Władze miasta przekazały zabytkowy budynek na potrzeby założonego 100 lat temu, a zamkniętego przez Sowietów w 1945 roku Muzeum Białoruskiego im. Iwana Łuckiewicza. Od 20 lat białoruscy działacze usiłują wznowić działalność muzealną w stolicy Litwy.
W klasycystycznym budynku, którego adresu i wcześniejszego przeznaczenia instytucja nie podała, ma też powstać Centrum Kultury Białoruskiej. Ulokowane w nim będą także inne białoruskie organizacje: fundacja charytatywna Razam, telewizja internetowa Małanka i organizacja społeczna Pahonia. Inicjatywa przekazania budynku miała wyjść od samorządu Wilna.
Najbliższe miesiące muzeum przeznaczy na remont nowej siedziby, ale już w czerwcu ma zostać otwarta pierwsza wystawa. Działalność instytucji można wesprzeć TUTAJ.
Historia białoruskiego muzeum w Wilnie rozpoczęła się w 1906 roku, gdy kolekcję dla niego zaczął zbierać etnograf i archeolog Iwan Łuckiewicz, jeden z ojców proklamowanej w 1918 roku Białoruskiej Republiki Ludowej. W 1919 roku działacz zmarł na gruźlicę w Zakopanem, gdzie też został pochowany.
W 1921 roku jego brat, historyk i badacz literatury Anton Łuckiewicz zakłada Muzeum Białoruskie im. Iwana Łuckiewicza w Wilnie. W swoich zbiorach miało ono zabytki kultury białoruskiej: monety, militaria, dzieła sztuki ludowej, ale przede wszystkich 14 tysięcy tomów starodruków i książek współczesnych. Kolekcja zawierała m.in. Statut Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1588 roku z drukarni Mamoniczów, Ewangelie Nowogródzkie z końca XIV wieku, spisaną ręcznie książkę białoruskich Tatarów Al-Kitab, książki drukowane w języku białoruskim w Iwiu, Wilnie, Supraślu, Nieświeżu i Słucku, fragment biblii praskiej Franciszka Skaryny z 1517 roku.
W 1945 władze sowieckie zlikwidowały muzeum. Jego zbiory podzielono pomiędzy Litewską i Białoruską Republikę Radziecką, przy czym strony białoruskiej nie reprezentowali Białorusini i najcenniejsze zbiory oddali oni Litwie.
W 2001 roku w Wilnie zarejestrowano organizację społeczną o nazwie Białoruskie Muzeum im. Iwana Łuckiewicza, której działacze zaczęli badać losy pierwotnego muzeum oraz historię narodu białoruskiego. Dokumentować i chronić jego dziedzictwo materialne oraz zbierać nową kolekcję muzealną.
W 2010 roku minister kultury Litwy Arunas Gelunas obiecał zająć się kwestię odtworzenia białoruskiego muzeum w Wilnie. Dopiero sfałszowane wybory prezydenckie na Białorusi, masowa emigracja białoruskich działaczy na Litwę i wsparcie okazywane przez władze w Wilnie białoruskiej diasporze przyspieszyły odrodzenie muzeum.
ad,pj/belsat.eu