Artillery Rocket System) to kołowy odpowiednik M270 MLRS, który jest znacznie bardziej mobilny i lekki (nie ma problemu z przewożeniem go samolotem). Przenosi o połowę mniejszy ładunek użyteczny niż M270: 6 pocisków M26, M30, M31 lub 1 pocisk MGM-140 ATACMS. Jest on również produkowany przez firmę Lockheed Martin.
Tak więc tylko dwa typy systemów wyrzutni z różnymi rodzajami amunicji mogą zapewnić wszystkie wymagane zdolności artylerii rakietowej USA, a w dalszej perspektywie także Ukrainy. Silny, celny i dalekosiężny ogień M270 MLRS i M142 HIMARS może zneutralizować przewagę rosyjskiej artylerii – główny atut rosyjskiej armii na przestrzeni ostatnich kilku tygodni.
rl, ksz/ belsat.eu
