Як Берасце недалічылася амаль 48 тысяч чалавек: кандыдат у дэпутаты абвінаваціў улады ў фальсіфікацыі спісаў выбарнікаў
Каардынатар руху «За Свабоду» Дзяніс Турчаняк сцвярджае, што ў Берасці ўлады сфальсіфікавалі спісы выбарнікаў: агульную колькасць патэнцыйных выбарнікаў у горадзе зменшылі амаль на 48 тысяч чалавек, а ў выбарчай акрузе актывіста – больш чым на 700. Цяпер Дзяніс Турчаняк вырашыў звярнуцца ў суд.
«Паводле дадзеных з афіцыйнага сайта галоўнага статыстычнага ўпраўлення Берасцейскай вобласці, на 1 студзеня 2017 года ў Берасці было прыблізна 271 387 людзей, якія валодаюць выбарчым правам, але берасцейскі гарвыканкам і берасцейская выбарчая камісіяй па выбарах дэпутатаў у Берасцейскі гарадскі савет дэпутатаў неабгрунтавана зменшылі колькасць выбарнікаў, паказаўшы ўсяго 223 546 чалавек, што на 47 841 менш, чым павінна быць. Я лічу, што звесткі аб 47 841 выбарнікаў былі незаконна не ўключаны ў рашэнне Берасцейскага гарвыканкаму ад 21.11.2017 г. № 1827, як следства ў рашэнне №2 ад 22.11.2017 Берасцейскай гарадской выбарчай камісіі па выбарах дэпутатаў. Тым самым гарадская камісія незаконна зменшыла звесткі пра колькасць жыхароў Берасця, якія валодаюць выбарчым правам», – кажа Дзяніс Турчаняк у інтэрв’ю belsat.eu.
Адпаведна істотна былі зменшаны звесткі пра колькасць выбарнікаў і ў выбарчай акрузе №17, дзе балатуецца сам Дзяніс Турчаняк:
«На маёй выбарчай акрузе №17, у параўнанні з мінулымі выбарамі ў мясцовыя саветы дэпутатаў, колькасць выбарнікаў паменшылася з 6335 да 5616 чалавек, на 719 чалавек, хоць для гэтага не было ніякіх перадумоў».
Дзяніс Турчаняк звярнуўся ў Берасцейскую гарадскую камісію па выбарах дэпутатаў з просьбай даць інфармацыю, чаму змянілі склад выбарнікаў на акрузе №17, а менавіта – выключылі з яго складу 9 дамоў і дадалі 11.
Пасля скаргі Турчаняка некаторыя праўкі выбарчая камісія ўсё ж унесла: да прыкладу, ліквідавала недакладнасці з межамі ўчастка. Але кандыдату ў дэпутаты так і не паведамілі колькасці выбарнікаў на яго акрузе.
«Мне падзякавалі за праведзеную працу і прызналі, што «сапраўды былі дапушчаныя апіскі і недакладнасці пры апісанні межаў участкаў для галасавання». Аднак мае пытанні і мае разлікі па колькасці выбарнікаў у 40 акругах засталіся без адказу. Іх не зняпраўдзілі, і не пацвердзілі. Так, у маёй акрузе № 17, паводле афіцыйных дадзеных, як было 5616 выбарнікаў, так і засталося. Але ў акругу дададзеныя яшчэ два шматпавярховых жылых дома па вуліцы Гогаля. Гэта ж нонсэнс», – адзначае ён.
Турчаняк звярнуўся ў гарвыканкам, дзе яму паведамілі, што гарадскія ўлады не валодаюць інфармацыяй па колькасці выбарнікаў. «Хоць гэтую інфармацыю атрымаць вельмі проста, дастаткова зрабіць запыт у ЖРЭУ, дзе на кожнага чалавека заведзена ўліковая картка», – кажа ён.
Актывіст напісаў у аблвыканкам скаргу на гарвыканкам, але атрымаў адказ, што адпаведна выбарчаму кодэксу яму не абавязаны даваць інфармацыю пра колькасць выбарнікаў на яго выбарчай акрузе. Тады Турчаняк звярнуўся ў суд: «Прашу суд абавязаць берасцейскі гарадскі выканаўчы камітэт ліквідаваць дапушчанае парушэнне і даць мне запытаныя звесткі ў поўным аб’ёме».
«Ідзе спаборніцтва: кожны рэгіён намагаецца, каб у іх была большая яўка»
«Падчас выбараў назіральнікі бачаць такую карціну, што колькасць людзей у спісах для галасавання меншая, чым колькасць людзей, якія пражываюць на акрузе. А калі людзі прыходзяць галасаваць, ім кажуць, што адбылася памылка і ўносяць іх у спісы для галасавання. Дакладныя лічбы па ўсей краіне сказаць складана, бо такой статыстыкі, наколькі я разумею, ніхто не публікаваў. Але як тэндэнцыя такое назіраецца апошнія 5 год. З аднаго боку на мясцовых выбарах парогу яўкі няма, з другога боку ідзе спаборніцтва, кожны рэгіён намагаецца, каб у іх была большая яўка. У выніку ў апошнія гады назіральнікі фіксуюць, што ў спісах ёсць вялікая колькасць людзей, якіх не было ў спісах для галасавання, а яны прыйшлі галасаваць», – кажа ён у размове з belsat.eu.
Быкоўскі адзначае, што ўлады мусяць рэгулярна ўдакладняць спісы выбарнікаў і гэта вялікая праца.
«Але здаецца са спісам выбарнікаў у нас як след не працуюць. Сустракаюцца такія гісторыі, што пасля мясцовых выбараў у спісах для галасавання на парламенцкіх выбарах аказваюцца грамадзяне Расеі, якія тут стала жывуць. Падчас мясцовых выбараў яны могуць галасаваць, падчас парламенцкіх выбараў у іх такога права няма. Я ўжо не памятаю калі ў раёне, дзе я жыву, прыходзілі і ўдакладнялі спісы выбарнікаў, і гэта шмат аб чым кажа», – адзначае палітычны аглядальнік.
«Улада мае задачу зрабіць дэпутатам канкрэтнага чалавека»
Трэба адзначыць, што выбары 2018 года не першыя для Дзяніса Турчаняка – ў розных ролях (назіральнік, кандыдат у дэпутаты) ён удзельнічае ў выбарах з 2006 году. Падчас кожнай выбарчай кампаніі актывіст фіксуе парушэнні выбарчага кодэксу. Напрыклад, на прэзідэнцкіх выбарах 2015 года Дзяніс Турчаняк правёў эксперымент, дзякуючы якому праславіўся на ўсю краіну:
«На мінулых выбарах прэзідэнта, я паставіў мэту даказаць, што скрыні для датэрміновага галасавання ўскрываюцца незаконна да заканчэння галасавання, змесціва гэтых скрыняў мяняецца. Даказаць гэта было вельмі проста. Фальсіфікацыя была даказаная і тады я патрабаваў, каб пракуратура распачала крымінальную справу. Але крымінальная справа не была распачатая. Як бачым, на выяўленыя парушэнні органы ўлады не рэагуюць, яны іх проста ігнаруюць».
Аднак ў выбарчай кампаніі 2018 года актывіст усё роўна вырашыў прыняць удзел.
«Удзельнічаю ў выбарах, таму што, як кандыдат я магу абскардзіць парушэнні і вынікі – кажа Турчаняк. – Калі на гэтых выбарах я зафіксую парушэнні, яны будуць абскарджаны. Звычайны грамадзянін ніяк не зможа гэта зрабіць, а ў кандыдата такое права ёсць. Зразумела, што фальсіфікацыі ўсё роўна будуць. Улада мае задачу зрабіць дэпутатам канкрэтнага чалавека, і яны запускаюць розныя механізмы не заўсёды законныя, каб гэтыя людзі гарантавана сталі дэпутатамі».
Алесь Ляўчук, Мілана Харытонава, belsat.eu
